Z serii "Spotkania przy samolocie": PZL P.11c, myśliwce Puławskiego od PZL P.1 do P.24

W dniu 11 września 2022 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o samolotach myśliwskich Zygmunta Puławskiego i kontynuatora jego projektów W. Jakimiuka, od P.1 do P.24, które rozsławiły lotnicze dokonania Polski. Uczestnicy spotkania poznają też konstrukcję myśliwca P.11c, sztandarowego eksponatu Muzeum.

Samolot myśliwski PZL P.1 był pierwszym myśliwcem zaprojektowanym przez inżyniera Zygmunta Puławskiego oraz pierwszą samodzielną konstrukcją Państwowych Zakładów Lotniczych. Pierwszy z samolotów rodziny myśliwców z polskim płatem takich jak PZL P.7 czy PZL P.11 (myśliwce typu P). Prototyp został oblatany w sierpniu 1929 roku przez pilota doświadczalnego Bolesława Orlińskiego. Podczas pierwszego oblotu doszło do odkształcenia się noska płata i pilot z dużym wysiłkiem wylądował ratując konstrukcję przed zniszczeniem.

W marcu roku 1930 oblatano drugi, ulepszony prototyp. Prototyp ten został zademonstrowany podczas Międzynarodowego Konkursu Samolotów Myśliwskich w Bukareszcie, gdzie uzyskał czwarte miejsce, wykazując jednak szereg zalet. PZL zgłosiły protest, wykazując iż błędy popełnione przez komisję konkursową wypaczyły ostateczny wynik.

Mimo międzynarodowego zainteresowania nie został wprowadzony do produkcji. Konstruktor i PZL przystąpiły do opracowywania jego wersji rozwojowych, zaś w produkcji znalazł się myśliwiec PWS-10, jako konstrukcja dopracowana do produkcji seryjnej, gotowa już do użytku w jednostkach bojowych.

Myśliwiec PZL P.11 był jednomiejscowym, całkowicie metalowym, zastrzałowym, górnopłatem ze stałym podwoziem. Samolot należał do konstrukcji charakteryzujących się oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi i technologicznymi. Pierwszym z nich było pokryte blachą drobnofalistą, tzw. blachą Wibault, skrzydło o oryginalnym kształcie i konstrukcji, pozwalającej uzyskać mały ciężar, dużą wytrzymałość, dobre właściwości aerodynamiczne oraz doskonałą widoczność z kabiny pilota do przodu i na boki.

To niekonwencjonalne rozwiązanie, nazwane za granicą "polskim płatem" lub "skrzydłem Puławskiego", nadawało płatom charakterystyczny "mewi" kształt. Drugim było stałe podwozie typu nożycowego, z amortyzatorami ukrytymi we wnętrzu kadłuba. Na uwagę zasługiwała też półskorupowa konstrukcja kadłuba, zastosowana wcześniej na myśliwcu P.7, oraz wyrzucany z kadłuba w wypadku pożaru główny zbiornik paliwa. Prace Puławskiego, który zginął śmiercią lotnika w 1931 roku, kontynuował inż. Wsiewołod Jakimiuk. Prototyp P.11 został oblatany w 1931 roku przez Bolesława Orlińskiego. Prezentowany w grudniu 1934 roku na Salonie Lotniczym w Paryżu wzbudził duże zainteresowanie wśród specjalistów. Technologicznie wyprzedzał współczesne mu konstrukcje o kilka lat.

Prezentowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego egzemplarz PZL P.11c latał w 121 Eskadrze 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Samolot ten jest dzisiaj symbolem, najcenniejszym eksponatem Muzeum Lotnictwa. Nie chodzi tu o wartość materialną jest obecnie jedynym zachowanym polskim samolotem myśliwskim z okresu Września 1939 roku, symbolem samotnych zmagań z niemiecką Luftwaffe.

PZL P.24 – polski myśliwiec konstrukcji inżyniera Wsiewołoda Jakimiuka z rodziny myśliwców z płatem polskim, opracowany i produkowany w Państwowych Zakładach Lotniczych.

PZL P.24 był przeznaczonym na eksport rozwinięciem konstrukcji samolotu PZL P.11, przystosowanym do nieużywanych w Polsce silników Gnome-Rhone. Oblatał go w maju 1933 roku pilot doświadczalny PZL Bolesław Orliński. W roku 1934 Bolesław Orliński ustanowił na nim rekord prędkości dla samolotów myśliwskich z silnikiem gwiazdowym, wynoszący 416 km/h. W tym samym roku, trzeci prototyp P.24/III, nazwany Super P-24bis wystawiono na paryskim salonie lotniczym, gdzie został wysoko oceniony i spotkał się z dużym zainteresowaniem. Samolot demonstrowano ponadto misjom wojskowym licznych państw.

Ponieważ prototypy P.24 były oparte na konstrukcji samolotu PZL P.11a, a w tym czasie wdrożono do produkcji w Polsce ulepszoną i zmienioną konstrukcyjnie wersję P.11c, podobne zmiany wprowadzono we wzorcu wersji seryjnej P.24, oblatanym wiosną 1936. Zaadaptowano w nim między innymi nowy tył kadłuba i usterzenie z P.11c oraz obniżono oś silnika w celu uzyskania lepszej widoczności. Samolot ten wdrożono do produkcji pod oznaczeniem PZL P.24A.