Chcę latać w rajdach samolotowych! Część druga

W drugiej częsci artykułu "Chcę latać w rajdach samolotowych" dowiemy się o kryteriach oceny zawodników, rodzajach zawodów, sposobie prowadzenia nawigacji i obserwacji. Zapraszamy!

Tych, którzy część pierwszą mają już za sobą - zapraszamy do lektury części drugiej:

Zasady prowadzenia zawodów na przestrzeni ostatnich lat uległy znaczącej zmianie. Jeszcze w latach osiemdziesiątych XX w. latało się przy pomocy map w skali 1:50000 i czarno-białych zdjęć trasowych, które wykonywane były z różnych kierunków nalotu. Z dzisiejszego punktu widzenia ciekawostką może być fakt, iż sędziowie na poszczególnych punktach kontrolnych dokonywali pomiaru zegarkiem lub stoperem, który podnosili do góry w momencie przelotu samolotu. Takie pomiary nie były oczywiście krańcowo dokładne, ale pozwalały w miarę rzetelnie ocenić czasy przelotów.

W następnych latach, organizatorzy cyklicznie sięgali po nowsze zdobycze technologiczne, co oznaczało również szereg zmian dla samych pilotów. Obecny osprzęt pozwala na o wiele większą precyzję w ocenie poszczególnych zawodników, którzy wykonują lot z rejestratorem przekazującym ich dokładną pozycję podczas całego lotu. Dodatkowo, załoga otrzymuje kolorowe zdjęcia wykonane z kierunku nalotu. Bardzo restrykcyjnie wyznaczane są trasy (m.in. "korytarz lotu" o szerokości 600m), co pociąga za sobą wymagania w stosunku do zawodnika, który musi zmieścić się we właściwej tolerancji czasowej i precyzyjnie lokalizować obiekty wyznaczone przez organizatorów.

Przykładowe zdjęcia, jakie otrzymują zawodnicy przed startem

W przyszłości ma być wprowadzony bezpośredni przekaz z trasy za pomocą lokalizatorów, dzięki czemu będzie można wyświetlać na telebimie wszystkie istotne parametrów lotu, a co za tym idzie będzie można na bieżąco obserwować postęp i ewentualne błędy popełniane przez daną ekipę (podobne systemy, stosuje się już w zawodach szybowcowych).

Samolotowe zawody nawigacyjne podzielone są na: Samolotowe Nawigacyjne Mistrzostwa Seniorów (SNMP-S), Juniorów (SNMP-J), Ogólnopolskie Zawody Samolotowe oraz Klubowe i Regionalne Zawody Samolotowe. W lataniu precyzyjnym rozgrywane konkurencje składają się z części dotyczących planowania lotu, prowadzenia nawigacji w locie, obserwacji specjalnej oraz lądowań.

Planowanie lotu polega na wykonaniu na ręcznym suwaku logarytmicznym obliczeń nawigacyjnych, których wyniki ocenia komisja sędziowska. Komisja następnie wręcza lotnikowi wyniki wzorcowe, na podstawie których zawodnik opisuje szczegółowo wykreśloną przez siebie trasę lotu. Zadanie to musi być wykonane w czasie nie dłuższym niż 30 minut.

Zadany plan lotu 

Prowadzenie nawigacji w locie, wymaga od załogi dokładnego przelotu po wyznaczonej trasie, utrzymania nakazanej wysokości oraz nakazanego czasu przelotu (z tolerancją +/- 2 sekund) w każdym punkcie kontrolnym. Dokładność przelotu na wyznaczonych na trasie punktach (których lokalizacji pilot nie zna), ocenia się za pomocą specjalnego elektronicznego rejestratora lotu współpracującego z urządzeniem GPS.

Kolejnym etapem jest zadanie obserwacji specjalnej, które obejmuje identyfikację kształtu znaków płóciennych umiejscowionych przez sędziów w nieznanych dla zawodnika miejscach. Znakami są figury geometryczne o długości do 4 metrów i szerokości 0,5 metra. Następnie załoga musi rozpoznać na podstawie wcześniej otrzymanych zdjęć, poszczególne obiekty znajdujące się na trasie nawigacyjnej i określić ich położenie poprzez prawidłowe naniesienie na mapę zawodniczą. Obiektami tymi mogą być zabudowania, drzewa, drogi, polany, rzeki, strumyki itp.

Ostatnią konkurencją są lądowania. Tu następuje ocena umiejętności pilota w zakresie dokładnego przyziemienia samolotu w wyznaczonym obszarze o szerokości 12 metrów i długości 72 metrów. Wewnątrz prostokąta znajduje się tzw. linia zerowa i każde przyziemienie przed tą linią daje zawodnikowi punkty karne, trzykrotnie wyższe niż za nią. Ocena lądowań wykonywana jest z dokładnością do 1 metra. Sędziowie wychwytują wszelkie nieprawidłowości takie jak: lądowanie na zahamowanych kołach, przyziemienie na jedno koło, lądowanie na trzy punkty lub odbicie samolotu po przyziemieniu.

Lądowania podzielone są na cztery kategorie: lądowanie normalne, gdzie można operować silnikiem, klapami i stosować wszelkie manewry pozwalające na dokładne przyziemienie; lądowanie przymusowe z 300m przy minimalnych obrotach silnika, z możliwością użycia klap i wszelkich manewrów pozwalających na dokładne przyziemienie; lądowanie przymusowe z 300m przy minimalnych obrotach silnika, bez możliwości użycia klap, ale z możliwością wykonania wszelkich manewrów pozwalających na dokładne przyziemienie oraz lądowanie znad bramki o wysokości 2 metrów usytuowanej 50 metrów przed linią zerową, gdzie możliwe jest wykorzystanie mocy silnika, a także klap i wszelkich manewrów pozwalających na dokładne przyziemienie.

Koniec części drugiej.
Wkrótce ukaże się trzecia - ostatnia - część niniejszego felietonu. W niej przeczytacie o tym, kto może wziąć udział w zawodach rajdowo-nawigacyjnych i w jakich warunkach mogą być one rozgrywane oraz jakie korzyści płyną z umiejętności wykonywania lotów nawigacyjnych.

Czytaj również:
Chcę latać w rajdach samolotowych! Część pierwsza