W Świdniku upamiętnią Stanisława Lisika i załogę bombowca Halifax

28 grudnia 1944 roku, w okolicach słowackiej miejscowości Meretice został zestrzelony brytyjski samolot bojowy z polską załogą. Bombowiec Halifax LL–187 ze znakami RAF–u i 301 Dywizjonu do Zadań Specjalnych (301. Dywizjonu Bombowego) Ziemi Pomorskiej im. „Obrońców Warszawy” wracał z misji bojowej, której trasa wiodła z Brindisi w okolice Przemyśla. Był to ostatni lot bojowy aliantów w 1944 roku, ostatni także lot z pomocą dla okupowanej Polski. Załoga liczyła 8 osób. Dowódcą był kpt. Franciszek Kryszczak.

O godzinie 20:55 czasu środkowoeuropejskiego, powracający z misji aliancki samolot dostrzegł i ostrzelał nocny niemiecki myśliwiec Junkers JU-88G, wyposażony w urządzenia radarowe. Bombowiec trafiony został pociskami w lewe skrzydło blisko lewego skrajnego silnika. Płonący samolot spadł na ziemię o 21.15. Żaden z członków załogi nie zdołał się uratować. Pochowani zostali na miejscu. W 1946 roku ich ciała przeniesiono do angielskiej kwatery wojskowego cmentarza w Pradze.

Bohaterską śmierć w katastrofie lotniczej ponieśli:

• kpt. Franciszek Kryszczuk, ur.26.8.1911, Wojnów – dowódca samolotu i nawigator, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari,
• plut .Bolesław Uram, ur.10.2.1920 w Polsce – pierwszy pilot, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych,
• kpt. Tadeusz Wianecki, ur.23.3.1906, Krosno – nawigator, odznaczony Medalem Lotniczym,
• st. sierżant Eugeniusz Stanisław Krzeczewski, ur.30.4.1916, Łask – radiotelegrafista, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Medalem Lotniczym,
• sierżant Teodor Tadeusz Majer, ur.24.9.1918, Buer–Erle (Niemcy) – mechanik pokładowy – strzelec (Sgt), odznaczony Krzyżem Walecznych i dwukrotnie Medalem Lotniczym,
• st. sierżant Karol Macierzyński, ur.31.10.1915, Klwów (pow. Przysucha) – tylny strzelec pokładowy, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych,
• plut. Stanisław Lisik, ur.22.1.1919, Podlesie (pow. Zamość) – bombardier – pilot, absolwent kursu Szkoły Pilotów L.O.P.P w Świdniku, odznaczony Medalem Lotniczym,
• kapral Wiktor Müller, ur.25.5.1915, Lwów – bombardier – strzelec, odznaczony Medalem Lotniczym.

W 2000 r w Radaticach (miejscowości powstałej po wojnie z połączenia Radaszowa i Meretic) odsłonięto pomnik z tablicą pamiątkową, a 2002 r. na miejscu upadku samolotu postawiono krzyż. Inicjatorem upamiętnienia był Franciszek Onofrejow z Preszowa.

W Świdniku nie zapomniano o absolwencie Szkoły Pilotów L.O.P.P. W czerwcu 2021 roku, z inicjatywy środowiska lotniczego oraz bratanka S. Lisika – Stanisława Skroka, pierwszego burmistrza Świdnika, została przywieziona ziemia z miejsca zestrzelenia bombowca. Przygotowano również tablicę, upamiętniającą bohatera związanego z naszym miastem.

Tablica zostanie odsłonięta na Cmentarzu Komunalnym w Świdniku w dniu 27 sierpnia 2021 roku, o godzinie 12:00. W uroczystości wezmą udział krewni S. Lisika, władze miasta i powiatu, kombatanci i seniorzy lotnictwa, przedstawiciele wojska oraz zaproszeni goście. Poświęcenia tablicy dokona ks. Krzysztof Czerwiński, kapelan środowiska lotniczego w Świdniku.

Po uroczystości goście przejadą do Strefy Historii, by obejrzeć wystawę pt. „Lotnictwo polskie na znaczka i kartach pocztowych”.