Krajowy Program Kosmiczny w prekonsultacjach społecznych

Do 16 sierpnia br. można zgłaszać uwagi do Krajowego Programu Kosmicznego na lata 2021-2026, opublikowanego przez Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów dla polskiego sektora kosmicznego, wskazujący m.in. kierunki jego rozwoju oraz źródła finansowania na najbliższe 5 lat. POLSA odpowiedzialna jest za jego wdrożenie i monitorowanie.

Dokument powstał we współpracy MRPiT i POLSA oraz Ministerstwem Nauki i Edukacji, Ministerstwem Obrony Narodowej, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Związkiem Pracodawców Sektora Kosmicznego, Stowarzyszeniem Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego oraz przedstawicielami polskiego przemysłu kosmicznego.

Obowiązek przygotowania Krajowego Programu Kosmicznego wynika z Polskiej Strategii Kosmicznej (PSK) przyjętej przez rząd w 2017 r. Określa ona cel Programu, czyli zbudowanie systemu optymalnych narzędzi wsparcia doradczego, finansowego i edukacyjnego dla sektora kosmicznego i instytucji realizujących oraz wspierających polską politykę kosmiczną.

Zgodnie ze PSK, Krajowy Program Kosmiczny powinien być instrumentem wielonarzędziowym (w ramach programu będą dostępne różne rodzaje pomocy, np. dotacje, granty, dofinansowania/uzupełnienia wkładów, pożyczki, poręczenia, konsultacje, szkolenia), wielobudżetowym (suma kwot potrzebnych na realizację programu będzie pochodzić między innymi z wydzielonego zadania w budżecie państwa oraz z budżetów poszczególnych resortów, wkładów własnych beneficjentów, środków UE, Krajowego Programu Odbudowy i Zwiększania Odporności) i wieloinstytucjonalnym (w jego wdrażanie będzie zaangażowanych wiele instytucji; za wdrażanie poszczególnych działań będą odpowiedzialne różne instytucje).

W opublikowanym projekcie Krajowego Programu Kosmicznego określono 4 priorytety realizacji:

Priorytet I - Budowa zdolności konstruowania i wynoszenia obiektów kosmicznych.  Dotyczy  to  zarówno  samodzielnej  budowy  niewielkich satelitów, jak i wytwarzania komponentów do dużych misji międzynarodowych. W tym celu niezbędne staje się wsparcie badań naukowych, rozwoju kadr oraz technologii kosmicznych, a także powstawania nowych przedsiębiorstw.

Priorytet II - Budowa Systemu Satelitarnej Obserwacji Ziemi MikroGlob. System składał się będzie z segmentu  kosmicznego  (satelitów) i  segmentu  naziemnego (stacji kontroli misji). Jego celem będzie zapewnienie  autonomicznej  zdolność do dostarczania wysokorozdzielczych zobrazowań satelitarnych dla użytkowników związanych z sektorem  bezpieczeństwa  i  obronności  państwa  oraz  w  celu  zaspokojenia  potrzeb  w  tym  zakresie administracji publicznej.

Priorytet III - Budowa Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej, NSIS. Obecnie  Polska ma  dostęp  do  danych  satelitarnych z  unijnego  systemu  satelitarnego Copernicus. Dane te są wykorzystywane w do celów naukowych,  gospodarczych, administracyjnych  i  obronnych, ale jeszcze w niewielkim stopniu. Niezbędne staje się zapewnienie możliwości wykorzystania danych również z polskiej konstelacji MikroGlob i z satelitów komercyjnych. Integracja istniejącej, jej rozbudowa oraz  rozwój  nowej infrastruktury, służącej  gromadzeniu,  przetwarzaniu i udostępnianiu danych i produktów obserwacji Ziemi, umożliwi poszerzenie zakresu dostępnych produktów i usług, udostępnianych zarówno publicznie, jak i komercyjnie.

Priorytet IV - Rozbudowa Narodowego Systemu Bezpieczeństwa Kosmicznego. Powstający system będzie wykorzystywany do ostrzegania  przez  zagrożeniami  związanymi  z możliwymi  zderzeniami  obiektów  kosmicznych,  spadku  na  Ziemię  szczątków  statków  kosmicznych bądź ciał niebieskich oraz gwałtownego wzrostu aktywności Słońca (tzw. pogoda kosmiczna). Obecnie system  składa  się  z naziemnych  sensorów  obserwujących  niebo,  będących  w  posiadaniu  różnych podmiotów.  Polska  Agencja  Kosmiczna  zbiera  te  dane  i  dzieli  się  nimi  z  innymi  członkami  unijnego konsorcjum  EU  SST  (ang.  Satellite  Surveillance  and  Tracking).  Dzięki  temu  Polska  ma  dostęp  do danych całego konsorcjum. Dla skutecznego działania systemu niezbędna staje się rozbudowa systemu sensorów obserwacji przestrzeni kosmicznej (naziemnych i kosmicznych), gdyż liczba wystrzeliwanych w ostatnich latach satelitów rośnie lawinowo.

Polska Agencja Kosmiczna jest odpowiedzialna za wdrażanie i monitorowanie Krajowego Programu Kosmicznej przy ścisłej współpracy z innymi resortami. W realizację programu zaangażowani będą przedsiębiorcy z sektora kosmicznego, środowiska naukowe i organizacje pozarządowe.

Prace nad projektem można śledzić na stronie:
www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/prekonsultacje-krajowego-programu-kosmicznego-na-lata-2021--2026-kpk