Proces renowacji unikatowego szybowca IS-C Żuraw

Szybowiec IS-C Żuraw, który będzie można podziwiać w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie na nowej wystawie stałej „Z wiatrem i pod wiatr. Lotnictwo cywilne” został poddany w latach 2023-2024 kompleksowej konserwacji w Zakładzie Szybowcowym „Jeżów”. Prace konserwatorskie obejmowały m.in. oczyszczenie wszystkich elementów, odtworzenie brakujących części i przepłótnianie.

IS-C Żuraw to polski dwumiejscowy szybowiec wyczynowy i szkoleniowy, opracowany na początku lat 50. XX wieku w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej przez inżynierów Józefa Niespała i Andrzeja Kokota. Stanowił on zmodernizowaną wersję niemieckiego szybowca DFS Kranich II, którego dokumentację odnaleziono w 1945 roku w warsztacie NSFK w Łodzi.

Prototyp Żurawia oblatano 22 kwietnia 1952 roku w Gdańsku, a produkcję seryjną prowadzono w latach 1952–1953 w Poznaniu i Gdańsku, łącznie budując 51 egzemplarzy. Szybowiec charakteryzował się drewnianą konstrukcją z mewim kształtem skrzydeł, co nadawało mu charakterystyczny wygląd. Był wykorzystywany w aeroklubach i szkołach szybowcowych do treningu i lotów wyczynowych do końca lat 60.

Zdjęcie historyczne z Aeroklubu Gliwickiego - szybowiec IS-C Żuraw przygotowywany na łące do startu za samolotem. W głębi Kopalnia Węgla Kamiennego Gliwice. Lara 60. XX wieku (fot. Tadeusz Lewicki)

W zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajdują się dwa egzemplarze szybowca IS-C Żuraw, zbudowane w OWL Gdańsk:

SP-1213 – przekazany do Muzeum w 1964 roku (ten egzemplarz przeszedł kompleksową renowację)
SP-1295 – przekazany w 1966 roku
Szybowce te stanowią cenne eksponaty, ukazujące rozwój polskiego szybownictwa w okresie powojennym.

Nim Żuraw zostanie wyeksponowany w nowo wybudowanym Hangarze nr 5 jesienią bieżącego roku, przejdzie jeszcze konserwację w zakresie lakierowania i scalania konstrukcji.

Projekt udało się zrealizować dzięki dofinansowaniu z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Wspieranie działań muzealnych” w ramach zadania „Renowacja unikatowych szybowców Muzeum Lotnictwa Polskiego – etap II: IS-1 Sęp, IS-C Żuraw i SZD-10 Czapla”.

Skrócona dokumentacja fotograficzna renowacji: