Z serii "Spotkania przy samolocie": English Electric Canberra

W dniu 24 listopada 2019 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o pierwszym brytyjskim bombowcu średnim z napędem odrzutowym, opracowanym po zakończeniu II wojny. Samolot wykorzystywał w tym czasie prędkość i wysokość lotu jako elementy obronne. Był też produkowany na licencji w USA jako B-57, gdzie podlegał poważnym zmianom konstrukcyjnym poprawiającym jego właściwości.

Historia powstania samolotu bombowego "Canberra" rozpoczyna się w 1944 r., kiedy to brytyjskie Air Ministry ogłosiło wymagania taktyczno-techniczne dla następcy samolotu bombowego De Havilland DH-98 "Mosquito". Miał to być samolot rozwijający dużą prędkość lotu na dużej wysokości, pozbawiony uzbrojenia obronnego. Kilka brytyjskich firm lotniczych przedstawiło swoje projekty, wśród nich była firma English Electric. Zgłoszeniu projektu przez firmę English Electric było dużym zaskoczeniem, ponieważ nie posiadała ona praktycznie żadnego doświadczenia w konstrukcji samolotów. W czasie II wojny światowej zajmowała się tylko licencyjną produkcją bombowców Handley Page HP.52 "Hampden" i Handley Page HP.57 "Halifax".

Jednym z kluczowych elementów, który przyczynił się do sukcesu samolotu jest przyjęty w projekcie obrys skrzydeł. Zaniechano użycia skośnego skrzydła z przywiązanym do tej konstrukcji dużym obciążeniem powierzchni. W to miejsce zastosowano prostokątny płat między gondolami silników a kadłubem i krótkie zewnętrzne części skrzydła o dużej zbieżności na zewnątrz od gondol silnikowych. Gondole mieszczące silniki Rolls-Royce "Avon" częściowo wnikały w skrzydło na połączeniu centropłata i sekcji zewnętrznych. Połączenie nowych silników o dużym ciągu ze słabo obciążonym skrzydłem o małym wydłużeniu, zaowocowało wysoką manewrowością samolotu na dużych wysokościach, dobrymi parametrami w locie z małymi prędkościami oraz tanią eksploatacją.

English Electric Canberra został oblatany 13 maja 1949 r. Do służby wprowadzono go w maju 1951 roku.

Pierwszy prototyp Canberra B2, VX165 (fot. JohnnyOneSpeed/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

W początkowym okresie służby Canberra wyróżniała się dużą prędkością maksymalną i pułapem praktycznym. Możliwości maszyny wykazano, bijąc szereg rekordów w dziedzinie wysokości lotu i czasu przelotu "po trasie". 26 sierpnia 1952 roku Canberra numer VX185, jako pierwszy samolot w historii, przeleciała przez Ocean Atlantycki z Europy do Ameryki i z powrotem w jeden dzień, a 28 sierpnia 1957 roku, wspierana dodatkowymi silnikami rakietowymi, wzniosła się na 21 340 metrów.

Ostatnie brytyjskie egzemplarze (służące jako samoloty rozpoznawcze) zostały wycofane z RAF-u w 2006 roku. Siły powietrzne Indii używały tego modelu samolotu do 2007 roku. Stany Zjednoczone wyprodukowały na licencji 406 egzemplarzy pod oznaczeniem Martin B-57 Canberra – dwa z nich do dziś służą w NASA jako samoloty rozpoznania meteorologicznego (kilka byłych brytyjskich egzemplarzy odgrywa podobną rolę). Australijskie Canberry Mk 20 z No. 2 Squadron RAAF brały udział w wojnie wietnamskiej od 1967 do 1971 roku. W turach liczących po osiem samolotów wylatały łącznie 11 963 lotów, zrzucając 76 389 bomb. Dwa z nich stracono; samoloty były przypisane do 35. Skrzydła USAF-u.

Łączna światowa produkcja wyniosła 1352 egzemplarzy.

Muzeum Lotnictwa Polskiego bardzo prosi o zgłoszenie w kasie chęci uczestnictwa w spotkaniu, gdyż wszyscy słuchacze będą mogli wykupić specjalne bilety wstępu.