Top 10 najbardziej szalonych projektów samolotów, jakie kiedykolwiek latały

Zapraszamy do lektury artykułu „Top 10 craziest airliners to ever fly” zamieszczonego na portalu aerotime.

Obecna generacja samolotów pasażerskich jest wynikiem dziesięcioleci optymalizacji. Projekty te łączą prędkość, pojemność, ekonomię i bezpieczeństwo w idealny pakiet, który ma przynosić zysk. Czy jednak nie są zbyt podobne, przewidywalne i… nudne? Przejrzyjmy świat eksperymentów i znajdźmy najbardziej szalone projekty samolotów, jakie kiedykolwiek istniały!

Oczywiście definicja samolotu pasażerskiego jest nieco niejasna, więc należy określić, jakie cechy musi on posiadać. Pierwszą z nich jest możliwość przewiezienia co najmniej 10 pasażerów. Odrzutowce biznesowe, samoloty ogólnego przeznaczenia i tym podobne uwzględniane zostały, jeśli mają wystarczającą liczbę miejsc i mogą zapewnić (lub mogły zapewnić) poziom komfortu podczas lotu na poziomie konstrukcji pasażerskich.

Ponadto w poniższym zestawieniu akceptowane zostały tylko samoloty, których zbudowano latające prototypy, niezależnie od tego, czy kiedykolwiek przewoziły one pasażerów, czy nie. Kryteria rankingu są proste: im bardziej niekonwencjonalny, niezwykły i szalony samolot, tym wyższa jest jego pozycja w poniższym zestawieniu.

10. Saunders-Roe SR.45 Princess


Princess była największą całkowicie metalową łodzią latającą, jaką kiedykolwiek zbudowano i miała być kontynuacją przedwojennej tradycji luksusowych samolotów morskich. Ale era odrzutowców już się zaczynała, więc prace nad SR 45 nigdy nie wykroczyły poza fazę prototypu. Przez krótki czas w fazie rozwoju znalazły się również dwa jeszcze większe warianty z napędem odrzutowym - P.131 Duchess i P.192 Queen.

9. Dassault Falcon 20 z dopalaczem


Odrzutowce biznesowe są szybkie, ale Dassault chciał jeszcze zwiększyć ich prędkość. Tak więc pod koniec lat 80-tych przeprowadzono eksperymenty, w ramach których producent umieścił na jednym ze swoich samolotów wariant silnika Garrett ATF3 z dopalaniem. Dopalacze wtryskują paliwo do komory spalania silnika, zdecydowanie zwiększając jego ciąg. Są one zwykle używane przez myśliwce i wątpliwe jest, aby płatowiec Falcona 20 mógł wytrzymać prędkości osiągane po takiej modyfikacji.

8. Jakowlew Jak-40 M-602


Ten samolot został umieszczony w zestawieniu tylko ze względu na swój wygląd. Jest to zwykły radziecki trzysilnikowy Jak-40 z zamontowanym w nosie turbośmigłowym silnikiem M-602.

7. Antonow An-714


Kolejny radziecki eksperyment, mający na celu sprawdzenie możliwości zastosowania poduszek powietrznych zamiast podwozia. Takie urządzenie pozwoliłoby samolotowi lądować na nierównym terenie, zapewniając możliwość realizowania połączeń do  najodleglejszych regionów Związku Radzieckiego. Zbudowano kilka jego wariantów opartych na An-14, a projekt An-714 z trzema poduszkami, był prawdopodobnie najbardziej szalonym z nich.

6. Dornier Do X


Był to monumentalny, ale ostatecznie nieudany przykład przepychu przedwojennej łodzi latającej, którą Saunders-Roe Princess miała naśladować. Największy samolot swoich czasów, Do X, został zbudowany w Niemczech pod koniec lat 20. i wykonał kilka lotów transatlantyckich, jednak plany masowej produkcji nigdy nie zostały zrealizowane z powodu wielkiego kryzysu gospodarczego w latach 1929–33. Dwa jeszcze większe siostrzane samoloty - X2 i X3 - zostały zbudowane we Włoszech i odniosły nieco większy sukces.

5. Technologia Wing Ship WSH-500


Ściśle mówiąc, nie jest to samolot. To też nie łódź. Jest to coś pośredniego, konstrukcja wykorzystująca efekt wing in ground (WIG) znana również jako ekranoplan. Zaprojektowana została, aby wykorzystywać efekt ziemi i miała być prawie tak szybka jak samolot i prawie tak wydajna jak łódź. Mimo to lata, dlatego WIG są powszechnie uważane za samoloty. Niewiele z nich użytkowanych jest na rynku komercyjnym.

4. Fairey Rotodyne


Śmigłowce, dzięki swojej zdolności VTOL, świetnie nadają się do podróży lotniczych. Ale są powolne i strasznie nieefektywne. Autogyros, których łopaty wirnika generują siłę nośną, wykorzystując autorotację, są pod tym względem znacznie lepsze. Stąd próba Fairley Aviation stworzenia samolotu pasażerskiego opartego na tym schemacie. Finalnie projekt nie odniósł sukcesu, ale mimo to powstał tylko jeden majestatyczny prototyp.

3. Burnelli UB-14


Projekty kadłubów Burnelliego nie były zbyt udane, ale zyskały pewien kult, który wyznawali miłośnicy lotnictwa. UB-14 był jednym z kilku samolotów pasażerskich zbudowanych w oparciu o wizję inżyniera wykorzystania kadłuba jako drugiego skrzydła, co nadało mu bardzo nietypowy kształt. Jeden z prototypów był używany przez Charlesa de Gaulle'a. Nawiasem mówiąc, przeprowadzono wówczas wiele eksperymentów z podobnym schematem - w tym niemal identyczną propozycję radzieckiego samolotu pasażerskiego Zlokazov ARK-Z-1, ale uznano, że zastosowane z nim rozwiązania są mniej efektywne.

2. Kalinin K-7


Całą powyższą listę można by wypełnić ogromnymi samolotami, które Sowieci budowali w latach 30. Miejsce to mógł zająć Tupolew Ant-20 Maksim Gorki, radziecki samolot propagandowy, ciężki bombowiec Tupolew G-1 albo TB-1 zamieniony po wojnie w samolot pasażerski. Zamiast tego musimy przyznać uznanie najbardziej zwariowanemu z nich wszystkich: K-7 z masywnym podwoziem, kadłubem wbudowanym w skrzydło i rozpiętością skrzydeł B747. K-7 był naprawdę wyjątkowym samolotem, zbudowanym tak, aby móc go wykorzystywać go jako samolot pasażerski, transportowy i ciężki bombowiec. Wersja pasażerska miałaby jeszcze zostać wyposażona w dwa silniki zamontowane na kapsułach podwozia, ale plany zostały porzucone po katastrofie prototypu.

1. Caproni Ca.60


Ca.60 miało dziewięć skrzydeł, osiem silników, 100 miejsc pasażerskich i jeden udany lot testowy za sobą, po którym rozbił się na jeziorze. Zaprojektowany jako pierwszy transatlantycki samolot pasażerski, był niesamowicie skomplikowany i niesamowicie drogi jak na swoje czasy. Jedyny prototyp został ukończony w 1921 r., jako pasjonujący projekt słynnego włoskiego projektanta samolotów Gianniego Caproniego. Był on wizjonerem i przewidział przyszłość, w której ogromne samoloty pozwolą setkom ludzi podróżować po całym świecie z dużymi prędkościami. Szalony pomysł, prawda? Cóż, środków do osiągnięcia takiego marzenia po prostu nie było we wczesnych latach dwudziestych, w wyniku czego powstał najbardziej szalony samolot pasażerski wszechczasów.