Rocznica oblotu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Boeing AH-64 Apache

Dziś mija 40. rocznica oblotu prototypu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Boeing AH-64 Apache.

W 1972 r. armia USA ogłosiła przetarg na Advanced Attack Helicopter (zaawansowany helikopter szturmowy). Swoje propozycje zgłosiło 5 firm, a do finału zakwalifikowano Toolco Aircraft Division koncernu Hughes Aircraft (później Hughes Helicopters) Model 97/YAH-64 i Bell Helicopter Textron Model 409/YAH-63. W 1976 wybrano projekt Hughesa. Pierwszy lot prototypu odbył się 30.09.1975 r.

Kontrakt na produkcję podpisano dopiero w 1982 r., a rok później w zakładach Hughes Helicopters w Mesa (Arizona) wyprodukowano pierwszy seryjny egzemplarz. W 1984 r. Hughes Helicopters został zakupiony przez McDonnell Douglas za kwotę 500 milionów dolarów i producentem śmigłowca stał się McDonnell Douglas Helicopters. W 1996 r. McDonnell Douglas połączył się z Boeingiem, co zaowocowało powstaniem Boeing Helicopters.

W US Army używane są dwa główne modele AH-64: AH-64A i AH-64D. Wersje B i C były także wyprodukowane, jednak nigdy nie weszły do służby. Powstało wiele wersji eksportowych. Jedyną wersją produkowaną poza USA jest brytyjski Westland WAH-64 – licencyjna wersja AH-64D z kilkoma ulepszeniami.

Apache został zaprojektowany jako bardzo wytrzymała maszyna zdolna do działań na pierwszej linii frontu w każdych warunkach pogodowych, w dzień i w nocy. Kabina załogi jest opancerzona. Obaj członkowie siedzą w tzw. kevlarowej wannie. Dzięki nowoczesnej aparaturze nawigacyjnej (w szczególności dzięki użyciu kamer na podczerwień) i awionice śmigłowiec może latać nawet przy całkowitym braku widoczności. Odczyty przyrządów pomiarowych podawane są na wyświetlaczu zintegrowanym z hełmem pilota (rzutnik monookularowy przy hełmie). Naprowadzanie wieżyczki działka dokonywane jest poprzez obrót głowy pilota dzięki optycznemu monitorowaniu ruchów hełmu. Podczas projektowania Apache opracowano wiele nowatorskich rozwiązań. Jednym z nich jest jego wirnik skonstruowany z warstw włókien szklanych. Helikopter może kontynuować lot nawet z wielokrotnie przestrzelonymi łopatami.

Systemy zakłócania radaru oraz układy wabików cieplnych chronią śmigłowiec przed zestrzeleniem przez rakiety przeciwlotnicze naprowadzane na podczerwień oraz radarowo. Komputery do nawigacji w trudnym terenie oraz wykorzystanie sygnałów GPS pozwalają Apache’owi na przekradanie się wąskimi dolinami oraz odnajdywanie ukrytych celów bojowych. Połączenie tego wszystkiego powoduje, że AH-64 jest jednym z najlepszych śmigłowców tego typu na świecie. W trakcie walki współpracuje ze śmigłowcami obserwacyjnymi OH-58D Kiowa Warrior Scout.

Apache swój chrzest bojowy odbył w 1989 r. w Panamie podczas operacji Just Cause.

Największe triumfy święciły Apache podczas I wojny w Zatoce Perskiej w roku 1991. Spora część sił pancernych Iraku została zniszczona przez ataki tych śmigłowców.

W 1990 roku nakręcono film Ogniste ptaki (Fire Birds), w którym wykorzystano śmigłowce bojowe Apache. W obsadzie znaleźli się tacy aktorzy jak Nicolas Cage, Tommy Lee Jones oraz Sean Young. W ostatnich scenach filmu pokazany jest pojedynek pomiędzy Apache a bardzo małym i zwrotnym śmigłowcem OH-6 Cayuse/Loach (na potrzeby filmu nazwanym jako Scorpion). Apache walczy również ze szwedzkimi myśliwcami Saab J35 Draken. W niewielu filmach można zobaczyć helikopter zwiadowczy Bell OH-58 Kiowa, który idealnie współdziała z Apache jako oczy, uszy i nos całej grupy uderzeniowej.