Boeing w Europie Środkowo-Wschodniej

Europa Środkowa i Wschodnia, obejmująca Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Czarnogórę, Czechy, Kosowo, Polskę, Rumunię, Serbię, Słowację oraz Słowenię oraz Węgry stanowi zróżnicowany i dynamiczny region, w którym odnotowuje się wyższy niż w pozostałej części Europy wzrost gospodarczy. Według prognoz w ciągu najbliższych dwudziestu lat w regionie będzie zapotrzebowanie na około 550 samolotów pasażerskich i transportowych.

Jest to także region, który dysponuje wykwalifikowaną kadrą, co daje szansę na podjęcie obopólnie korzystnej współpracy w zakresie badań i rozwoju, projektowania i produkcji. W ramach swej globalnej strategii Boeing aktywnie poszukuje w regionie partnerów-dostawców, jak również ośrodków projektowych i badawczo-rozwojowych.

Regionalne biuro Boeinga w Warszawie, pod przewodnictwem Henryki Bochniarz, powstało by realizować tę strategię i koordynować działania firmy w regionie.

Boeing Commercial Airplanes
Boeing stał się partnerem dla linii lotniczych z tej części Europy, gdy tylko kraje regionu nawiązały bliższe stosunki z Zachodem. Samoloty Boeing, zarówno te zakupione, jak i leasingowane, odpowiadają wymaganiom linii w regionie, w którym ruch lotniczy stale wzrasta. Flota Europy Środkowo-wschodniej składa się z około 190 samolotów.

Samoloty Boeing stanowią około 75% floty cywilnej w segmencie samolotów powyżej stu miejsc w Europie Środkowo-Wschodniej, uwzględniając również kraje bałtyckie, Albanię i Macedonię.

Boeing Commercial Airplanes jest obecny w Europie Środkowo-Wschodniej od 1969 r., gdy jugosłowiańskie linie JAT (obecnie Jat Airways) zamówiły pięć samolotów DC-9. JAT rozszerzał swą flotę o kolejne samoloty Douglas w latach siedemdziesiątych, a w latach osiemdziesiątych zaczął także kupować samoloty MD-80. Dziś JAT, z siedzibą w Belgradzie, dysponuje flotą składającą się przede wszystkim z samolotów Boeing, w tym jedenastu 737 Classic.

W 1973 roku rumuńskie linie TAROM (Transporturile Aeriene Române) zamówiły dwa samoloty 707. Dziś samoloty Boeing we flagowej flocie przewoźnika to cztery 737-300 oraz cztery 737-700 Next Generation. Tania linia lotnicza Blue Air, założona w 2004 roku, posiada flotę złożoną z 737 Classic i Next Generation. W 2007 roku linia złożyła zamówienie na pięć kolejnych modeli 737 Next Generation.

W 1986 roku Boeing rozpoczął rozmowy z Polskimi Liniami Lotniczymi LOT. Dwa lata później LOT zamówił dwa samoloty 767-200ER i jeden 767-300ER stając się pierwszym klientem korzystającym w Europie Środkowej z nowoczesnego modelu 767. LOT umocnił pozycję rynkowego lidera zamawiając w 2005 roku samoloty 787-8. Obecnie we flocie LOT jest siedem samolotów 767 i dwanaście 737.

W 2010 roku powstała polska linia czarterowa Enter Air, która rozpoczęła działalność z dwoma samolotami 737-400. Do wiosny 2011 roku liczebność floty tej linii czarterowej wzrosła do dziesięciu samolotów 737, obejmujących zarówno model 737-400 jak i Next Generation 737-800 z wingletami.

Węgierskie linie Malév (Magyar Légiközlekedési Vállalat) posiadają samoloty Boeing 737 od 1988 r. Obecnie podstawę floty Malévu stanowi 18 jednostek modelu 737 Next Generation.

Czeskie Linie (ČSA) złożyły pierwsze zamówienie na pięć samolotów 737-500 w 1992 roku. Flota wzrosła z czasem do 20 modeli. Obecnie ČSA posiadają dziewięć 737 Classic, które wykorzystywane są na trasach średniego dystansu w Europie.

Travel Service Airlines, z siedzibą w Pradze, jest największą prywatną linią lotniczą w Republice Czeskiej, która prowadzi zarówno loty rejsowe, jak i czartery. Od 1998 r. linie wykorzystują model 737-400, a dziś flota liczy łącznie dwadzieścia samolotów Boeing 737: osiemnaście 737-800 i dwa 737-500. Linia otrzyma kolejny Boeing Next-Generation 737-800 ER w styczniu 2012 roku. W 2007 roku Travel Service złożyło zamówienie na jeden model 787 Dreamliner.

Zarówno Slovak Airlines jak i Air Slovakia zakończyły działalność w ostatnich latach, co otworzyło nowe możliwości dla innych przewoźników. Central Charter Airlines CCA posiadają obecnie dwa modele 737 Classic, jeden 737-300 oraz jeden 737-500. Travel Services rozpoczęły działalność na Słowacji przeznaczając dwa modele 737-800 na ten właśnie rynek. Obecność firmy Boeing w regionie jest umacniana przez sześcioosobowy zespół przedstawicieli Commercial Aviation Services, którzy wspierają klientów w kwestiach technicznych i biznesowych oraz zapewniają płynne wprowadzenie nowych samolotów do floty.

W styczniu 2007 r., Jeppesen, firma zależna Boeing Aviation Services stanowiącego część Boeing Commercial Airplanes zakupiła firmę C-Map, producenta i dostawcę morskiej kartografii cyfrowej i serwisów informacji nawigacyjnej. Jeppesen zatrudnia w Gdańsku ponad 150 pracowników.

W czerwcu 2007 roku Boeing wybrał Wytwórnię Zespołów Kooperacyjnych (WZK) z Mielca na producenta sprzętu dla wszystkich nowych samolotów 777 na okres pięciu lat. WZK będzie produkowała zawiasowe powierzchnie na brzegu skrzydła, Krueger Flap.

Boeing Defense, Space & Security
Dział Boeing Defense, Space & Security zajmuje się rozwijaniem kompetencji firmy w zakresie obronności, wsparcia rządu, wywiadu, kosmonautyki i komunikacji. Defense, Space & Security dostarcza zintegrowane produkty i usługi, łączące sieci teleinformatyczne z platformami (powietrznymi, lądowymi, morskimi, umieszczonymi w przestrzeni kosmicznej) organizacji wojskowych i cywilnych z całego świata.

Produkty i usługi Boeing obejmują system obrony przeciwrakietowej, lasery bojowe, systemy zarządzania polem bitwy, jak również szereg zaawansowanych programów wywiadowczych, nadzoru i rozpoznania. Boeing jest integratorem systemów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, produkuje też szereg satelitów, zapewnia wsparcie serwisowe dla załogowych lotów kosmicznych, jak również jest partnerem w konsorcjum Sea Launch – jedynej firmie na świecie zapewniającej start rakiety kosmicznej z pływającej platformy.

W Europie Środkowo-Wschodniej po raz pierwszy użyto samolotów wojskowych Boeing we wrześniu 1944 r, gdy 107 samolotów Boeing B-17 Flying Fortress zrzuciło kontenery z bronią, amunicją, żywnością i środkami medycznymi dla polskich partyzantów i oddziałów walczących w Powstaniu Warszawskim.

W latach dziewięćdziesiątych platformy i technologie Boeing były wykorzystywane podczas operacji NATO na Bałkanach. NATO E-3 Airborne Warning and Control System (AWACS) - Powietrzny System Ostrzegania i Kontroli umożliwił wprowadzenie strefy zakazu lotów nad Bośnią i Hercegowiną, poprzez zapewnienie obserwacji, kontroli oraz systemów komunikacji. Od lipca 1992 r. do września 1995 r. samoloty E-3 z systemem AWACS, będące również na wyposażeniu Wielkiej Brytanii i Francji, odbyły prawie 5 000 misji wspierając ONZ w regionie przez ponad 39 000 godzin.

Począwszy od 1993 r., samoloty amerykańskiej marynarki wojennej F/A-18s startujące z lotniskowca na Adriatyku i jednostki marynarki z Aviano Air Base we Włoszech pełniły całodobowe misje, wspierając powietrzne operacje NATO nad Bośnią i Hercegowiną.

Jednostki z kilku sprzymierzonych sił obronnych używały helikopterów Apache AH-64A zarówno do walki, jak i do celów obronnych.

Wojskowe samoloty transportowe Boeing C-17 Globemaster przewoziły oddziały i sprzęt podczas operacji “Joint Endeavour” wspierając misję pokojową w Bośni i operację w Kosowie.

We wrześniu 2008 r. dziesięć państw członkowskich NATO wraz ze Szwecją i Finlandią należącymi do Partnerstwa dla Pokoju podpisały Porozumienie (Memorandum of Understanding - MOU) w celu nabycia trzech wojskowych samolotów transportowych Boeing C-17 Globemaster III. Bułgaria, Węgry, Polska, Rumunia i Słowenia są członkami składającego się z przedstawicieli 12 nacji konsorcjum - Strategic Airlift Capability (SAC), które nabyło w 2009 roku trzy Boeingi C-17 Globemaster III. Podejście SAC do dzielonego użytkowania tego strategicznego transportowca uznawane jest za model zarządzania obronnością. Jako członek SAC różne państwa wspólnie korzystają z samolotów Boeing C-17 z Pápa Air Base na Węgrzech. W lipcu 2009 roku trzy samoloty C-17 Globemaster III oficjalnie dołączyły do Skrzydła Ciężkiego Lotnictwa Transportowego - Heavy Airlift Wing (HAW) stacjonujących w Pápa Air Base.

Relacje firmy Boeing z dostawcami i partnerami
Od lat osiemdziesiątych, gdy Boeing nawiązał współpracę z Soko Aviation w Mostarze, w byłej Jugosławii firma rozwija relacje z partnerami-dostawcami w regionie.

Partnerami są m.in. Mieleckie Zakłady Narzędziowe (MZK) z Mielca, dostarczające części do samolotu transportowego 747 Dreamlifter, jak również Wytwórnia Zespołów Kooperacyjnych (WZK) z Mielca, wytwarzająca zapasowe drzwi do światowej floty samolotów 757. Ponadto, WZK podpisały w 2007 roku kontrakt na produkcję tzw. Klap Kruegera do samolotów Boeing 777.

W sierpniu 2009 roku Boeing podpisał porozumienie (MOU) z polskim WB Electronics, firmą, która specjalizuje się w dostarczaniu rozwiązań dla sił zbrojnych. Porozumienie MOU zakłada kooperację w zakresie zarządzania, kontroli i systemów komunikacji naziemnych pojazdów wojskowych.

Firma Romaero S.A. z Bukaresztu (Rumunia) zajmująca się produkcją części do samolotów, jak również usługami serwisowymi i naprawczymi, dostarcza części do wszystkich produkowanych w tej chwili modeli samolotów (737, 747, 767 i 777). W ramach kontraktów dla Boeinga i jego dostawców Romaero produkuje również części do samolotów 757, 767 oraz 777.

Szwedzki dostawca firmy Boeing, Saab Aerostructures, jest odpowiedzialny za projektowanie, rozwój i produkcję drzwi do samolotów transportowych oraz do modelu Boeing 787 Dreamliner. Polskie Zakłady Lotnicze z Mielca są jednym z największych podwykonawców Saab Aerostructures.

Boeing Global Corporate Citizenship
Boeing Central and Eastern Europe bierze udział w działalności organizacji Boeing Global Corporate Citizenship, która zarządza działaniami filantropijnymi oraz społecznymi firmy na całym świecie. Zaangażowanie Boeinga dotyczy takich dziedzin jak sztuka, społeczeństwo, ochrona środowiska, edukacja, opieka zdrowotna i bezpieczeństwo.

Boeing współpracuje z różnymi organizacjami państwowymi i pozarządowymi w Europie Środkowej i Wschodniej. Wśród nich znajdują się:
• Program JA Titans Fundacji Młodych Przedsiębiorców — ciesząca się popularnością symulacja działalności biznesowej dla studentów szkół średnich.

• Łódzki Uniwersytet Dziecięcy: program edukacyjny dla dzieci w wieku od 7 do 12 lat, mający na celu promocję edukacji i nauk ścisłych.

• Projekty wspierające działalność Muzeum Historii Żydów Polskich.

• Projekt HOPE (Health Opportunities for People Everywhere) — środkowoeuropejska fundacja, która zajmuje się pomocą humanitarną i edukacją medyczną, w tym szkoleniami na temat opieki nad noworodkami.

• We współpracy ze stowarzyszeniem Seattle-Gdynia City Association Boeing organizuje intensywny, sześciodniowy program Gdynia Business Week, podczas którego studenci szkół średnich biorą udział w symulacji doświadczając profesjonalnego środowiska pracy i rozwijając swoje umiejętności menadżerskie.

Boeing wysłał również polskich nauczycieli na Space Camp – tygodniowe spotkanie nauczycieli i wykładowców ze Stanów Zjednoczonych i innych krajów, które odbyło sie w Huntsville w Alabamie. Brali oni udział w warsztatach, obejmujących m.in. symulacje misji kosmicznych i trening astronautyczny, jak również panele prowadzone przez specjalistów z dziedziny konstrukcji statków kosmicznych i badań kosmicznych.

Boeing sponsorował także “Muzeobus” - pierwszy polski program mobilnej edukacji we współpracy z Polskim Muzeum Lotnictwa z Krakowa. Jest to podróżująca ekspozycja w specjalnie przystosowanym do tego celu samochodzie typu van, która odwiedza szkoły podstawowe i średnie w małych miejscowościach na południu Polski. Pojawia się także na piknikach i pokazach lotniczych.

Boeing pracuje z warszawską Fundacją Nasza Ziemia nad programem zrównoważonego rozwoju. Celem programu „Ogród-ostoja zwierząt” jest tworzenie w wielkich miastach miejsc do życia dla zwierząt oraz edukacja ekologiczna dzieci.