Wyjątkowa sesja air-to-air z okazji Święta Lotnictwa

Sesja air-to-air z Xtreme Sky Force i SB Lim-2 została zorganizowana przez Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych z okazji przypadającego 28 sierpnia Święta Lotnictwa.

Sesja air-to-air z unikalnym na skalę światową zespołem Xtreme Sky Force, w którego skład wchodzi samolot MiG-29 pilotowany kolejno przez płk. pil. Piotra Iwaszko i kpt. pil. Jacka Stolarka oraz samolot XtremeAir XA41 pilotowany przez Artura Kielaka to zespół, który od 2016 roku skutecznie promuje Siły Powietrzne RP na pokazach lotniczych w Polsce i Europie.

Piloci samolotów MiG-29 i XtremeAir XA41 zadziwiali swoim niełatwym, acz wielce widowiskowym lataniem w tej totalnie egzotycznej formacji. „Sesja air-to-air to niecodzienne wydarzenie lotnicze i jednocześnie nietypowe zadanie dla samolotów bojowych. Uczestnictwo w takim przedsięwzięciu to szczególny rodzaj wyróżnienia zarówno dla personelu latającego jak i fotografów. Tego rodzaju misja wymaga szczegółowego zaplanowania lotu dla całego ugrupowania samolotów pod kątem: startu, wykonania zbiórki , lotu formacji, zmian miejsca w ugrupowaniu, warunków atmosferycznych, łączności, przestrzeni powietrznej, kąta padania światła, ale przede wszystkim bezpieczeństwa. Te ostatnie są o tyle istotne, że każdy rodzaj statku powietrznego posiada inne możliwości i ograniczenia.” – podkreśla zastępca dowódcy 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego płk pil. Piotr „Kuman” Iwaszko.

Pomysł sesji pojawił się już w 2018 roku, zanim sesja doszła do skutku przeprowadzono wiele konsultacji na wszystkich szczeblach projektu. Oczywiście najważniejszą rolę odegrały rozmowy z głównymi bohaterami sesji czyli z płk. pil. Piotrem Iwaszko i z Arturem Kielakiem. Podczas rozmów pojawił się pomysł poszerzenia sesji o formację samolotów MiG-29 z ich dalekim przodkiem, czyli samolotem MiG-15UTI produkowanym w Polsce pod nazwą SB Lim-2, a eksploatowanym przez dwóch pilotów i miłośników lotnictwa Mateusza Stramę i Bartka Maciejczyka.

Wszystkie pomysły zostały zebrane w jedną całość przez Sławka Hesję Krajniewskiego, by w konkretny i zwarty sposób opowiedzieć o nich Inspektorowi Sił Powietrznych gen. dyw. pil. Jackowi Pszczole. Przedsięwzięcie uzyskało akceptację Inspektora Sił Powietrznych oraz Dowódcy Generalnego RSZ.

Sesja odbyła się w 23 Bazie Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim 18 sierpnia 2020 roku. Platformą foto do sesji był samolot CASA C-295 z 3 Skrzydła Lotnictwa Transportowego. Zaplanowano dwa loty w taki sposób, by maksymalnie wykorzystać wszystkie elementy lotu formacji do pozyskania jak najlepszego materiału foto-video. Dołączenie do sesji samolotu SB Lim-2 odbyło się w ramach zadań szkoleniowych 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego.

Wstępny briefing do sesji odbył się 17 sierpnia 2020 roku w domku pilota 23 BLT. Spotkali się na nim wszyscy uczestnicy sesji oraz osoby z zabezpieczenia lotów. Całością prac kierował zastępca dowódcy 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego płk pil. Piotr Iwaszko. Szybko okazało się, że najistotniejszym elementem na briefingu będzie meteo. Najważniejszym i jednocześnie najtrudniejszym elementem do omówienia podczas briefingu było zgranie prędkości i wysokości lotów tak wielu różnych statków powietrznych w prognozowanych warunkach meteo z oczekiwaniami fotograficznymi oraz z warunkami bezpieczeństwa, gdyż to bezpieczeństwo załóg, fotografów i statków powietrznych jest zawsze najważniejsze.

Płk pil. Piotr „Kuman” Iwaszko podkreśla, że najtrudniejszymi elementami w takiej sesji wydają się być dynamiczne zmiany w ugrupowaniu mieszanym (tak zwane cross break), które to wymagają zgrania od pilotów jednakowego tempa przechylania i prędkości kątowych przemieszczania się w przestrzeni, w taki sposób, aby trajektorie lotów przecięły się w nakazanej odległości z odpowiednim kątem wizowania w stosunku do samolotu transportowego CASA C-295. Należy przy tym pamiętać, że samoloty XA41 i MiG-29 lecąc w jednym ugrupowaniu tak naprawdę lecą na skrajnie różnych parametrach. Dla samolotu akrobacyjnego taki lot jest wykonywany praktycznie na maksymalnej możliwej prędkości, gdzie wrażliwość na stery jest ekstremalnie wysoka, natomiast MiG-29 wykonuje lot z prędkością mniejszą od prędkości podejścia do lądowania, gdzie wspomniana wrażliwość na stery jest niewielka.

Do pierwszego lotu sesji samoloty wystartowały 18 sierpnia 2020 roku o godzinie 14:00. Fotografowie w CASA C-295 i zespół Xtreme Sky Force w składzie MiG-29UB pilotowany przez „Kumana” (kpt. pil. Jacek Stolarek w drugiej kabinie) oraz oczywiście samolot XtremeAir XA41 pilotowany przez Artura Kielaka. Wszystko przebiegało zgodnie z planem i cała formacja wylądowała po ponad godzinie lotu. W briefingu przed drugim lotem udział wziął Dowódca Generalny RSZ generał Jarosław Mika.

(fot. Piotr Łysakowski)

Plan na pierwszą częścią drugiego lotu, był podobny do tego z lotu pierwszego. Wykonano podobne manewry z tą różnicą, że za sterami samolotu MiG-29 siedział tym razem kpt. pil. Jacek Stolarek, a „Kuman” przesiadł się do drugiej kabiny. Warunki pogodowe sprawiły, że pierwsza część sesji odbyła się w rejonie lotniska 23 BLT. Pół godziny później formacja przemieściła się do strefy, gdzie po kilkunastu minutach dołączyła do niej para samolotów MiG-29 lecąca na przechwycenie samolotu SB Lim-2. To był wyjątkowy moment. Po kilku minutach swój dolot do strefy zgłosił SB Lim-2 i Migi odeszły od Casy by go przechwycić.

Chwilę później fotografowie powitali za rampą niemniej ciekawą, niepowtarzalną formację. Formację spinającą historię i współczesność Sił Powietrznych RP. Samolot SB Lim-2 wraz z samolotami MiG-29 i MiG-29UB. Niebywały widok i niebywałe przeżycie dla wszystkich uczestników sesji - pilotów i fotografów. To nie zdarza się często, a można śmiało twierdzić, że taka sesja z rampy odbyła się po raz pierwszy w historii. Po kilku wspólnych manewrach Lim odleciał do Modlina, a za rampą pozostały dwa Migi, które zakończyły sesję efektownym rozejściem z salwą flar.

(fot. Sławek Hesja Krajniewski)

Pułkownik Iwaszko zwraca uwagę, że doskonałość obu powyższych konstrukcji lotniczych pozwala jednak znaleźć wspólny margines parametrów lotu, dzięki któremu możliwy jest lot formacji wraz z samolotem CASA C-295 z fotografami na pokładzie. Organizacja sesji air-to-air w przededniu Święta Lotnictwa to wspaniała okazja, aby artyści z aparatami w dłoni, ku uciesze wszystkich pasjonatów i fanów lotnictwa, uwiecznili niepowtarzalne ugrupowania samolotów zespołu Xtreme Sky Force jak i pary samolotów MiG-29 wraz z niezwykłym samolotem SB Lim-2, który jeszcze przed wycofaniem z eksploatacji zapisał się w historii lotnictwa jako jeden z najlepszych samolotów bojowych.

Wykonano niebywałą sesję zespołu Xtreme Sky Force, w której dzięki użyciu samolotu MiG-29UB udział wzięli wszyscy trzej piloci tworzący ten zespół od początku, czyli płk pil. Piotr Iwaszko, kpt. Jacek Stolarek i Artur Kielak. Dodatkowo „kościuszkowskie” malowanie słynnej „15-tki” idealnie współgrało z nowym malowaniem samolotu XtremeAir XA41. Udało się również doprowadzić do historycznego spotkania dwóch odległych pokoleń samolotów z rodziny MiG, które w służbie pod biało-czerwoną szachownicą, w różnych czasach wykonały tysiące godzin stojąc na straży polskich granic oraz szkoląc rzesze pilotów Sił Powietrznych.

Udało się zgrać lotnictwo śmigłowe z odrzutowym, historię i współczesność, a wszystko to dla uczczenia Święta Lotnictwa!

Więcej zdjęć z sesji air-to-air z okazji Święta Lotnictwa, których autorami są Sławek Hesja Krajniewski, Piotr Gubernat, Piotr Łysakowski, Piotr Wróblewski, Zbyszek Moszczański, Mirosław C. Wójtowicz, Maciej Szamałek, Konrad Kifert, można zobaczyć na stronie: www.wojsko-polskie.pl/dgrsz/

płk pil. Piotr „Kuman” Iwaszko, Sławek Hesja Krajniewski, mjr Magdalena Busz