Od września (istotne) zmiany w państwowych egzaminach teoretycznych

Egzaminy teoretyczne są prawdopodobnie najbardziej palącym tematem wśród pilotów. Jako że nowy sezon na transformacje w egzaminowaniu państwowym już się rozpoczął, zwróciliśmy się do Urzędu Lotnictwa Cywilnego z prośbą o omówienie zmian. Przyjęliśmy formułę wywiadu.

O nowej bazie pytań do egzaminów teoretycznych w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego, zmianach w systemie egzaminowania korzyściach dla zdających, a także statystykach zdawalności, z Bogusławem Rakiem, Zastępcą Dyrektora Departamentu Personelu Lotniczego w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego, rozmawia Paweł Korzec.

Paweł Korzec: Idą zmiany w egzaminowaniu teoretycznym. Skąd się one wzięły?

Bogusław Rak: Egzaminy teoretyczne są prowadzone w Urzędzie zgodnie z wymaganiami EASA (European Aviation Safety Agency) zawartymi w rozporządzeniu Komisji (UE) 1178/2017 ustanawiającym wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do załóg w lotnictwie cywilnym zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008. EASA opracowała Europejski Centralny Bank Pytań (ECQB). ECQB zawiera około 14 000 pytań. Każdego roku w związku z zachodzącymi zmianami regulacyjnymi, pojawianiem się na rynku lotniczym nowych technologii czy zmian proceduralnych pytania ECQB są aktualizowane, sprawdzane jak również dodawane są nowe pytania. Stąd zmiany powodujące wprowadzanie kolejnej wersji bazy pytań. W tym roku, jak już wiadomo, EASA wprowadziła czwartą wersję centralnego banku pytań - ECQB 4.0.

PK: Co zmieni się wraz z pierwszą po wakacjach sesją egzaminacyjną? I czy ULC jest już na to technicznie gotowy?

BR: Dla kandydatów i pilotów zdających egzaminy na licencje PPL, SPL, BPL i LAPL nie przewidujemy zmian.

Dla kandydatów zdających na CPL, ATPL, IR, EIR, CB(IR) począwszy od wrześniowej sesji egzaminy będą przeprowadzane na podstawie nowej wersji bazy pytań ECQB 4.0. W nowej bazie pytań pojawiło się tylko ok 10% nowych pytań, a kolejnych 10% zostało zaktualizowane. Ponadto istotną zmianą jest wprowadzenie różnej wagi pytań. Informacja dotyczaca wagi pytania będzie widoczna przy każdym pytaniu podczas zdawania egzaminu. Zaliczenie egzaminu będzie możliwe po uzyskaniu minimum 75% punktów z egzaminu

PK: Podobno ma się pojawić kategoryzacja pytań ze względu na skalę ich trudności, czyli mają zostać wprowadzone wagi.

BR: Tak, w wersji ECQB 3.0. (poprzedniej wersji Centralnego banku pytań) zdający za każdą prawidłową odpowiedź otrzymywał 1 punkt. Do EASA trafiały sygnały, iż są pytania, na które zdający musi poświęcić zdecydowanie więcej czasu, pytania wymagające wykonania obliczeń np. obliczeń nawigacyjnych. I tak w obowiązującej nowej wersji ECQB 4.0. za każde pytanie zdający może uzyskać od 1 do 3 punktów w zależności od stopnia skomplikowania pytania. Zaliczenie egzaminu będzie możliwe po uzyskaniu minimum 75% punktów z egzaminu.

PK: Czy w związku ze zmianami przewidujecie, więcej odwołań?

BR: Analizując odwołania od 2010 r. ich liczba utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 40 odwołań rocznie. Natomiast zdecydowanie spada procent odwołań, które rozpatrywane są pozytywnie. Na podstawie (już nieobowiązującej) bazy pytań ECQB 3.0. mogę stwierdzić, iż pytania centralnego banku pytań są coraz bardziej dostosowane do obowiązujących programów szkolenia teoretycznego w zakresie licencji CPL, MPL i ATPL i jest wśród nich coraz mniej pytań „wadliwych”.

PK: Pojawiają się również pogłoski, że mają się pojawić pytania otwarte…

BR: Tak, taka informacja została przekazana przez EASA w zeszłym roku. EASA planuje wprowadzić taką formułę pytań, ale nie dotyczy to wprowadzanej aktualnej wersji bazy pytań ECQB 4.0. Wg informacji EASA pytania otwarte mają dotyczyć uzupełniania wyników liczbowych z klawiatury, wydaje się więc, że system komputerowy da radę dokonać sprawdzenia poprawności wpisanej odpowiedzi. W takim wypadku przedstawienie wyniku nie powinno różnić się od tego z czym mamy aktualnie do czynienia, niemniej jednak jest to przyszłość, więc trudno na razie udzielać jednoznacznych odpowiedzi na ten temat. Z pewnością będzie się to wiązało z dostosowaniem systemu egzaminacyjnego do nowych wymogów.

PK: Który z systemów wspomagających naukę uważa Pan za najlepszy, który statystycznie pomaga osiągnąć najlepsze wyniki i który ma najbardziej wiarygodne pytania w bazie danych?

BR: Słyszałem, że piloci korzystają z odpłatnych serwisów internetowych umożliwiających im przygotowanie się do egzaminów teoretycznych, ale osobiście nie posiadam wiedzy, który z nich jest najlepszy.

PK: Jak technicznie wygląda proces wprowadzania zmian w systemie egzaminowania?

BR: Wyznaczona osoba do kontaktów z EASA otrzymuje wszystkie wymagane informacje związane z działaniem i wprowadzaniem jakichkolwiek zmian do Centralnego banku pytań. Nowa BAZA pytań ECQB 4.0. została przekazana do Urzędu Lotnictwa Cywilnego i wprowadzona do komputerowego sytemu egzaminowania. Następnie system został sprawdzony i działa bez zastrzeżeń.

PK: Dba ona się o spójność danych i bezpieczeństwo?

BR: Tak, EASA dba, żeby dane te nie wypływały na zewnątrz.

PK: Czy jest szansa na poprawę działalności komputerów i jakości materiałów w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Poruszałem tę kwestię już kilka lat temu i zdaje się, niewiele się zmieniło...

BR: Za jakość materiałów wykorzystywanych podczas egzaminów teoretycznych odpowiada EASA, która każdorazowo otrzymuje od nas informację, w przypadku pojawienia się problemu z jakością załączników.

Co do sprawności systemu komputerowego to w zeszłym roku wymienione zostały w LKE wszystkie komputery, co miało poprawić proces egzaminowania. Na początku ten system rzeczywiście działał bardzo dobrze, ale potem znowu otrzymywaliśmy sygnały, że załączniki i pytania nie otwierają się prawidłowo. W maju tego roku przeprowadzono kolejne usprawnienie systemu i na chwilę obecną działa on optymalnie.

PK: Czy ma Pan jakieś dobre wiadomości dla zdających?

BR: Plusem nowej ECQB 4.0. jest wprowadzenie różnej wagi pytań, dzięki temu za pytania, które wymagają większego wysiłku będzie można otrzymać więcej punktów. Ta zmiana umożliwia szybsze osiągnięcie wymaganego progu 75%.

Dodatkowo, osoby odbywające szkolenie teoretyczne do licencji ATPL według modułów mogą przystąpić do egzaminu teoretycznego w zakresie przedmiotów z jednego z trzech modułów (po uzyskaniu rekomendacji ATO) i jednocześnie kontynuować szkolenie w zakresie pozostałych modułów.
 
PK: Teraz chciałbym zapytać o statystyki – ile osób podchodzi rocznie do egzaminu?

BR: W 2016 r. było to 2,2 tys. osób. Do ATPL(A) podeszło 550 osób, a do ATPL(H) i ATPL(H)/IR łącznie 17 osób. Jeżeli chodzi o licencje zawodowe to na licencję samolotową i śmigłowcową zdawały odpowiednio 11 i 62 osoby. Na licencję PPL(A) zdawało 780 osób, na licencję szybowcową zdawały 422 osoby. 62 osoby zdawały na licencję śmigłowcową, a 42 na balonową. Kolejne 30 osób zdawało na uprawnienia IR.

PK: Jaki jest procent obcokrajowców na sesjach w ULC?

BR: Procent obcokrajowców przystępujących do egzaminów państwowych w ULC w bardzo szybkim tempie rośnie i obecnie wynosi ok. 10%.

PK: Ile procentowo osób zdaje w pierwszym podejściu ATPL?

BR: Jest to zadawalająca liczba osób i mieści się w granicach 75-80%.

PK: Dziękuję za rozmowę.

BK: Dziękuję i życzę wszystkim zdającym dobrych wyników.