Z serii "Spotkania przy samolocie": North American F-86 Sabre

W dniu 7 stycznia 2024 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o amerykańskim samolocie F-86, pierwszym myśliwcem ze skośnym skrzydłem w USA. Bardzo szybko F-86 udowodnił swoja klasę w czasie wojny w Korei, bijąc się z rosyjskimi MiG-15. Był użyty bojowo w kolejnych konfliktach zbrojnych lat 50- i 60-tych XX wieku. Produkowany był w kilku wersjach jako myśliwiec, myśliwiec bombardujący i samolot pokładowy (Fury). Różne wersje tego samolotu były używane przez siły powietrzne krajów w różnych częściach świata. W niektórych był też produkowany na licencji. Uczestnicy spotkania poznają historię, rozwój i konstrukcję tego ciekawego samolotu bojowego. 

North American F-86 Sabre został zaprojektowany dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w latach 40. XX wieku i budowany po zakończeniu II wojny światowej w ponad osiemnastu wersjach. Prototyp oznaczony jako XP-86 i napędzany silnikiem J35-C-3 produkcji Chevroleta o ciągu 16,7 kN wzbił się w powietrze 1 października 1947 roku. Podczas lotu testowego 1 października 1947 roku samolot pilotowany przez George'a Welcha podczas płytkiego nurkowania osiągnął prędkość bliską prędkości dźwięku, a zdaniem niektórych historyków mógł ją nawet przekroczyć. Pierwszy amerykański samolot wyposażony w fotel pilota wyrzucany energią znajdującego się pod nim ładunku wybuchowego.

Pierwszy kontrakt na dostawy samolotów P-86A zawarto w końcu 1947 r., zlecając jednocześnie rozpoczęcie prac nad dalszym rozwojem projektu. Prace badawcze skupiły się na dwóch zasadniczych kierunkach. Pierwszy to doskonalenie wersji podstawowej, czyli samolotu myśliwskiego i myśliwsko-bombowego do działań w dzień (myśliwiec taktyczny), drugi to budowa wersji przechwytującej, działającej w każdych wa­runkach meteorologicznych. W wyniku tych prac powstały dwie rodziny samolotów: taktyczna, złożona z wersji F-86A, E, F i H (w zakładach NAA zbudowano 3927 samolotów) oraz przechwytująca, obejmująca wersje F-86D, K i L (2627 egz. zbudowały zakłady NAA). Do rodziny taktycznej weszły również wersje licencyjne oraz odmiany pochodne: kanadyjskie "Sabre" Mk.1, 2, 3, 4, 5 i 6 (łącznie 1815 samolotów), "Sabre" Mk.31, 32 i 33 z Australii (111 egz.) i F-86F-40 z Japonii (300 egz.), a do rodziny przechwytującej włoskie F-86K (221 egz.). Odmianą wersji taktycznej były wersje rozpoznawcze RF-86A i F, a także wersja dwumiejscowa szkolno-bojowa TF-86F. Nie były one produkowane seryjnie, tylko powstawały ze zmodyfikowanych samolotów wersji podstawowej.

Ogólnie zbudowano 9812 egzemplarzy samolotów wszystkich wersji, z których USAF wykorzystywał 6353 egzemplarze F-86 w różnych wariantach. Kilka z nich, będących własnością prywatną, lata do dziś. Największymi użytkownikami samolotów Sabre były: USA, Kanada, Japonia, Wielka Brytania, Włochy, Niemcy.

Na samolotach North American F-86 ”Sabre” latali piloci Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, którzy po zakończeniu II wojny światowej pozostali w Wielkiej Brytanii, m.in.:

• kpt.pilot Józef Tyszko, na F-86 wylatał łącznie 203 h. W 1957 r. awaryjnie lądował samolotem Canadair "Sabre" F.4 z zatartym silnikiem,
• Józef Butrym wykonywał loty na samolocie Canadair "Sabre" F.5 w 147 Sqn RAF.

W czasie wojny koreańskiej na samolotach North American F-86 ”Sabre” walczył amerykański as myśliwski polskiego pochodzenia Francis Stanley "Gabby" Gabreski (pol. Franciszek Gabryszewski). Zestrzelił wówczas 6,5 samolotu wroga.

W USA latał samolot QF-86H "Sabre" w zupełnie nietypowych barwach. Ma kadłubie posiadał czarny napis NAVY, co oznacza, że był własnością lotnictwa sił morskich, a napis China Lake na stateczniku świadczy, że jego macierzystą jednostką był ośrodek doświadczalny lotnictwa sił morskich. Niewyjaś­nione pozostają natomiast polskie akcenty w postaci biało- czerwonej szarfy wokół tylu kadłuba, szerokiego pasa w naszych barwach narodowych na usterzeniu, biało-czerwonej dekoracji z przodu kadłuba i wymalowanej pod kabiną pięknej szachownicy.