Raport IATA: Co mogą zrobić linie lotnicze, aby przetrwać kryzys?

Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego (IATA) przedstawiło nową analizę wskazującą, że branża lotnicza nie jest w stanie wystarczająco obniżyć kosztów, aby zneutralizować znaczące spalanie gotówki, uniknąć w 2021 r. bankructw i ocalić miejsca pracy. IATA ponowiła apel o rządowe środki pomocowe, aby linie lotnicze mogły przetrwać ten okres.

IATA wezwała również do wprowadzenia obowiązku przeprowadzania testów COVID-19 przed lotami, dzięki czemu mogłyby zostać otwarte granice i zniesiony wymóg kwarantanny, w krajach, gdzie jest on wymagany. Oczekuje się, że w 2021 r. całkowite przychody branży spadną o 46% w porównaniu do 2019 r. Poprzednia analiza przewidywała spadek przychodów o około 29%, ale oparto ją na oczekiwaniach dotyczących ożywienia popytu, które miało się rozpocząć w czwartym kwartale 2020 r. To jednak nie następiło z powodu nawrotu pandemii.

IATA oczekuje, że ruch w całym roku 2020 spadnie o 66% w porównaniu do 2019 r., a w grudniu o 68%. „Czwarty kwartał 2020 roku będzie niezwykle trudny i niewiele wskazuje na to, żeby pierwsza połowa 2021 r. była znacznie lepsza, o ile granice pozostaną zamknięte i wymóg przejścia kwarantanny w niektórych krajach zostanie utrzymany. Bez dodatkowej pomocy finansowej ze strony rządów linie lotnicze posiadają środki finansowe umożliwiające funkcjonowanie jeszcze jedynie przez kilka miesięcy. Nie mogą one też wystarczająco szybko zmniejszyć kosztów, aby nadrobić spadek przychodów ”- powiedział Alexandre de Juniac, przewodniczący IATA.


Chociaż linie lotnicze podjęły drastyczne kroki w celu obniżenia kosztów, to około 50% z nich jest stałych lub częściowo stałych, przynajmniej w perspektywie krótkoterminowej. W rezultacie wydatki nie zmniejszyły się tak szybko, jak przychody. Przykładowo, spadek kosztów operacyjnych w drugim kwartale w ujęciu rok do roku wyniósł 48% w porównaniu z 73% spadkiem przychodów operacyjnych (analiza oparta na podstawie danych uzyskanych z 76 linii lotniczych).

IATA szacuje, że aby osiągnąć rentowny wynik operacyjny i zneutralizować spalanie gotówki, koszty jednostkowe w 2021 r. muszą zostać zredukowane o 30% w porównaniu ze średnią w 2020 r. Taki proces nie ma jednak precedensu, ponieważ z powodu spadku popytu na loty międzynarodowe linie lotnicze uziemiły tysiące samolotów, głównie szerokokadłubowych i tam gdzie było to możliwe, przestawiły swoją działalność na loty krótkodystansowe.


Około 60% światowej floty samolotów jest leasingowanej. Chociaż linie lotnicze uzyskały zniżki od leasingodawców, to raty za samoloty w ciągu ostatniego roku spadły o mniej niż 10%. Niezwykle ważne jest, aby porty lotnicze i dostawcy usług nawigacji lotniczej unikali wzrostu kosztów w celu wypełnienia luk w budżetach, które są uzależnione od poziomu ruchu sprzed kryzysu. Koszty te gwałtownie spadły z powodu mniejszej liczby lotów i pasażerów.  

Jedynym jasnym punktem w ostatnim okresie jest paliwo, którego ceny spadły o 42% w stosunku do 2019 r. Niestety oczekuje się, że w przyszłym roku wzrosną, ponieważ zwiększona aktywność gospodarcza zwiększy zapotrzebowanie na energię. Chociaż IATA nie opowiada się za konkretnymi redukcjami siły roboczej, utrzymanie zeszłorocznego poziomu wydajności pracy wymagałoby redukcji zatrudnienia o 40%. Dalsza utrata miejsc pracy lub cięcia płac byłyby konieczne, aby obniżyć jednostkowe koszty pracy do najniższego poziomu w ostatnich latach, czyli o 52% w porównaniu z III kw. 2020 r.


Nawet gdyby ta bezprecedensowa redukcja kosztów pracy miała zostać osiągnięta, w 2021 r. całkowite koszty będą nadal wyższe niż przychody, a linie lotnicze będą nadal spalać gotówkę. „Niewiele jest dobrych wiadomości na temat kosztów w 2021 r. Nawet jeśli zmaksymalizujemy ich redukcję, nadal nie będziemy mieć zrównoważonej finansowo branży”, - podkreślał de Juniac. Jeśli rządy nie podejmą szybkich działań, zagrożonych będzie około 1,3 mln miejsc pracy w liniach lotniczych, a to spowoduje efekt domina, stwarzając zagrożenie dla 3,5 mln kolejnych miejsc pracy w sektorze lotnictwa. Fakt ten wpłynie na łącznie 46 mln wakatów w szeroko rozumianej gospodarce, które generuje branża. Ponadto utrata połączeń lotniczych będzie miała dramatyczny wpływ na globalny PKB, tak więc rządy muszą podjąć zdecydowane działania, aby zapobiec zbliżającej się katastrofie gospodarczej.

Raport IATA: "COVID 19 Can costs be downsized to make the industry cash positive?" dostępny jest tutaj (LINK)