Raport końcowy PKBWL: „Pilot nie uwzględnił, że z powodu braku wznoszeń, dolot do lotniska nie będzie możliwy…”

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z wypadku szybowca SZD-30 „Pirat” (znaki rejestracyjne SP-4028), do którego doszło 19 lipca 2024 r., na węźle drogowym Leszno-Zachód. 

W raporcie 2024/0052 czytamy:

W dniu 19 lipca 2024 r. wykonywano na lotnisku w Lesznie loty szybowcowe, samolotowe oraz skoki spadochronowe. Dodatkowo, po zachodniej stronie pola wzlotów odbywały się starty lotni i motolotni. Starty i lądowania szybowców, samolotów i lotni odbywały się na kierunku 05, natomiast starty samolotu wynoszącego skoczków spadochronowych wykonywane były z drogi startowej RWY23L.

Strefa zrzutu skoczków spadochronowych zlokalizowana była na wschód od RWY05R a lądowania skoczków miały miejsce na południowo-wschodniej części lotniska. O godzinie 16:28 LMT, za samolotem holującym na szybowcu SZD-30 „Pirat”, wystartował pilot lat 52, posiadający licencję SPL. Zadaniem pilota szybowca był lot termiczny w rejonie lotniska.

Zespół nawiązał kontakt z termiką na południowy wschód od lotniska, a pilot szybowca wyczepił linę na wysokości 400 m AGL, rozpoczynając lot termiczny. Po zapowiedzi zrzutu skoczków pilot szybowca postanowił opuścić noszenie aby oddalić się od strefy zrzutu skoczków w kierunku południowo zachodnim. Utrzymując wysokość około 450 m AGL znalazł słabe jednak pozwalające utrzymać wysokość noszenie, na południe od miejscowości Strzyżewice. 

W tym czasie, kierujący skokami zauważył szybowiec uznając, że znajduje się on w strefie zrzutu. Uwagę o tym przekazał do pilota szybowca drogą radiową. Pilot szybowca „Pirat” nie był pewien czy korespondencja odnosiła się do niego, ponieważ był przekonany, że pozostaje poza strefą zrzutu. Obserwował otwarte czasze spadochronów nad lotniskiem, ale nie dostrzegł żadnego innego szybowca w okolicy. Zaprzestał więc krążenia i odleciał w kierunku SWW, oddalając się od lotniska aż poza drogę ekspresową S5, okalającą lotnisko od zachodu. 

Liczył na znalezienie termiki. Zawracając na północ, przeleciał nad miejscowościami Przybyszewo. Następnie, wg oświadczenia pilota na wysokości 200 m AGL znalazł się nad Lasocicami, gdzie zawrócił w stronę lotniska. Zgłaszając przez radio prostą do lądowania na RWY05. W oświadczeniu pilot podał, że w czasie dolotu szybowiec znalazł się w strefie duszeń, które nasiliły się w rejonie węzła drogowego widocznego na.

Pilot uznał, że nie doleci do RWY, a lądowanie przeprowadzi na polach przed lotniskiem. Przelatując nad infrastrukturą drogową na bardzo małej wysokości i obawiając się wykonania zakrętu, o godz. 16.45 szybowiec zderzył się lewym skrzydłem ze słupem latarni a następnie ze skarpą ziemną. Struktura kabiny szybowca została zachowana, a pilot opuścił wrak bez obrażeń. Cały lot, od startu do wypadku, trwał 17 min.

Jak wynika z oświadczenia pilota szybowca, w trakcie lotu poza strefą kręgu nadlotniskowego, liczył na wystąpienie termiki i nie rozważał zbliżenia się do lotniska. Stosując taką taktykę nie uwzględnił jednak sytuacji, w której, przy braku wznoszeń, dolot do lotniska nie będzie możliwy. Niezależnie od pozostałej aktywności lotniczej nad lotniskiem w Lesznie, szybowiec znajdujący się w pobliżu lotniska i niewykorzystujący wznoszeń, miał prawo pierwszeństwa lądowania na lotnisku.

Ustalenia:

1) Pilot posiadał licencję uprawniającą do wykonania lotu szybowcem SZD-30 „Pirat”.
2) Posiadał aktualne orzeczenie lotniczo-lekarskie klasy 2/LAPL, z ograniczeniem VNL.
3) Szybowiec był sprawny technicznie i posiadał wymaganą dokumentację zdatności do lotu, a łączność radiowa była zapewniona.
4) Masa do startu nie została przekroczona a środek ciężkości znajdował się w zakresie wymaganym Instrukcją użytkowania w locie.
5) Podczas lotu po wyczepieniu i poszukując noszeń, pilot nie uwzględniał możliwości dolotu do strefy kręgu nadlotniskowego i oddalał się od lotniska.
6) Po zorientowaniu się co do braku możliwości dolotu do lotniska, pilot nie wybrał terenu do lądowania przygodnego.
7) Korespondencja radiowa ze strony Leszno Radio, która zaistniała w trakcie lotu szybowca, była nieprecyzyjna: nie identyfikowała jednoznacznie adresata, mogła jednak wywierać presję na pilota „Pirata” aby oddalił się od strefy zrzutu skoczków.
8) Warunki meteorologiczne mogły przyczynić się do zdarzenia.

Przyczyny zdarzenia:

1) Oddalenie się szybowca i lot poza strefę kręgu w nadlotniskowym w locie termicznym, co nie zapewniało powrotu do lotniska.
2) Spóźniona decyzja o zakręcie do lotniska i wejście na prostą do lądowania w odległości nie zapewniającej bezpiecznego dolotu do strefy przyziemienia.
3) Wlot na krytycznie małej wysokości nad infrastrukturę węzła drogowego.

Pełny Raport Końcowy 2024/0052 dostępny jest tutaj (LINK)