Kwalifikacje przyszłości. Branża lotnicza dla rozwoju Podkarpacia

Dolina Lotnicza jest jednym z najbardziej znanych i największych klastrów przemysłowych w Polsce. To tutaj działa ponad 150 firm, zatrudniających blisko 30 tys. pracowników, a wartość wytwarzanej produkcji przekracza 90 procent dla całej branży lotniczej w naszym kraju. Dalszy dynamiczny rozwój Doliny Lotniczej wymaga inwestycji nie tylko w technologie, ale także w wykwalifikowane kadry.

Jakie są wyzwania i potrzeby branży lotniczej w zakresie zarządzania kompetencjami? Czy istnieje w Polsce efektywny system współpracy biznesu z edukacją? W jaki sposób Zintegrowany System Kwalifikacji może pomóc w  rozwoju kadr Doliny Lotniczej? Na te i inne pytania próbowano odpowiedzieć podczas seminarium branżowego, zorganizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych, Fundację Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza oraz Kuratorium Oświaty w Rzeszowie.

Zintegrowany System Kwalifikacji na rzecz branży lotniczej
Stworzenie dogodnych warunków dla działalności przedsiębiorstw przemysłu lotniczego na Podkarpaciu wymaga stałego rozwijania umiejętności i zdobywania nowych kwalifikacji przez kadry. Formalny system kształcenia nie wystarcza. Potrzebne jest rozwiązanie łączące wysokie wymagania przedsięwzięć prowadzonych w Dolinie Lotniczej z optymalnym wyszkoleniem pracowników, którzy będą mogli pochwalić się konkretnymi kwalifikacjami, a nie tylko świadectwem uczelni czy szkoły. Takim rozwiązaniem może być Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK).

– Jednym z celów powstania Doliny Lotniczej był rozwój badań, umiejętności i kwalifikacji w zakresie lotnictwa. Mam nadzieję, że współpraca z Instytutem Badań Edukacyjnych będzie zaproszeniem branży do przeglądu i opisu kwalifikacji niezbędnych do rozwoju sektora, który w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju został zidentyfikowany jako jeden z sektorów strategicznych – mówi Anna Wolska, zastępca dyrektora IBE ds. ZSK. – Rozwój odpowiedniej jakości kapitału ludzkiego może stanowić o sukcesie lub porażce w realizacji wielu istotnych programów rozwojowych. Instytut, wykorzystując narzędzia ZSK, pomaga identyfikować potrzeby oraz budować skuteczne polityki zarządzania umiejętnościami i kwalifikacjami zarówno w odniesieniu do indywidualnych przedsiębiorstw, jak i całych sektorów – dodaje.

Przemysł lotniczy i zarządzanie kompetencjami
Zarządzanie kompetencjami w branżach tak złożonych jak sektor lotniczy, wymaga nieszablonowego podejścia i szybkiego reagowania na zmiany związane chociażby z dynamicznym rozwojem technologii. By zachować tempo wzrostu, polska branża lotnicza musi się zmierzyć z szeregiem wyzwań – jednym z nich jest utrzymanie i rozwój odpowiednio dobranych kadr oraz pozyskiwanie nowych pracowników, którzy będą mogli potwierdzić swoje kompetencje.

– W branżach specjalistycznych, takich jak nasza, dobór odpowiedniego zespołu jest niezwykle istotny. Projektujemy, konstruujemy i serwisujemy najbardziej zaawansowane silniki lotnicze, by zmieniać lotnictwo i napędzać rozwój ludzkości. Połączenie właściwych kompetencji merytorycznych i społecznych to gwarancja najwyższego poziomu. Dlatego tak istotne jest, by stale być w procesie rozwoju, uczyć się przez całe życie – powiedziała Karolina Tucharz, Pratt&Whitney.

Sektorowa Rada Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego
Podczas spotkania w Dolinie Lotniczej została zaprezentowana kolejna inicjatywa sieciowa w branży – konstytuująca się właśnie Sektorowa Rada Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego. Jednym z jej celów jest dokonanie przeglądu istniejących sposobów nabywania kwalifikacji przez specjalistów obu sektorów. Rada została powołana przez przedstawicieli uznanych w branżach lotniczej i kosmicznej instytucji: Thales Polska, Instytutu Lotnictwa, Politechniki Warszawskiej oraz Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego, ale do jej prac zostaną zaproszeni wszyscy znaczący uczestnicy tych rynków.

– Zwłaszcza początkowa faza rozwoju sektora kosmicznego w Polsce daje szansę stworzenia od razu ścieżki zdobywania kwalifikacji spójnej z sektorem kosmicznym w Europie. Już dzisiaj przecież oba sektory są elementami globalnej gospodarki światowej, a specjaliści są mobilni międzynarodowo – mówi Marcin Tumanow, kierownik projektu. – Mamy nadzieję na współpracę Rady z Instytutem Badań Edukacyjnych przy tworzeniu Sektorowej Ramy Kwalifikacji i włączaniu kwalifikacji do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji, który tę mobilność międzynarodową pracowników jeszcze ułatwi. Działania te wpisują się bowiem w międzynarodowy system oceny kompetencji i kwalifikacji, które dzięki temu stają się czytelne dla pracodawców w większości miejsc świata – dodaje.

Edukacja i rozwój regionu
Partnerska współpraca biznesu i edukacji to jeden z koniecznych elementów rozwoju gospodarczego regionu. Na Podkarpaciu nie brakuje dobrych przykładów takiej właśnie współpracy.   

– Współpraca pracodawców ze szkołami zawodowymi jest od dawna w centrum zainteresowań środowisk związanych z edukacją oraz światem gospodarki – powiedziała Małgorzata Rauch, Podkarpacki Kurator Oświaty, Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. – Warto wspomnieć o tzw. partnerstwach wiedzy – czyli kooperacji szkół, pracodawców, urzędów pracy i uczelni. Trwa ono na poziomie krajowym oraz lokalnym i regionalnym. Efektywność takiego założenia pokazują przykłady. Pierwszy z nich, m.in. to Zespół Szkół Technicznych w Leżajsku, który podpisał porozumienie z firmą Superior Industries Production Poland. Przedsiębiorstwo ufundowało stypendia dla najlepszych uczniów w zawodach technik mechanik CNC, operator obrabiarki skrawającej CNC. Szkoła z kolei dostosowała kierunki kształcenia do potrzeb rynku pracy. Kształci w zawodach: technik programista, technik automatyk, technik mechanik CNC, operator obrabiarki skrawającej CNC. Drugi przykład to Zespół Szkół Technicznych w Mielcu, gdzie uczniowie w ramach akcji: „Firmy otwierają bramy przed młodzieżą 2019” odwiedzają różne mieleckie firmy, np. firmę „Husqarna”, w której uczniowie zapoznali się z nowoczesną organizacją i technologią produkcji kosiarek. Zakłady Lotnicze w Mielcu objęły z kolei w tej szkole patronatem klasę o profilu technik mechanik lotniczy dla przemysłu lotniczego – dodała.

Branża lotnicza, jako jeden z wiodących filarów gospodarczych Podkarpacia, jest aktywnie rozwijana przez interesariuszy. Wszyscy zgodnie podkreślają, że u podstaw sukcesu planów rozwoju leży dobrze wykształcona kadra, której kompetencje będą wychodziły naprzeciw potrzebom rynku. Jak wskazują uczestnicy seminarium branżowego w Rzeszowie – dzięki wdrażaniu Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, proces ten będzie przebiegał jeszcze szybciej i jeszcze spójniej.