Ponad 30 mln podróżnych na polskich lotniskach regionalnych w 2019 r.

Związek Regionalnych Portów Lotniczych zebrał statystyki ruchu pasażerskiego ogółem za 2019 rok
w trzynastu funkcjonujących w Polsce lotniskach regionalnych. W minionym roku z siatki połączeń regularnych i czarterowych lotnisk regionalnych skorzystało w sumie 30,2 mln podróżnych, to o ponad 2,14 mln więcej (+7,6%) w porównaniu z 2018 rokiem. Jest to najlepszy wynik w historii krajowych lotnisk regionalnych. Jednocześnie po raz pierwszy przekroczyły one granicę 30 mln pasażerów obsłużonych w skali roku kalendarzowego.

W 2019 r. we wszystkich czternastu polski portach lotniczych obsłużono ponad 49 mln podróżnych, to jest o 3,2 mln więcej (+7%). Lotniska regionalne utrzymały wysoki udział w całości ruchu, który wyniósł 62%. Reszta podróżnych, to jest 38% (18,8 mln), skorzystała z siatki połączeń Lotniska Chopina w Warszawie. 

Podsumowując 2019 rok Związek Regionalnych Portów Lotniczych podzielił lotniska na dwie grupy. W grupie 1 znalazły się porty, które rocznie obsługują powyżej jednego miliona pasażerów, a w grupie 2 obsługujące poniżej jednego miliona.

W grupie 1 niekwestionowanym liderem zostało lotnisko w Krakowie, z którego siatki połączeń skorzystało rekordowe 8,41 mln podróżnych. Na drugim miejscu z liczbą 5,37 mln pasażerów znalazł się Gdańsk, trzecie były Katowice – 4,84 mln, następnie Wrocław– 3,54 mln, Modlin – 3,1 mln i Poznań – 2,37 mln. Kolejność lotnisk w grupie 1 w porównaniu z rokiem 2018 nie zmieniła się. Liderem grupy 2 zostało lotnisko w Rzeszowie gdzie obsłużono 771 tys. pasażerów. Podobnie jak przed rokiem z liczbą około 590 tys. pasażerów drugie miejsce przypadło Szczecinowi. Z wynikiem 425 tys. pasażerów trzecie miejsce zajęło lotnisko w Bydgoszczy, tym samym wyprzedzając Lublin, który zajął miejsce czwarte obsługując 357 tys. osób. Kolejne lokaty przypadły Łodzi – 241 tys. pasażerów, Olsztynowi – 154 tys. i Zielonej Górze – 33 tys.

Liderem wzrostu liczby pasażerów w grupie 1 zostało lotnisko w Krakowie, gdzie obsłużono aż o 1,64 mln osób więcej niż w 2018 roku. Na drugim miejscu uplasował się Gdańsk z przyrostem 394 tys. podróżnych, trzeci był Wrocław z wynikiem 220 tys. Z kolei w grupie 2 najwięcej pasażerów przybyło w Olsztynie – ponad 33 tys., następnie w Łodzi – 24 tys., a na trzecim miejscu znalazła się Bydgoszcz i Zielona Góra – w każdym z tych lotnisk obsłużono o 12 tys. podróżnych więcej niż przed rokiem. 

Największą dynamikę wzrostu ruchu pasażerskiego w grupie 1 odnotowano na lotnisku w Krakowie (+24,2%). Kolejne miejsca zajęły: Gdańsk (+7,9%) i Wrocław (+6%). W grupie 2 liderem dynamiki wzrostu został Port Lotniczy Zielona Góra (+54%), drugie miejsce przypadło Olsztynowi (+27,5%), za nim uplasowała się Łódź (+11,3%).

W minionym roku ustanowiono także kilka rekordów statystycznych. Kraków Airport, jako pierwsze lotnisko regionalne w Polsce, obsłużył w trakcie roku kalendarzowego siedmio i ośmiomilionowego pasażera. Do krakowskiego lotniska należy także nowy miesięczny rekord liczby obsłużonych pasażerów. Został ustanowiony w sierpniu 2019 roku i wynosi 823 402 podróżnych. Ponadto według danych ACI Europe, krakowskie lotnisko zostało europejskim liderem procentowego wzrostu ruchu w grupie lotnisk obsługujących rocznie od 5 do 10 mln pasażerów. Wyprzedziło Sewillę (+18%), Nantes (+16,7%), Bordeaux (+13,3%) i Bolonię (+10,6%). Z kolei nowy rekord lotnisk regionalnych w segmencie przewozów czarterowych należy do Katowice Airport. W ruchu czarterowym Pyrzowice są od kilku lat krajowym liderem. W 2019 roku port potwierdził swoją dominującą pozycję w tym segmencie, obsługując pierwszy raz w historii ponad 2 mln klientów biur podróży. W minionym roku, na trzynaście funkcjonujących lotnisk regionalnych, aż dziesięć odnotowało wzrost, są to: Bydgoszcz, Gdańsk, Kraków, Katowice, Łódź, Modlin, Olsztyn, Rzeszów, Wrocław i Zielona Góra.

Komentując wyniki polskich lotnisk regionalnych w 2019 roku Artur Tomasik, prezes Zarządu ZRPL, mówi: Rok 2019 polskie lotniska regionalne mogą zaliczyć do udanych. Średnia dynamika wzrostu ruchu wyniosła 7,6%. Jest to wynik ponad dwukrotnie lepszy od średniej dynamiki europejskich lotnisk, która według danych ACI Europe  wyniosła 3,3%. Wzrost ruchu w regionach został osiągnięty pomimo niekorzystnych dla rozwoju lotnictwa wydarzeń. Zdecydowanie najważniejszym z nich było uziemienie Boeingów 737 Max, co ograniczyło możliwości dynamicznego rozwoju części znaczących na polskich rynku przewoźników.

Tomasik dodaje, że: Ponad 60% udział lotnisk regionalnych w całości obsłużonego ruchu pasażerskiego w Polsce, świadczy o ważnej roli jaką pełnią lotniska regionalne dla zrównoważonego rozwoju kraju. Prognozy wskazują, że w 2020 roku jeszcze chętniej będziemy latali z regionów, więc kolejne poprawienie rekordu jest realne. Jednak przed nami wiele wyzwań, które musimy pokonać, żeby utrzymać potencjał wzrostu. Na pierwszy plan coraz bardziej wysuwają się liberalne przepisy dotyczące Obszarów Ograniczonego Użytkowania. Koszty ich funkcjonowania dławią rozwój polskich lotnisk regionalnych. Zarządzający portami muszą wypłacać ogromne odszkodowania za hipotetyczną utratę wartości nieruchomości, które znajdują się w OOU. Hipotetyczną dlatego, że wykładnia przepisów przez sądy pozwala na zasądzenie odszkodowania w sytuacji, gdy uprawniony nie poniósł jeszcze żadnej realnej szkody.  Nie trzeba bowiem zbyć nieruchomości ze stratą, żeby uzyskać odszkodowanie za spadek jej wartości, wystarczy samo ustalenie prognozowanej utraty wartości na podstawie opinii rzeczoznawcy. W tym zakresie brak ponadto jednolitej metodologii wykonywania wycen, co niejednokrotnie prowadzi do różnego rodzaju naruszeń, a przyjęte zasady ustalania odszkodowań znacząco odbiegają od podobnych rozwiązań stosowanych np. w zagospodarowaniu przestrzennym, a także od rozwiązań stosowanych w innych krajach Unii Europejskiej. 

Prezes Zarządu ZRPL podkreśla, że: Pieniądze wypłacane na odszkodowania z tytułu OOU mogłyby zostać przeznaczone na rozwój infrastruktury. To drugie ze znaczących wyzwań, które stoi szczególnie przed dużymi portami regionalnymi. Według danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego ruch lotniczy w Polsce będzie rósł, osiągając w 2035 roku poziom około 94 mln podróżnych.  Dlatego lotniska regionalne muszą realizować projekty zwiększające przepustowość. Obecnie przepustowość portów regionalnych szacowana jest na poziomie ok. 32 mln pasażerów rocznie, gdy w 2019 roku z ich siatki połączeń skorzystało ponad 30 mln podróżnych. Dlatego ZRPL przygotował kompleksowy dokument, obrazujący potrzeby w zakresie inwestycji lotniskowych, które powinny zostać zrealizowane po to, żeby zapewnić optymalny rozwój branży w ciągu najbliższych lat.

Dzięki wykonanej pracy wiemy, że do 2035 roku lotniska regionalne planują ponad 200 zadań inwestycyjnych na szacunkową kwotę ogółem ponad 4 mld zł. Warto podkreślić, że aktualnie zarządzający lotniskami nie mają możliwości aplikowania o dofinansowanie projektów infrastrukturalnych ze źródeł unijnych. Dlatego w przygotowanym opracowaniu ZRPL wskazał także programy unijne, które mogą stanowić potencjalne źródło pozyskania środków. Jednak, żeby droga do skorzystania z nich została otwarta, wskazane przez nas projekty powinny zostać wpisane w priorytety dofinansowania ze źródeł Unii Europejskiej.  Jeśli takiej możliwości nie będzie, może dojść do sytuacji, w której polskie lotniska ze względu na braki przepustowości, nie będą w stanie obsłużyć dynamicznie rosnącego ruchu lotniczego. W kontekście przepustowości istotny jest projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego oraz rozbudowy lotniska w Radomiu. Obydwa przedsięwzięcia pozwolą zabezpieczyć przepustowość infrastruktury lotniskowej zarówno na Mazowszu, jak i w szerszej skali.

Związek Regionalnych Portów Lotniczych został powołany w celu zorganizowania i usystematyzowania współpracy pomiędzy regionalnymi portami lotniczymi w Polsce. Głównym celem organizacji jest ochrona praw i reprezentowanie interesów zrzeszonych członków Związku wobec związków zawodowych pracowników, organów władzy i administracji państwowej oraz organów samorządu terytorialnego. Ważnymi obszarami działalności Związku są także: wspieranie procesów inwestycyjnych w lotniczych portach regionalnych, wspieranie ich modernizacji i restrukturyzacji, poszukiwanie zasilania kapitałowego i finansowego, opracowywanie wspólnych standardów jakości funkcjonowania dla lotnisk regionalnych i poszukiwanie możliwości poprawy ich działania.