Chcę latać w rajdach samolotowych! Część pierwsza

imprezy

Zawody samolotowe w lataniu rajdowo-nawigacyjnym są dyscypliną, w której polscy zawodnicy cyklicznie zajmują miejsca na podium. Niestety, zawody te są również sportem, który jest niejako na "bocznicy" mediów masowych. Uzyskiwane sukcesy są z pewnością pochodną bogatej polskiej tradycji lotniczej, która przez pokolenia wychowywała - często pomimo wszelkich trudności i ograniczeń - znakomitych pilotów. "Chce latać w rajdach samolotowych!" to próba zachęcenia naszych czytelników do tej niwezwykle pasjonującej i wciągającej dyscypliny. Często się słyszy "Zrobiłem PPL i co dalej?". Zawody rajdowo-nawigacyjne, są bez watpienia jedną z lepszych odpowiedzi. Kto raz spróbował i poczuł TE EMOCJE, wie o czym mowa.... Na szczęście w Polsce każdy może spróbować swoich sił. Zapewniamy, że jest gdzie i od kogo się uczyć!

Odrobina historii
Sporty samolotowe są dyscypliną, która łączy w sobie elementy akrobacji lotniczej oraz umiejętności nawigacyjnych i dodatkowo obejmuje szereg konkurencji, które są ustanowione w zależności od rodzaju napędu, konstrukcji, ciężaru oraz innych czynników. Ich historia sięga 1909r., kiedy to we francuskim Reims rozegrano pierwsze międzynarodowe zawody (w formie wyścigów samolotowych). Najbardziej prestiżową imprezą tamtego okresu była rozgrywana w latach 1929-1934 Challenge Internationale des Avions de Tourisme, w której dwukrotnie zwyciężali Polacy. W naszym kraju, zawody tego typu na stałe weszły do kalendarza imprez sportowych dopiero w latach trzydziestych XX wieku, do czego głównie przyczyniły się międzynarodowe sukcesy Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury. Pierwsze odbyły się w 1919r. w Poznaniu i tam też, w tym samym roku, został założony pierwszy Aeroklub. W latach 1927-1939 organizowano między innymi Krajowe Zawody Lotnicze, a od 1931r. Zimowe Zawody Lotnicze. Po II wojnie światowej pierwsze zawody odbyły się w 1946r., a 8 lat później zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polski. Znakomite wyszkolenie i pasja latania doprowadziły do tego, że na niektórych imprezach, zawodnicy naszego kraju zdobywali wszystkie najwyższe trofea (np. na I Igrzyskach Lotniczych w Turcji w 1997r., w Nowej Zelandii w 1999r., a także na Rajdowych Mistrzostwach Świata we Włoszech w tym samym roku).

151 medali...
Człowiekiem, który doprowadził polskich zawodników do największej liczby sukcesów, jest prowadzący kadrę od 1984r., trener Andrzej Osowski. Za jego kadencji, na Mistrzostwach Świata, Europy i Igrzyskach Lotniczych, Polacy zdobyli łącznie 151 medali (stan na marzec 2011r.):
Mistrzostwa Świata:

indywidualnie 61 (24 złote, 19 srebrnych i 18 brązowych);
drużynowo 28 (22 złote, 5 srebrnych i 1 brązowy);

Mistrzostwa Europy:

indywidualnie 35 (14 złotych, 12 srebrnych i 9 brązowych);
drużynowo 18 (13 złotych, 4 srebrnych i 1 brązowy);

Igrzyska Lotnicze:

indywidualnie 6 (3 złote, 2 srebrne i 1 brązowy);
drużynowo 3 (2 złote i 1 srebrny).

Podobnym wynikiem nie może się pochwalić żaden inny szkoleniowiec. Polacy od lat są w ścisłej światowej czołówce sportów lotniczych i z większości imprez wracają z powiększonym dorobkiem medalowym. Fakt ten z pewnością sprawia, że ich dokonania stają się normą i przez to nie wywołują też takiego oddźwięku, jak trofea zdobywane w "popularnych" dyscyplinach. Warto dodać, że za swoje zasługi trener Andrzej Osowski został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
(Czytaj wywiad dlapilota.pl z Andrzejem Osowskim: "Przestrzeń jest stworzona dla człowieka")

Droga do sukcesu
Receptą szkoleniowca na osiąganie wybitnych osiągnięć jest ciężka i systematyczna praca, a dodatkowo konsekwencja działań, przestrzeganie zasad, wiążące się z kilkuletnim wysiłkiem na treningach, zgrupowaniach i zawodach oraz znalezienie odpowiedniego sponsora.

Natomiast według Michała Wieczorka, ubiegłorocznego Nawigacyjnego Mistrza Polski, zwycięzcy Pucharu Polski oraz srebrnego medalisty Mistrzostw Świata w lataniu rajdowym, najważniejszymi elementami prowadzącymi do sukcesu są ciężkie treningi, opanowanie, doświadczenie i odrobina szczęścia. Pilot akcentuje, iż bardzo ważne jest także właściwe dobranie załogi, bowiem przy lotach nawigacyjnych pilot musi bezwzględnie polegać na nawigatorze.

Do grona zawodników, którzy w ostatnich latach wnieśli największy wkład w sukcesy reprezentacji, należy zaliczyć Janusza Darochę (34 medale), Wacława Wieczorka (22 medale), Krzysztofa Wieczorka (18 medali), Zbigniewa Chrząszcza (15 medali), Wacława Nycza (8 medali) oraz Mariana Wieczorka, Krzysztofa Lanartowicza, Witolda Świadka, Ryszarda Michalskiego, Włodzimierza Skalika, a także wszystkich innych, których nie sposób wymienić. Olbrzymi wkład w sukcesy naszych zawodników ma nieżyjący już Zdzisław Dudzik, który w latach 70-tych XX wieku został pierwszym trenerem polskiej kadry.

Janusz Darocha, Krzysztof Wieczorek, Zbigniew Chrząszcz
(fot.: www.zawodysamolotowe.pl)

Wyczyny polskich pilotów nie mają sobie równych nie tylko w kraju, ale także za granicą. Osiągnięcie i utrzymanie długoletniej formy wymaga wyjątkowych umiejętności, determinacji oraz zaangażowania w proces szkolenia, a walka o najwyższe cele - często dużego poświęcenia i wyjazdów na obozy treningowe, co przy codziennej pracy zawodowej nie jest wcale proste do zorganizowania.

Każdy zawodnik poświęca na trening oraz wszelkiego rodzaju rywalizację lotniczą ok. 2 miesięcy rocznie. Zgrupowania kadry są organizowane na terenie naszego kraju (często w połączeniu z zawodami krajowymi), a do czasu tam spędzonego należy potem doliczyć czas dotarcia na miejsce imprez sportowych, które w niektórych przypadkach są organizowane w odległych zakątkach świata (jak np. RPA).

Zapisy w regulaminie zawodów sportowych Aeroklubu Polskiego mówią, że główne cele rozgrywania tego typu zawodów to popularyzacja nawigacyjnego sportu samolotowego, wyłonienie mistrzów i wicemistrzów Polski, zwycięzców Pucharu Polski, członków samolotowej nawigacyjnej kadry narodowej, reprezentacji na Mistrzostwa Świata i Europy oraz trening pilotów Samolotowej Nawigacyjnej Kadry Narodowej.

Koniec części pierwszej.

W drugiej części artykułu, z której dowiecie się jakie są zasady rozgrywania zawodów rajdowo-nawigacyjnych, co decyduje o zwycięstwie, a za co nadawane są punkty karne. Przeczytacie również o tym jakich pomocy mogą używać zawodnicy, a jakie są zabronione.