Trzeci numer "Aviatora Krakowskiego"

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zaprasza do lektury trzeciego numeru Aviatora Krakowskiego. Ten dwumiesięcznik informacyjno-historyczny to nowa internetowa inicjatywa Muzeum.

Krakowska placówka zamieszcza tam aktualności z Muzeum i artykuły o szeroko pojętej historii lotnictwa, przede wszystkim w odniesieniu do swoich eksponatów, ale nie tylko.

Wiodącą tematyką są walki polskich lotników w kampanii francuskiej w maju i czerwcu 1940 r. i związane z tym okresem eksponaty – samolot Caudron CR.714 Cyclone i silnik Hispano-Suiza 12Xbrs.

Ponadto w numerze można znaleźć relacje z ostatnich wydarzeń i konkursów organizowanych przez Muzeum, drugą część artykułu o ppor. pil. Zygmuncie Kostrzewskim i artykuł o występach muzealnych samolotów w filmach.

W trzecim numerze "Aviatora Krakowskiego":

Sylwetki lotników: Zygmunt Kostrzewski cz.2 - Walki o Lwów
Muzeum przedstawia postać jednego z czołowych polskich pilotów, którzy walczyli z Ukraińcami w 1919 r. Na froncie trwały zaciekłe walki w obronie Lwowa. Na lwowskim lotnisku Lewandówka rozlokowały się dwie eskadry lotnicze - 6 EL, dowodzona przez porucznika Schmidta i 7 EL, dowodzona przez kapitana Stelmacha. Eskadry te stanowiły III Grupę Lotniczą, której dowódcą został kapitan Camillo Perini. Pod koniec stycznia 1919 roku dotarła na front 5 Eskadra Wywiadowcza (dawna I Eskadra Bojowa), dowodzona przez rotmistrza Jasińskiego. W skład eskadry wchodziły 4 samoloty Rumpler C.IV. Lotniskiem bazowania było Hureczko k. Przemyśla. Eskadra weszła w skład III Grupy Lotniczej, dowodzonej przez kapitana Stefana Bastyra.

Nasze samoloty w filmach
Zachowane historyczne statki powietrzne są cennymi rekwizytami filmowymi. Znajdujące się w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie samoloty wielokrotnie występowały w różnych produkcjach filmowych i telewizyjnych. Jako że były to często występy anonimowe, postanowiliśmy je przybliżyć. Charakterystyczną cechą wykorzystania historycznych samolotów w filmach jest dość duża umowność. Nieczęsto zdarza się, by twórcy filmu mieli do dyspozycji dokładnie taki samolot, jaki jest potrzebny (często są to produkcje dokumentalne, w których występuje określony typ statku powietrznego), stąd jego „rolę” odgrywa inny, bardziej lub mniej podobny.

Caudron CR.714C1 Cyclone - samolot pechowy
Caudron CR.714C1 był chyba najbardziej nieudanym samolotem ze wszystkich, które walczyły podczas II wojny światowej. Był na wyposażeniu samodzielnej jednostki lotnictwa polskiego we Francji, dywizjonu GC 1/145. Samolot powstał na skutek chybionej koncepcji, a jakość wykonania była tragiczna. Wszyscy użytkownicy tych maszyn szybko przekonywali się o ich licznych wadach. Polscy piloci, którym „wciśnięto” te samoloty pokazali, że mimo ich ciągłych awarii i słabych osiągów z konieczności da się na nich latać, a nawet odnosić zwycięstwa.

Caudron, czyli jak zwiedziłem Finlandię
Relacja ze sprowadzenia z Finlandii do Krakowa myśliwca Caudron CR.714C1 autorstwa jego inicjatora.

Francuski Caudron Cyclone - muzealium w zbiorach krakowskich
W roku 2015 jeden z dwóch zachowanych na świecie egzemplarzy samolotu typu Caudron Renault CR.714C1 Cyclone trafił do zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Przeszedł interesującą drogę, gdyż był jednym z CR.714 wysłanych do Finlandii. Ów egzemplarz o nr. fabrycznym 8538 i fińskim CA-556 został wyprodukowany w 1939. Na tego typu myśliwcach mieli walczyć podczas wojny zimowej polscy piloci-ochotnicy. Jednak nie dane mu było wziąć udziału w walkach. Szczęśliwie samolot ocalał, a po drugiej wojnie światowej został przekazany fińskiemu Muzeum Wojska (Sotamuseo) i w drewnianym hangarze w lesie, ok. 60 km od Lahti, czekał na lepsze czasy.

Francuski maj i czerwiec okiem podoficera 2 Pułku Lotniczego
Wspomnienia z kampanii francuskiej Mariana Idecia, pilota 307 Nocnego Dywizjonu Myśliwskiego.
Nietrudno sobie wyobrazić, że młodzi polscy lotnicy po przegranej jesiennej kampanii 1939 r. pragnęli rewanżu, odwetu – pragnęli się bić. Chcieli latać i jak najszybciej iść na front. Nie rozumieli dlaczego druga co do wielkości armia świata nie chce walczyć. Dopiero w początkach 1940 roku w francuskiej drôle de guerre nastąpił przełom i 4 stycznia 1940 r. podpisano porozumienie o utworzeniu lotnictwa polskiego we Francji. W niewielkim jedynie stopniu zmieniło to fakt, iż w codziennych komunikatach francuskiego dowództwa dominował zwrot rien a signaler, czyli na froncie bez zmian.

Kampania francuska ppłk. dypl. pil. Jana Białego
Wspomnienia z Francji późniejszego dowódcy 304 Dywizjonu Bombowego i cichociemnego.

Silniki Hispano-Suiza
W 1927 roku firma Société Française Hispano-Suiza zaprezentowało nowy, 12-cylindrowy chłodzony wodą silnik lotniczy w układzie V o pojemności 27 litrów. Konstruktorem jednostki napędowej, która dała początek nowej rodzinie silników oznaczonych przez producenta jako typ 57 był Szwajcar Marc Birkigt. W zbiorach Muzeum znajduje się silnik Hispano-Suiza 12Xbrs, który napędzał samoloty, na których szkolili się polscy piloci we Francji.

Mól hangarowy. Recenzje książek.
Caudrony nad Francją. Historia Dywizjonu Myśliwskiego GC 1/145 „Varsovie”. Bartłomiej Belcarz, Marek Ryś, Kari Stenman, Karolina Hołda. Publikacja ta jest obowiązkową pozycją w bibliotece każdego pasjonata historii walk polskich lotników podczas II wojny światowej.

Polecamy muzealny dwumiesięcznik, a wraz z nim szereg ciekawych artykułów, felietonów, recenzji i opracowań. Zerknijcie na zdjęcia o czym jeszcze możecie poczytać.

Do pobrania: Aviator Krakowski Nr 3

Zapraszamy do lektury!