Rocznica oblotu szybowca IS-C Żuraw
Dzisiaj przypada 70. rocznica oblotu dwumiejscowego o konstrukcji drewnianej szybowca wyczynowego i szkoleniowego IS-C Żuraw.
Szybowiec IS-C Żuraw jest polską wersją niemieckiego szybowca DFS ”Kranich” konstrukcji inż. Hansa Jacobsa. Porzuconą dokumentację techniczną tego szybowca odnaleziono w 1945 roku w warsztacie remontowym NSFK w Łodzi. Ułatwiło to opracowanie dokumentacji warsztatowej w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej w latach 1950-1952 przez inż. Józefa Niespała i Andrzeja Kokota dla zmodernizowanej polskiej wersji IS-C Żuraw.
Od niemieckiego pierwowzoru różnił się zastosowaniem m.in. stałego koła podwozia, zamiast dwukołowego wózka odrzucanego po starcie, zmianami w usterzeniu. IS-C Żuraw miał skrzydło drewniane o mewim kształcie w widoku z przodu. Kryte płótnem. Przykadłubowa część płata trapezowata, ze względu na położenie siedzenia tylnej kabiny dokładnie w środku ciężkości i miała 3° skos do tyłu. W płatach zastosowano aerodynamiczne hamulce płytowe, wysuwające się w górę i w dół. Lotki przebiegały prawie od załamania płata, aż do jego końcówki. Kadłub wręgowy, półskorupowy o przekroju owalnym. Kadłub wraz ze statecznikiem pionowym pokryty sklejką. Kabina zakryta. Statecznik poziomy, usytuowano na górnej krawędzi kadłuba, przed statecznikiem pionowym.
Prototyp został oblatany 22.04.1952 r. (wg innych źródeł – w 1951) r. w Gdańsku.
Produkcję seryjną prowadzono w latach 1952-1953 w ZSLS-3 w Poznaniu (10 egz.) i w ZSLS-4 w Gdańsku (40 egz.). Dwa egzemplarze zostały przerobione na wersję tzw. leżącą.
Na szybowcach Żuraw II polscy piloci ustanowili dwa rekordy krajowe i dwa rekordy światowe.
Były one użytkowane w aeroklubach i szkołach szybowcowych do treningu i lotów wyczynowych do końca lat 60.
W zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajdują się dwa szybowce IS-C Żuraw zbudowane w OWL-Gdańsk:
• ze znakami SP-1213 (nr fabr. 009), przekazany do zasobu muzeum w 1964 r.,
• ze znakami SP-1295 (nr fabr. 011), przekazany do zasobu muzeum w 1966 r.
IS-C Żuraw w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Na prezentowanym egzemplarzu o numerze seryjnym 009 i znakach SP-1213 pilot Bernard Kopicki wykonał lot docelowo-powrotny na dystansie 320 km (29 maja 1953 r.). W latach 1962–1964 szybowiec był używany przez Aeroklub Gliwicki. (fot. muzeumlotnictwa.pl)
Komentarze