Nowe nabytki Muzeum Lotnictwa Polskiego

W ramach programu „Rozbudowa zbiorów muzealnych” Muzeum Lotnictwa Polskiego zakupiło cenną kolekcję pamiątek po wybitnych lotnikach II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie. Pozyskane artefakty pozwolą wzbogacić zasób o eksponaty związane ze służbą kapitana obserwatora Wacława Włosińskiego oraz sierżanta Mariana Jana Skubiszewskiego. Zakup kolekcji był możliwy dzięki dofinasowaniu ze środków Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Do zbiorów Muzeum Lotnictwa trafiły: złota odznaka Caterpillar Club Mariana Skubiszewskiego oraz kolekcja insygniów i odznaczeń Wacława Włosińskiego, w tym Order Wojenny Virtuti Militari V klasy, Krzyż Walecznych, orzełek lotniczy, oznaki stopnia, odznaki obserwatora, odznaki 300 i 301 Dywizjonu Bombowego miniatury odznak 4. i 6. Pułku Lotniczego oraz przedmioty osobiste.

Sierżant Marian Skubiszewski urodził się 19 lutego 1916 r. w miejscowości Grzymiszew w województwie Wielkopolskim. W Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii służył jako radiooperator w 305 Dywizjonie Bombowym „Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”.

W nocy z 28 na 29 marca 1942 r. Skubiszewski jako członek załogi samolotu Vickers Wellington wystartował z lotniska Royal Air Force Lindholme do lotu bojowego w głąb III Rzeszy. Podczas misji bombowiec został strącony w okolicy miejscowości Benz przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą. Cała załoga uratowała się skacząc na spadochronach. Wszyscy trafili jako jeńcy wojenni do niemieckiego obozu Stalag Luft III.

W nocy z 24 na 25 marca 1944 w tym obozie miała miejsce największa w historii ucieczka więźniów, w której mieli brać udział lotnicy z zestrzelonego Wellingtona Mariana Skubiszewskiego. Chęć ucieczki zgłosiło około 500 lotników. Zakładano, że powiedzie się około 200 uciekinierom. Ze względu na warunki losowe udało się wydostać tylko 81 jeńcom wojennym w tym 6 Polakom (m.in nawigatorowi porucznikowi Kazimierzowi Pawlukowi z załogi Mariana Skubiszewskiego). Kazimierz Pawluk został w późniejszym okresie schwytany i rozstrzelany wraz z większością uciekinierów. Jedynie trzem jeńcom udało się wydostać z wrogiego terytorium. Na podstawie historii tej nocy w 1963 roku nakręcono amerykański film pt. „Wielka ucieczka”.

Sierżant Marian Skubiszewski został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Medalem Lotniczym. Za skok ze spadochronem z płonącego samolotu został uhonorowany członkostwem w elitarnym Caterpillar Club. Nazwa nawiązuje do jedwabników (caterpillar to po angielsku gąsienica). Z kokonów tych owadów wytwarzało się jedwab, z którego wykonywano czasze i linki do spadochronów Irvina. Lotnicy, którzy uratowali się skacząc ze spadochronem otrzymywali złotą odznakę pamiątkową w kształcie gąsieniczki.

Oprócz Mariana Skubiszewskiego wielu polskich lotników ocaliło życie skacząc na spadochronach. Do elitarnego Caterpillar Club należeli m.in. Bohdan Arct oraz Stanisław Skalski. Marian Skubiszewski zmarł 3 stycznia 2000 r. w Wielkiej Brytanii. Został pochowany w Blackpool.

Kapitan obserwator Wacław Włosiński urodził się 21 września 1908 r. w Częstochowie. Absolwent Szkoły Podchorążych Lotnictwa (VII promocja 1933 r.). Gdy wybuchła II wojna światowej służył w składzie 66 eskadry towarzyszącej – pododdziału lotnictwa Wojska Polskiego II Rzeczpospolitej. Była to formacja w składzie 6 pułku lotniczego stacjonującego w okolicach Lwowa, powołana w 1934 r. Podczas wojny obronnej na terenie Polski wchodziła w skład lotnictwa Armii „Łódź”. Na wyposażeniu eskadry znajdowały się samoloty typu Lublin R.XIIID i RWD-8.

Po klęsce w 1939 r. Wacław Włosiński trafił do Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Latał w składzie 301 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Pomorskiej im. Obrońców Warszawy”. Od kwietnia 1943 dywizjon przekształcono w Eskadrę Specjalnego Przeznaczenia w składzie 138 Dywizjonu RAF a następnie jednostka funkcjonowała jako 1586 Eskadra Specjalnego Przeznaczenia transportując sprzęt, wyposażenie oraz skoczków (m.in. Cichociemnych) na tereny okupowane. Obserwator Wacław Włosiński, numer służbowy P-0953, dosłużył stopnia kapitana Polskich Sił Powietrznych (angielski odpowiednik to stopień Flight Lieutenant). Został odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy, trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Medalem Lotniczym. Zmarł 19 lutego 1983 r. w Warszawie.

Nowe eksponaty można oglądać w gablocie stojącej w hallu gmachu głównego przed śmigłowcem Bell CH-136 Kiowa.

Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza serdecznie.