W Macedonii Północnej w czasie pełnienia obowiązków został pobity kontroler ruchu lotniczego

4 stycznia 2024 r., w Macedonii Północnej doszło do bardzo niebezpiecznego incydentu. Podczas służby na międzynarodowym lotnisku w Skopje (SKP) został pobity kontroler ruchu lotniczego M-NAV, który w czasie zdarzenia w swoim sektorze miał na łączności 36 samolotów.  

Pojazdy z napastnikami nie zostały zatrzymane przez agencję zatrudnioną do ochrony centrum ani przez ochronę M-NAV w samym budynku. Według doniesień, w incydencie uczestniczyło ośmiu mężczyzn, a prokuratura w Skopje wszczęła dochodzenie w tej sprawie. Osoby te zostały zatrzymane i mogą im zostać postawione zarzuty za wtargnięcie na teren M-NAV z zamiarem popełnienia przestępstwa oraz za zakłócanie działania służb ruchu lotniczego. 

Dlaczego jednak ktoś miałby atakować kontrolera ruchu lotniczego podczas służby?

Jak można się spodziewać, ta historia ma pewne tło i nie był to przypadkowy atak. Uważa się, że osoby stojące za atakiem to członkowie Demokratycznej Unii na rzecz Integracji (DUI), największej albańskiej partii politycznej w Macedonii Północnej.

W ostatnich dniach doszło do napięć pomiędzy M-NAV, a DUI. Zarząd M-NAV twierdzi, że menedżerowie wyznaczeni przez DUI próbowali manipulować procesem zatrudniania kontrolerów ruchu lotniczego, obsadzając w ramach przysługi politycznej stanowiska w ATC niewykwalifikowanymi działaczami partyjnymi. Miał to być dla nich duży profit, biorąc pod uwagę, jak bardzo dobrze są to opłacane wakaty.

Związek zawodowy reprezentujący pracowników M-NAV wydał oświadczenie w sprawie i wzbudził zaniepokojenie społeczne, twierdząc, że działania DUI zagrażają bezpieczeństwu systemu ruchu lotniczego. W ostatnich dniach napięcie wzrosło, a przedstawiciele DUI stwierdzili, że przewodniczący związku zawodowego M-NAV im groził, co doprowadziło do jego przesłuchania przez policję. 

4 stycznia 2024 r., przewodniczący zwołał konferencję prasową, na której powiedział, że M-NAV nie będzie obsługiwało lotów przylotowych i odlotowych z Macedonii, jeśli DUI nie wycofa się ze swoich planów obsadzania stanowisk w ATC.

Kilka godzin później doszło do incydentu z pobiciem. Po nim prezes związku oświadczył, że budynek kontroli ruchu lotniczego sam w sobie jest obiektem bezpieczeństwa, którego ochrona leży w interesie narodowym i gdzie obowiązują specjalne protokoły bezpieczeństwa. 

„Wierzymy, że w świetle norm międzynarodowych każdym normalnym kraju w Europie i na świecie taki czyn byłby traktowany jako akt terroryzmu, bowiem zaatakowany pracownik mógł w tym momencie separować od siebie dwa lub więcej lotów, więc istniało potencjalne ryzyko dla bezpieczeństwa.”
 
Jednak dzień po odmowie aresztowania Bekima Neziriego (byłego ministra gospodarki i byłego szefa M-NAV) i innych osób, które pod wpływem alkoholu zaatakowali kontrolera w centrum kontroli ruchu lotniczego w Skopje, policja na krótko zatrzymała ofiarę, co nadało kolejny wymiar temu szokującemu skandalowi.

Sąd w Skopje uznał, że nie ma wystarczających dowodów na to, że grupa zagrażała bezpieczeństwu samolotów będących w przestrzeni zarządzanej przez pobitego kontrolera i pozwolił Neziriemu i pozostałym osobom pozostać na wolności do czasu rozpoczęcia procesu.

Neziri pozostaje zatrudniony w agencji i prawdopodobnie może ponownie grozić jej pracownikom. Ofiara ataku przestała kontaktować się z prowadzącymi dochodzenie i w obawie przed dalszymi naciskami ze strony strony DUI próbowała uciec do Kosowa. Mężczyznę zatrzymano na przejściu granicznym w Blace i zabrano na przesłuchanie.