Z serii "Spotkania przy samolocie": Brytyjskie samoloty bombowo-torpedowe z II wojny światowej

W dniu 5 lipca 2020 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o trzech brytyjskich samolotach bombowo-torpedowych z II wojny światowej. Uczestnicy spotkania poznają historię powstania, rozwoju i konstrukcje tych interesujących samolotów.

Najsławniejszym był Swordfish. To trzymiejscowy samolot torpedowo-bombowy i rozpoznawczy, przeznaczony do operowania z lotniskowców, lub wodnosamolot rozpoznawczy operujący z wyrzutni katapultowych. Prototyp został oblatany w dniu 31 marca 1933 roku. Pierwszy seryjny samolot został oblatany 31 grudnia 1935, a produkcja na większą skalę ruszyła w 1936 r. Produkcję seryjną samolotów Fairey Swordfish zakończono 18 sierpnia 1944 roku, po wyprodukowaniu we wszystkich wersjach 2392 samolotów.

W lotnictwie polskim samolotów Fairey Swordfish nie używano. Polscy lotnicy spotkali jednak te samoloty w bazie naprawczej nr 38 w Llandow w Anglii, gdzie je oblatywali po remontach. Także grupa polskich pilotów płynących na lotniskowcu „Furious” do Takoradi w Afryce na przełomie 1940/41 roku latała na nich okazyjnie w lotach bojowych jako członkowie załóg. Ostatni lot bojowy wykonał Swordfish ze 119. dywizjonu, miało to miejsce na kilka godzin przed kapitulacją III Rzeszy.

Trochę zapomnianym był Albacore. Był to samolot dwupłatowy o konstrukcji metalowej i stałym podwoziu, z zakrytymi kabinami dla trzech osób (pilota, obserwatora i strzelca pokładowego). Uzbrojenie miał podobne do samolotu Fairey Swordfish. Dla ułatwienia bazowania na lotniskowcach zastosowano urządzenie hydrauliczne umożliwiające składanie obu płatów do tyłu, do ścian kadłuba. Przed podjęciem produkcji seryjnej przeprowadzono próby porównawcze z samolotem Fairey Swordfish. W trakcie tych prób wprowadzono poprawki w konstrukcji m.in. zmiany w osłonie silnika, poprawiono sprawność trzyłopatowego metalowego śmigła, a także zwiększono pojemność zbiorników paliwa.

Fairey Albacore (fot. UK Government/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Tak opracowany samolot skierowano do produkcji, a pierwsze samoloty seryjne skierowano 15 marca 1940 do jednostek Royal Air Force. Produkcję zakończono w 1943 roku. Ogółem w latach 1939-1943 zbudowano 800 samolotów Fairey Albacore.

Po raz pierwszy wzięły one udział w akcji bojowej 31 maja 1940 roku zwalczając w okolicy Ostendy środki transportowe Wehrmachtu, dokonujące inwazji na Belgię i Holandię. Jedną z ostatnich akcji bojowych przeprowadzonych przez samoloty Fairey Albacore, była akcja samolotów z dywizjonu kanadyjskiego 24 maja 1944, kiedy to zaatakowały one niemiecki torpedowiec „Greif”, zatapiając go. Samoloty Fairey Albacore były używane do 1946 roku.

Dość nowoczesną była Barracuda. Samolot był zbudowany w układzie górnopłatu, co zapewniało dobrą widoczność i ułatwiało zamocowanie podwieszanego uzbrojenia. Prototyp takiego samolotu oblatano 7 grudnia 1940 roku. W czasie prób osiągnął on prędkość 430 km/h; wypróbowano również zrzut torped i bombardowanie z lotu nurkowego. W maju 1941 roku prototyp odbył loty próbne z pokładu lotniskowca HMS „Victorious”.

Fairey Barracuda
(fot. Lt. S.J.Beadell, Royal Navy official photographer/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Po usunięciu drobnych usterek w prototypie przystąpiono do produkcji seryjnej 24 samolotów oznaczonych Fairey Barracuda Mk I. Pierwszy lot seryjnego samolotu odbył się 18 maja 1942 roku. Pierwsze lot bojowy samolotu Fairey Barracuda Mk I odbył 10 stycznia 1943 roku. Powstało kilka wersji tego samolotu. Łącznie w latach 1940-1945 zbudowano 2602 samoloty Fairey Barracuda wszystkich wersji.

Samoloty tego typu nie były używane w lotnictwie polskim, lecz w latach 1944-1945 polscy piloci latający w ATA (ang. Air Transport Auxillary) Unit Nr 6 Ferry Pool latali na tych samolotach. Rozprowadzali te samoloty z wytwórni i zakładów remontowych do jednostek lotniczych.

Wszystkie trzy samoloty powstały w firmie Fairey Aviation i odegrały w działaniach wojennych różne role.

Muzeum Lotnictwa Polskiego bardzo prosi o zgłoszenie w kasie chęci uczestnictwa w spotkaniu, gdyż wszyscy słuchacze będą mogli wykupić specjalne bilety wstępu.