Odznaki i naszywki lotnicze w Muzeum Lotnictwa Polskiego

Od dnia 10 grudnia w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie można oglądać wystawę, na której prezentowana jest jedna z największych na świecie kolekcji polskich odznak lotniczych. 997 eksponatów pochodzi z prywatnego zbioru nieżyjącego kolekcjonera z Krakowa, pana Roberta Wójtowicza.

Strategia rozwoju kolekcji Muzeum Lotnictwa Polskiego obejmuje swoim zasięgiem zarówno obiekty wielkogabarytowe, głównie statki powietrzne, wszelkiego rodzaju obiekty z nimi współdziałające, jak i wszelkiego rodzaju varia i dokumenty związane z lotnictwem. Celem Muzeum Lotnictwa Polskiego jest stworzenie możliwie jak najpełniejszej kolekcji memorabiliów lotniczych, tak dużych, jak i drobnych eksponatów, dzięki którym można będzie jak najpełniej przedstawić zwiedzającym historię polskiego lotnictwa i ludzi z nim związanych, na tle lotnictwa światowego. Mamy świadomość, że działania te mają charakter ciągły i nie powinny być nigdy zakończone.

Te drobne obiekty muzealne zdarzają się jako pojedyncze ocalałe pamiątki po ludziach lotnictwa, czasami anonimowe, ale również jako całościowe kolekcje związane z konkretnymi ludźmi i ich lotniczym życiorysem. Zbiory takie są szczególnie cenne jako całość, tym bardziej, że niewiele ich ocalało. Te, które ocalały, na skutek zawieruchy dziejowej i realiów politycznych do 1989 r. znalazły swoje miejsce w prywatnych zbiorach, często poza granicami Polski. Szczególnym obowiązkiem Muzeum Lotnictwa Polskiego jest odzyskiwanie dla pokazania w kraju pamiątek po Polakach związanych z historią lotnictwa. Czasami udaje się pozyskać taki zbiór drogą darowizny.

Możliwość pozyskania dzisiaj tego rodzaju pamiątek i całych kolekcji przez Muzeum tą drogą jest coraz rzadsza i głównym źródłem pozostają zakupy, wpisujące się w statutową, permanentną działalność Muzeum. Ostatnim przykładem jest kolekcja odznak, oznak oraz naszywek rozpoznawczych Polskich Sił Powietrznych. Zakupiona kolekcja zawiera 997 eksponatów pochodzących z prywatnego zbioru nieżyjącego kolekcjonera z Krakowa Pana Roberta Wójtowicza. W skład zbioru wchodzą: odznaki, oznaki, znaki honorowe, naszywki, emblematy. Kolekcja stanowi pełen zbiór dokumentujący rozwój symboliki Polskich Skrzydeł od czasów Ludowego Wojska Polskiego aż do współczesności (1947–2007).

Wybrane odznaki z kolekcji Roberta Wójtowicza

Kolekcja obejmuje odznaki pilotów (13 klasy mistrzowskiej), nawigatorów (13 klasy mistrzowskiej), odznaki pamiątkowe (szkół lotniczych srebrne i złote), odznaki wyróżniające (mechanika, zasłużonego dla lotnictwa, strzelca pokładowego) i okolicznościowe (NATO AIR MEET 2003, 85 lat lotnictwa polskiego). W zbiorze znajdują się min. niezmiernie rzadkie odznaki „Wzorowy Silnikowy”, „Wzorowy Strzelec Pokładowy” czy „Mistrz Walki”. Większość z prezentowanych odznak była wykonywana w niewielkim nakładzie (100–250 sztuk). Wszystkie eksponaty z kolekcji są w dobrym stanie, przechowane w zafoliowanych stronach klasera. Odznaki i oznaki oraz znaki honorowe są wykonane z metalu nierdzewnego. Naszywki i emblematy są wykonane z materiału odpornego na wilgoć. Symbole na materiale są wyszyte nićmi z użyciem techniki maszynowej. Każda naszywka i emblemat ma kolorystykę charakterystyczną dla wybranej formacji lotniczej.

Wybrane naszywki z kolekcji Roberta Wójtowicza

Kolekcja prezentuje także aspekt plastyczny. Większość z naszywek to małe arcydzieła sztuki, od projektu poprzez ich wykonanie. Autorzy projektów prześcigali się w pomysłowości w tworzeniu wzorów naszywek i emblematów. Mamy tutaj nie tylko wyszywane samoloty czy helikoptery, ale również postacie baśniowe, jak: rycerze, smoki, koziorożce czy feniksy, atakże zwierzęta: ptaki, psy, oceloty. Wśród odznak znajdują się takie, których formacje lotnicze istniały jedynie w dokumentacji papierowej. Kolekcja prezentuje zbiór naszywek następujących formacji służb lotniczych: eskadr, pułków, batalionów, dywizjonów, wyższych szkół oficerskich, instytutów technicznych i wojskowych, grup poszukiwawczych, baz lotniczych, grup szczególnego przeznaczenia (F-16 Air Force, zespół akrobacyjny Iskry), grup powołanych do zadań specjalnych (ekspedycji na Antarktydę, pomocy Etiopii).

Więcej informacji na stronie: www.muzeumlotnictwa.pl