Lotnictwo nowej generacji – strategie, technologie, rozwiązania

Według  Encyklopedi LOTNICTWO to: …….dziedzina komunikacji i rodzaj sił zbrojnych operujących w krajowej i międzynarodowej  przestrzeni powietrznej. Lotnictwo dzieli się na cywilne (komunikacyjne, transportowe, sportowo – rekreacyjne , gospodarczo-usługowe) i państwowe (statki powietrzne Sił Zbrojnych RP oraz Straży Granicznej, Policji i Państwowej Straży Pożarnej).

Ważnymi zagadnieniami lotnictwa są metody prowadzenia statku powietrznego od miejsca startu do docelowego punktu lądowania (nawigacja), a także kierowanie ruchem w przestrzeni powietrznej i obsługa meteorologiczna.

Rozwój lotnictwa jest ściśle związany z rozwojem wielu nauk technicznych i ekonomicznych, zwłaszcza aerodynamiki, mechaniki lotu, teorii konstrukcji, teorii silników lotniczych, materiałoznawstwa, elektroniki oraz meteorologii i medycyny lotniczej. Dla lotnictwa pracuje wiele instytucji naukowo -  badawczych. Ze względu na bezpieczeństwo lotów personel latający i naziemny musi odpowiadać określonym wymogom kwalifikacyjnym i zdrowotnym.

Międzynarodowy charakter transportu lotniczego wymógł powstanie odpowiednich porozumień, przepisów i norm międzynarodowych dotyczących ruchu lotniczego, sprzętu, personelu latającego……..

W węższym znaczeniu lotnictwo to również ważna  gałąź gospodarki, w tym przemysłu lotniczego zajmującymi się dziedzinami takimi jak:

• technologiami wytwarzania konstrukcji lotniczych, materiałów, systemów czy oprogramowania stosowanego w branży lotniczej ,
• infrastruktury - architektura obiektów przemysłowych w tym lotnisk i wielkich kompleksów portów lotniczych skorelowanych z krajową i europejską   intermodalną siecią transportowo - logistyczną na rzecz ruchu  pasażerskiego, cargo i lotnictwa ogólnego – General Aviation,
• usług społecznych, w tym monitorowania  środowiska naturalnego, transportu na rzecz służby zdrowia, bezpieczeństwa publicznego przy użyciu statków powietrznych.

Wszystkie wymienione powyżej odkreślenia dotyczące funkcjonowania  w nowoczesnym  polskim LOTNICTWIE, znajdują swe odzwierciedlenie w deklaracjach i planach rządowych, sprowadzających się do stwierdzenia, że Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest wierna wizji, mówiącej o tym, że droga do budowy dobrobytu nowej Polski prowadzi przez rozwój przedsiębiorczości.

Polska będzie albo wielka, albo nie będzie jej wcale - ten cytat z Józefa Piłsudskiego widnieje na stronie tytułowej Planu Premiera Morawieckiego. Pokazuje on, że Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju - bo tak nazywa się dokument - traktowana jest przez rząd jako instrument do podkreślenia gospodarczej wagi Polski w regionie.

Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach, czyli pierwszy z celów szczegółowych Strategii, ma opierać się na koncentracji wsparcia dla wybranych dziedzin gospodarki, kluczowych dla długofalowego rozwoju Polski poprzez utrzymanie konkurencyjności.

Wśród priorytetów mają pojawić się projekty flagowe, takie jak projektowanie polskich dronów w ramach projektu Żwirko i Wigura.

Krajowa Strategia Lotnicza

….Polska potrzebuje krajowej strategii lotniczej tak szybko jak to tylko możliwe. Co więcej, strategia ta musi być spójna z powstającą obecnie strategią europejską. Musimy aktywnie włączyć się w tworzenie dokumentu na poziomie europejskim i korzystając z dostępnych dzięki temu danych opracować plan krajowy…..

Od  długiego czasu brak Krajowej Strategii Lotniczej obejmującej lotnictwo wojskowe, państwowe i cywilne, która by określiła stanowisko Parlamentu i Rządu w tej sprawie. 

Brak takiego dokumentu zdecydowanie utrudnia podejmowanie decyzji kierunkowych w zakresie inwestowania w branżę lotniczą zarówno wojskową i cywilną, oraz racjonalnego wykorzystania istniejącej już infrastruktury lotniczej cywilnej jak i wojskowej.

Polskie środowisko lotnicze, do którego należy zaliczyć lotniczy  interdyscyplinarny świat nauki,  segment branży technologiczno-konstrukcyjnej oraz produkcyjnej a także infrastrukturalnej i szeroko rozumianego programu wyszkolenia lotniczego jest poważnie zaniepokojony  brakiem takiego dokumentu. Od dłuższego czasu spór pomiędzy RESORTAMI , których prominentni  przedstawiciele nie mogącą dojść do consensusu w przygotowaniu DOKUMENTU STANOWIĄCEGO,  w formie swego rodzaju mapy drogowej, który by określił  warunki brzegowe dla dalszego rozwoju,  w sposób zdecydowany utrudnia rozwój polskiej branży lotniczej.

Pośród strategów pracujących na rzecz branży lotniczej funkcjonuje pogląd  że trzykilometrowy pas startowy z odpowiednią infrastrukturą lotniczą, może dla krajowego PKB stanowić  większą wartość dodaną niż budowa trzykilometrowej autostrady. Można na ten problem oczywiście spojrzeć z przysłowiowego stwierdzenia, że punkt widzenia zależy od miejsca siedzenia. Nie mniej jednak patrząc  z perspektywy  globalizacji , kultury społecznej i ludzkiego  czynnika poznawczego,  pogląd taki wydaje się być wartym do  brania pod uwagę przy wszelkiego rodzaju studiach wykonywalności projektów dla polskiej  branży lotniczej.

Każda strategia, w tym także strategia rynku lotniczego, musi opierać się na diagnozie strategicznej. Bez niej budowanie strategii nie jest możliwe. Diagnoza strategiczna zawiera w sobie analizę i ocenę stanu przedmiotu strategii jako całości (analiza wewnętrzna) oraz sytuacji w jego otoczeniu (analiza zewnętrzna), a także synergii otoczenia i wewnętrznych cech podmiotu. Diagnoza jest także nakierowana na identyfikowanie mocnych i słabych stron oraz ustalenie pozycji strategicznej rynku lotniczego w Polsce i podmiotów na nim działających. Dopiero na podstawie ustaleń diagnostycznych przechodzi się do fazy planowania strategicznego i zaprojektowania systemu strategii.

Od kilku lat temat Krajowej Strategii Lotniczej jest sygnalizowany przez środowiska naukowe i ekspertskie  kolejnym strukturom rządowy i parlamentarnym bez merytorycznego odzewu na takie apele. Różne są opinie i stanowiska na ten temat. Nie ma jednak kompleksowej analizy strategicznej, która uzasadnia takie, czy inne rozwiązanie, zwłaszcza w kontekście strategii rozwoju całego rynku lotniczego, a szerzej rynku transportowego w Polsce i Europie.

….W realizacji celu jakim powinna funkcjonować Krajowa Strategia Lotnicza, rząd powinien zdefiniować narzędzia oraz środki bezpośredniego i pośredniego oddziaływania na rynek lotniczy, skłaniające i wspomagające działające na nim podmioty do realizowania strategii. Brak instytucjonalnych i finansowych narzędzi prowadzi do tego, że opracowywane strategie pozostają tylko dokumentami spoczywającymi w segregatorach instytucji rządowych…..

W dniu 12 marca br na pytanie o strategie lotniczą  Pan Minister Mikołaj Wild opowiedział cytuję……  Odnosząc się do braku „Rządowej Strategii dla Lotnictwa Cywilnego" należy wskazać, iż podstawowym dokumentem rządowym określającym kierunki rozwoju infrastruktury lotniskowej i nawigacyjnej w Polsce jest Program Rozwoju Sieci Lotnisk i Lotniczych Urządzeń Naziemnych (PRSLiLUN),przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 8 maja 2007 r.

W dniu 14 lutego 2016 r. Rada Ministrów przyjęła Strategię na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 z perspektywą do 2030 r. (SOR), będącą kluczowym dokumentem w obszarze średnio-i długofalowej polityki gospodarczej państwa. Obecnie trwają prace nad aktualizacją i dostosowaniem do zapisów SOR obowiązujących strategii sektorowych, w tym Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku z perspektywą do 2030 roku (SRT), będącej najważniejszym dokumentem strategicznym określającym kierunki rozwoju infrastruktury lotniskowej w Polsce. Zgodnie z harmonogramem prac dokumenty strategiczne mają zostać zaktualizowane i dostosowane do treści SOR do grudnia 2018 r.

Po dokonaniu aktualizacji SRT rozpocznie się proces dostosowania PRSLiLUN do treści dokumentów strategicznych, bądź Program zostanie zastąpiony nowym dokumentem dotyczącym rozwoju transportu lotniczego w Polsce…..

Technologie

W nowoczesnych organizmach społecznych, biznesowych i produkcyjnych w celu osiągania zaplanowanych  celow praktykuje się  podejście procesowe.

Proces jest to działanie, które umożliwia przekształcenie elementów wejściowych w elementy wyjściowe, które stanowią często początek kolejnego procesu. Elementami wejściowymi mogą być wymagania, dane, dokumenty,  skladające się  na porodukt  końcowy. Do zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu niezbędne jest jednak  zapewnienie zasobów,  zasobów ludzkich, stanowiących podmiotowość procesową.

Zarządzanie procesami jest bezwzględnie wymagane dla prawidłowego i skutecznego funkcjonowania organizacji. Po przez prawidłowe zidentyfikowanie procesów wykonanych przez intelektualny czynnik ludzki w wyniku merytorycznej  analizy  powiązań i oddziaływań między nimi,  możliwe jest późniejsze monitorowanie, nadzór i doskonalenie przebiegających w organizacji procesów.

Wraz z podejściem procesowym  w tych dzialaniach występuje narzędzie do realizacji procesu zwane ogólnie technologią. Współczesne społeczeństwo często określane jest mianem informacyjnego, ze względu na szeroki rozwój i zastosowanie różnorodnych technologii, w tym także technologii informacyjno – komunikacyjnej. Podstawowym twórcą analiz i  informacji jest człowiek.

Generalizując, dla wspołczesnego dobrze wykształconego technicznie i pragmatycznie  człowieka, funkcjonujacego o obszarach związanych z lotnictwem, a więc w wyrafinowanych standardach i funkcjach manualnych oraz  technicznych ,  technologia jest obierana jako odpowiedź ‘’ jak i w jaki sposób TO ZROBIĆ’’ ?

Dlatego też można uogólnić, że odopwiadająć na to pytanie  posługujemy się:

• Technologią komunikowania się personalnego, co oznacza zorganizowany zbiór metod,środków najnowszych działań celowych nakierowanych na realizacje wszystkich procesów informacyjnych w społeczeństwie.
• Technologią  wytwórczą związaną z projektowaniem i wytwarzaniem wysoce skomplikowanych urzadzeń i maszyn wraz ich technicznym oprzyrządowaniem.
• Technologią związaną ze społeczeństwem  informacyjnym, która  charakteryzuje się przygotowaniem i zdolnością do użytkowania systemów informatycznych i wykorzystuje usługi telekomunikacyjne do przekazywania i zdalnego przetwarzania informacji. Przetwarzanie informacji z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych stanowi znaczącą wartość ekonomiczną, społeczną i kulturową.

Rozwiązania

Rozwiązywanie problemów – to myślenie przechodzące od stanu wyjściowego do stanu docelowego za pośrednictwem pewnego zbioru operacji umysłowych.

Problemem – jest każda sytuacja zadaniowa (w życiu codziennym, w pracy zawodowej), w której występuje pewna trudność. Jest to  pytanie,  na które szukamy odpowiedzi wykorzystując swój  potencjał intelektualny i techniczny.

W lotnictwie od bardzo dawna są używane checklisty. W większości sytuacji piloci nie mają pełnej wolności działania. Stosują procedury. Działają w obrębie schematów. Zazwyczaj nie improwizują. Listy kontrolne, na których zazwyczaj pracują, są ciągle ulepszane. Każda katastrofa jest skrupulatnie badana, a wnioski wdrażane do procedur. Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa przelotu.

Niniejsze opracowanie porusza istotne sprawy dla LOTNICTWA. Tak więc warto w tym miejscu wskazać potęgę checklisty, która dla pierwszego po BOGU  na pokladzie statku powietrznego, niejednokrotnie uratowa setki istnień ludzkich,  w myśl  świętej w lotnictwie zasady „Ludzka pamięć i oceny są zawodne – potrzebujemy procedur, żeby skutecznie działać”.

Stojące przed polską  branżą lotniczą ROZWIĄZANIA bądą zdecydowania determinowały jej rozwój i pozycję w światowym transporcie lotniczym.

Aby sprostać zadaniu nie można tracić z pola widzenia PODMIOTÓW, które to zapotrzebowanie będą realizowały.

Przewoźnicy już narzekają na brak wyspecjalizowanych inżynierów lotnictwa, zapotrzebowanie na pilotów szybuje w górę. Poszukiwani są głównie inżynierowie i licencjonowani mechanicy lotniczy. W drugiej kolejności – piloci, kontrolerzy ruchu lotniczego i obsługa lotnisk.

W ciągu dwóch najbliższych dekad zapotrzebowanie na pilotów znacznie wzrośnie – prognozuje Boeing. Jak wyliczył koncern lotniczy potrzeba będzie 637 tys. nowych pilotów. Analizując rynek lotniczy Boeing zdecydował się podnieść swoją prognozę, dotyczącą zapotrzebowania na pracowników obsługi technicznej i pilotów w liniach komercyjnych do roku 2056.

Zdaniem Boeinga w tym czasie przybędzie ponad 41 tys. nowych samolotów. To skutek rozwoju linii lotniczych, klasy średniej, nowych modeli biznesowych oraz wzrostu gospodarczego. Wraz z tym będzie rosło zapotrzebowanie na nowych pilotów. Jak wyliczył Boeing, linie będą zmuszone zatrudnić 637 tys. pilotów. Najwięcej będzie potrzeba w rejonie Azji Pacyficznej 40%.  W Ameryce Północnej zapotrzebowanie wzrośnie do 18%, a w Europie 17%.

Praca będzie czekać również dla 648 tys. pracowników obsługi technicznej. Na największe zatrudnienie można liczyć w Azji, gdzie potrzeba około 256 tys. techników, w Ameryce Północnej 118 tys. a Europie 111 tys. - wyliczył Boeing.

Na zatrudnienie liczyć będą mogli również pracownicy personelu pokładowego. Jak prognozuje Airframer, będzie potrzeba 839 tys. stewardes i stewardów.

W polskiej przestrzeni gospodarczej i politycznej od dwóch lat  w zakresie transportu, który jest bardzo ściśle zwiążany z dalszym rozwojem cywilizacyjnym, a może przede wszystkim gospodarczym, na plan pierwszy wybija się  PORT LOTNICZY. 14 marca 2017 roku Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów przyjął rekomendację budowy Centralnego Portu Lotniczego, który ewoluował do rangi  Centralnego Portu Komunikacyjnego.

….. Znaczenie transportu dla gospodarki narodowej wynika z wielostronnych powiązań między wszelkimi formami działalności gospodarczej, wytwórczej, kulturalnej i osadniczej a transportem i jest wynikiem zgłaszania potrzeb, których realizatorem może być właśnie transport. Potrzeby transportowe (utożsamiane często z potrzebami przewozowymi-zawężonymi wyłącznie do procesu przewozowego) powstają w związku z nierównomiernym rozmieszczeniem sił przyrody i niedostosowaniem geograficznym miejsca ich powstawania z miejscem ich użytkowania …. 

W świetle powyższego Krajowa Strategia Lotnicza powinna stać się ważnym segmentem Polskiej Strategii Transportowej, której na przeszkodzie stoi spór pomiędzy Organami Państwa i Branżami Transportowymi. Prominentni  przedstawiciele tych podmiotow  nie mogącą dojść do cnsensusu w przygotowaniu DOKUMENTU STANOWIĄCEGO, który w formie swego rodzaju mapy drogowej określił by warunki brzegowe dla  tego cywilizacyjnego wyzwania.

Nie można w pracach nad strategią tracić pola widzenia  ważnego elementu jakim jest infrastruktura krytyczna odnosząca się do istniejacych, funkcjonujacych, jak i również zaniedbanych lotnisk stanowiących element krajowej infrastruktury krytycznej.

Dyrektywa Rady 2008/114/WE ustanawia procedurę rozpoznawania i wyznaczania elementów infrastruktury.

W Dyrektywie tej stwierdzono, że „infrastruktura krytyczna” oznacza składnik, systemu lub część infrastruktury zlokalizowanej na terytorium państw członkowskich, które mają podstawowe znaczenie dla utrzymania niezbędnych funkcji społecznych, zdrowia, bezpieczeństwa, ochrony, dobrobytu materialnego lub społecznego ludności oraz których zakłócenie lub zniszczenie miałoby istotny wpływ na dane państwo członkowskie w wyniku utracenia tych funkcji.

Europejska infrastruktura krytyczna oznacza również infrastrukturę krytyczną zlokalizowaną na terytorium państw członkowskich, której zakłócenie lub zniszczenie miałoby istotny wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie.

Należy  zauważyć, że problem Strategii jest to  bardzo ważny w swym założeniu temat, nie mniej jednak istnieje obawa że w rozumieniu ‘’technologii informacyjnej’’ nieprecyzyjnie zostały rozłożone i  zaprezentowane akcenty, które są prezentowane opinii publicznej i środowiskom naukowym i ekspertskim  z dziedziny transportu.

Centralny Port Lotniczy, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, Przedsiębiorstwo Porty Lotnicze, Polskie Linie Lotnicze Lot, są niewątpliwie niezwykle ważnymi skladnikami  kompleksowego opracowania Krajowej Strategii  Lotniczej, dla których  powinny znaleźć się propozycje rowiązań rządowych  w ramach  horyzontu  czasowego przynajmniej  do 2050 roku.
 
W ramach takiego  opracowania zdaniem Ekspertów Lotniczych powinny znaleźć odzwierciedlenie tematy związane z:

• Usytuowaniem administracyjnym  i kompetencjami Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
• Profilem  i kompetencjami merytorycznymi działania Departamentu Lotnictwa Cywilnego w ramach podległości funkcjonalnej  Ministrowi właściwemu ds. transportu.
• Kondycją i pozycją polskich portów lotniczych, jak  również funkcjonowanie regionalnych lotnisk  obsługujących komercyjny ruch pasażerski  w tym lotnisk „niecertyfikowanych użytku publicznego” w kontekście wyzwań dla światowego transportu lotniczego.
• Pozycją rynkową i perspektywami dla narodowego przewoźnika lotniczego- PLL LOT.
• Analizą perspektyw ekspansji linii low-cost i ich wpływ na polski rynek lotniczy.
• Pozycją rynkową i operacyjną Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, w kontekście światowych standardów ‘’otwartego nieba.’’
• Usytuowanie  w strukturach administracyjnymi  państwa  funkcjonowania  lotnictwa General Aviation jako zaplecza kadr dla komercyjnego lotnictwa cywilnego, wojskowego i gospodarczego,  z uwzględnieniem formuł funkcjonowania lotnictwa ultralekkiego.
• Analizą i kondycją Polskiego Przemysłu Lotniczego . Temat szczególny w świetle zapowiedzi działań Pana Premiera Mateusza Morawieckiego dotyczącego ’’Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju’’. POLSKI PRZEMYSŁ LOTNICZY może zapewnić Polsce  duży potencjał rozwojowy i wytwórczy tak, aby sprostać wyzwaniom przyszłości i przynieść wymierne  korzyści dla kraju. Przemysł lotniczy jest jednym z sektorów priorytetowych polskiej gospodarki objętych Programem wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020.
• Na szczególną uwagę  struktur państwowych powinien zasługiwać niezwykle potrzebny w świetle dzisiejszych wyzwań  związanych z komunikacją lotniczą projekt - Ośrodka Techniczno Operacyjnego dedykowanego Systemowi Badania Katastrof Lotniczych Samolotów Szerokokadłubowych. W dzisiejszej  sytuacji geopolitycznej i polskiej ekspansji dyplomatycznej związanej  z środkowo europejską inicjatywą  gospodarczo polityczną,  Polska mogła by mieć  szansę stania  się  na arenie środkowo europejskiej  liderem takiego  wspólnego międzynarodowego projektu. Jak wynika prac ekspertskich związanych z tym projektem, będzie to znaczące wyzwanie dla struktur państwa zarówno w warstwie finansowej jak i organizacyjnej. Stąd wprost może być wywiedziony  wniosek o umiędzynarodowienie tej inicjatywy.
• Usytuowaniem w strukturach administracyjnych państwa Państwowej Komisji Badań Wypadków Lotniczych, jako że bezpieczeństwo działalności lotniczej jest obszarem ogromnego wysiłku całego środowiska lotniczego. Budowane jest na zaufaniu, odpowiedzialności i partnerstwie wyrażającym się w współdziałaniu w zakresie tworzenia przyjaznego prawa przez  Organy Państwa z środowiskami lotniczymi.
• Analizą powołania w ramach polskiej polityki transportowej, jednego niezależnego podmiotu, to jest polskiego odpowiednika Narodowej Rady Bezpieczeństwa Transportu, NTSB (ang. National Transportation Safety Board) – amerykańskiej, rządowej, niezależnej organizacji, zajmującej  się badaniem wypadków: lotniczych, drogowych, wodnych i kolejowych, ktory powinien być przypisany z uwagi na swą niezależność do  struktur Kancelari Prezesa Rady Ministrów. W Stanach Zjednoczonych, NTSB  ta jest utrzymywana przez Kongres Stanów Zjednoczonych.
• W świetle zadań wynikających ze STRATEGII wypracowanie  propozycji  zmian w Ustawie Prawo Lotnicze.

W lotnictwie obowiązuje zasada BEZPIECZEŃSTWO PRZEDE WSZYSTKIM. To stwierdzenie konsumuje dzialania związane z  ogólnie przyjętym  rozumieniem bezpieczeństwa w transporcie.

’’Zasadniczą wadą systemu bezpieczeństwa transportu jest brak jasnego podziału kompetencji i odpowiedzialności. Kompetencje poszczególnych instytucji zachodzą na siebie. Zacierają się bowiem granice podziału obowiązków, jak w zbiorach rozmytych. Są tu bowiem planiści, projektanci infrastruktury, jednostki administracji centralnej i samorządowej, jednostki pełniące funkcje regulatorów transportu, a także producenci środków transportu".

Powyższe stwierdzenie odzwieciedla problem w swerze organizacyjnej Organów Państwa. Drugim bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa w branzy lotniczej jest problem szkolenia lotniczego.

Dyskusja dotycząca  szkolenia lotniczego w tym szeczegolnie szkolenia podstawoego jest wciąż aktualna. Przede wszystkim dotyczy ona  celów, metod i jakości szkolenia.

Branża lotnicza cierpi na uzależnienie od elektroniki pokładowej, powiedział Associated Press, Rory Kay, współprzewodniczący komitetu Federalnej Administracji Lotnictwa USA (FAA), który prowadzi badania procesu szkolenia pilotów.

„To jak piloci reagują na nagłą utratę zautomatyzowanych systemów statku powietrznego jest dużym problemem, którego dłużej w lotnictwie nie można ukrywać”, powiedział Bill Voss, prezes Flight Safety Foundation.

Paul Railsback, dyrektor operacyjny Air Transport Association,  dodał z kolei, że linie lotnicze są świadome tych zagrożeń. „Uważamy, że najlepszym sposobem na rozwiązanie kwestii niedostatecznych umiejętności załóg, będzie zmiana podejścia do szkoleń lotniczych w celu zapewnienia, że piloci poświęcą więcej czasu na ręczne latanie”. „Chcemy zachęcić pilotów do tego, żeby przestali polegać w 100 procentach na elektronice pokładowej.

Myślę, że wiele linii lotniczych już zmierza w tym kierunku”, stwierdził Kathy Abbott, naukowiec FAA. Piloci czasami przerzucają zbyt wiele odpowiedzialności na zautomatyzowane systemy i niekiedy nie mają wystarczającej praktyki w ręcznym lataniu, co powoduje, że w sytuacjach awaryjnych mogą wahać się przejąć kontrolę od komputera.

Bardzo ciekawie  przedstawione  są badania dotyczace skolenia lotniczego, które przedstawiła  Małgorzata Chelis - psycholog lotniczy.

…Linie lotnicze rozwijają się dzisiaj w ogromnym tempie, mierzą się także z niespotykaną dotychczas wymianą pokoleń, i to, co kluczowe dla pilotów to dynamika, która pociąga za sobą szybki awans oficerów na pozycję kapitana. Przewoźnicy jednak nie poświęcają dziś czasu na rozwój umiejętności przywódczych, zatem tym mocniej naciskają na wymagania na samym początku przygody z lataniem liniowym, poszukując u młodych ludzi gotowości do brania na siebie odpowiedzialności, adekwatnej pewności siebie – właściwej oceny ograniczeń i kompetencji związanych z wpływaniem na ludzi i budowaniem efektywnie funkcjonujących w sytuacji presji zespołów….

 Jak na wstępie zaznaczono Lotnictwo dzieli się na cywilne (komunikacyjne, transportowe, sportowo – rekreacyjne , gospodarczo-usługowe) i państwowe (statki powietrzne  Sił Zbrojnych RP oraz Straży Granicznej, Policji i Państwowej Straży Pożarnej).. Tak więć nie można w rządowych opracowaniach strategicznych pomijać lotnictwa państwowego. Lotnictwo państwowe mającego  swoje opracie  w strukturach militarnych i funkcjonującego  w  standardach  ICAO (International Civil Aviation Organization),   których sygatariuszem jest Państwo Polskie.

Z momentem wejścia Polski do struktur NATO nastąpił proces gruntownej nowoczesnej  reorientacji mentalnej struktur dowodzenia Polskich Sił Zbrojnych w tym Sił Powietrznych.

Lotnictwo Państwowe, szczególnie wojska lotnicze jako współużytkownik światowej przestrzeni powietrznej  musiały zmienić sposób postrzegania  polskiej przestrzeni powietrznej  z synonimu ‘’nasze niebo’’ na formułę ‘’otwartego nieba’’  (SERA - Standardised European Rules of the Air), obowiązującego w nowoczesnej pojęciowo lotniczej przestrzeni powietrznej, podlegającej międzynarodowym standardom cywilnym, jak i międzynarodowym standardom lotnictwa państwowego.  

Podejmowane próby ujednolicenia przepisów regulujących funkcjonowanie lotnictwa państwowego ze względu na rozbieżność interesów ULC, MSWiA i MON kończyły się fiaskiem. W ubiegłym roku rozpoczęto prace nad stworzeniem ustawy dla lotnictwa państwowego, która ostatecznie ma uregulować sporne kwestie.

Lotnictwo państwowe, aby w pełni funkcjonować we wspólnej przestrzeni powietrznej, musi uwzględniać w swojej działalności regulacje prawne wynikające z dokumentów normatywnych obowiązujących w lotnictwie cywilnym, a ponadto opracować własne normatywy uwzględniające specyfikę i charakter zadań, do realizacji których lotnictwo państwowe jest przeznaczone.  

W tytuł konferencji ‘’Lotnictwo nowej genracji’’ bardzo pozytywnie wpisuje się obecna pragmatyka dziłania Urzedu Lotnictwa Cywilnego.

Współpraca między Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego, a środowiskiem lotniczym, oparta na wzajemnym zaufaniu i zrozumieniu stanowi integralny element polityki lotnictwa cywilnego realizowanej przez Prezesa ULC. Potwierdzeniem tego jest   działanie wszystkich pracowników Urzędu Lotnictwa Cywilnego zgodnie z jego wartościami oraz misją.

Nadzór lotniczy działając solidarnie według tych wartości i prezentujący profesjonalizm, bezstronność, transparentność,  zorientowanie na klienta, powinien nie tylko dbać o kwestie związane z szeroko pojętym bezpieczeństwem czy oceną zgodności działania z prawem podmiotów nadzorowanych, ale również w ramach posiadanych uprawnień, kompetencji i narzędzi, wspierać oraz promować kulturę sprawiedliwego traktowania oraz  budować relacje, pozwalające rozwijać działalność statutową lub gospodarczą związaną z lotnictwem. Niestety, w przeszłości wartości te w niedostateczny sposób były respektowane przez niektórych podległych Prezesowi ULC urzędników, dlatego z uznaniem należy podkreślić   zuważalną pozytywną zmianę działania ULC.

Należy również mieć  nadzieje że Zespół Doradczy, powołany przez pełnomocnika rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego pełniący funkcję wsparcia merytorycznego dla Ministra Mikołaja Wilda, który jest odpowiedzialny  za przygotowanie i nadzór nad realizacją inwestycji,  w sposób merytoryczny i kompetentny dokona oceny przedłożonych pełnomocnikowi analiz sygnalizujacych  problemy dotyczące strukturalnie  kompleksowego podejścia w warstwie organizacyjnej i prawnej  w projekcie spec ustawy regulujacej proces inwestycyjny CPK. Projekt tej ustawy jak do tej pory budzi wśród samorządu lokalnego  poważne kontrowersje.

Także z  uznaniem należy powitać inicjatywę MON popartą decyzją Ministra Obrony z końca ubiegłego roku  o podjęciu prac nad ustanowieniem Wojskowej Władzy Lotniczej. Nie mniej jednak koniecznym jest rozważenie przez Radę Ministrów włączenia w ten dokument problemu dotyczącego Lotnictwa Państwowego.

Grzegorz Brychczyński
Niezalezny Ekspert Lotniczy