Rocznica urodzin Stanisława Praussa – polskiego konstruktora lotniczego

Dziś przypada 118. rocznica urodzin polskiego konstruktora lotniczego – Stanisława Praussa.

Stanisław Paweł Prauss urodził się 28 listopada 1903 r. w rodzinie warszawskiej inteligencji technicznej. Studiował na Politechnice Warszawskiej, gdzie w 1928 r. uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Później był asystentem w Katedrze Budowy Płatowców i Mechaniki Lotu. Jeszcze na studiach, w ramach członkostwa w Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej, zaprojektował samolot PS-1.

W tym okresie podjął pracę w biurze konstrukcyjnym PZL. Uczestniczył w projektowaniu samolotu myśliwskiego PZL P-1, a następnie trójsilnikowego samolotu pasażerskiego PZL-4. W 1931 roku zaprojektował pięciomiejscowy samolot pasażerski PZL.16. Następnie wszedł do zespołu pracującego nad samolotem PZL-23 "Karaś". Prauss opracował też koncepcję samolotu rozpoznawczo-bombowego PZL-46 "Sum", następcy "Karasia". Opracował również projekty wstępne bombowca nurkującego "Łosoś" i samolotu rozpoznawczego dalekiego zasięgu.

Był również pilotem turystycznym, pełnił wiele funkcji w Aeroklubie. Miał dwa prywatne samoloty PZL-5. Był rodzonym bratem Tadeusza Praussa, pułkownika, Dowódcy Lotnictwa Armii Modlin.

Ewakuowany do Rumunii, skąd przez Jugosławię i Włochy dotarł na Zachód. W latach 1940- 1943 pracował w wytwórni samolotów Westland w Yeovil, a później w biurze prototypowym przeniesio­nym do Compton House. Zaprojektował do samolotu obserwacyjnego "Lysander" nowe owiewki podwozia, hamulce aerodynamiczne i zabudowę działek na podwoziu. Uczestniczył w projek­towaniu samolotu myśliwskiego Westland P.12 "Lysander Delanne". Do wysokościowego samolotu myśliwskiego "Welkin" zaprojektował środkową część skrzydła z wlotem do chłodnic w krawędzi natarcia oraz osłonę ciśnieniowej kabiny. Uczestniczył też w opracowaniu wstępnego projektu szybkiego samolotu myśliwskiego, którego budowy ostatecznie nie zamówiono. W 1945 r. został wykładowcą budowy płatowców w Polish Universitety College w Londynie.

Od 1946 r. w wytwórni samolotów De Havilland w Hatfield brał udział jako starszy kon­struktor w pracach nad pierwszym na świecie odrzutowym samolotem pasażerskim DH-106 "Comet", a następnie jego patrolowej wersji wojskowej Hawker Siddeley "Nimrod". W 1949 r. wszedł w skład zespołu projektującego odrzutowy samolot myśliwski DH-112 "Venom", a następnie DH.110.Od 1952 r. pracował przy samolocie "Comet III" oraz przy wersji morskiej DH.110 "Sea Vixen". W 1atach 1956-1961 uczestniczył w projekcie samolotu pasażerskiego DH.121 "Trident".

W 1963 r. wytwórnia została przejęta przez Hawker Siddeley Aviation Ltd., które od 1966 r. realizowały projekt samolotu pasażerskiego Airbus A 300. W 1atach 1969-1970 S. Prauss skoncentrował się na opracowaniu projektów wstępnych samolotów HS-135 i HS-144. Rozwinięciem HS-135 jest samolot pasażerski BAe 146.

Stanisław Prauss zmarł 12 listopada 1997 r. w Londynie. Został pochowany w Warszawie, na cmentarzu ewangelickim przy ul. Żytniej, w grobie rodzinnym Gąsiorowskich i Praussów.