Rocznica oblotu szybowca IS-4 Jastrząb

Dziś przypada 74. rocznica oblotu szybowca IS-4 Jastrząb, polskiego, jednomiejscowego, szybowca akrobacyjnego konstrukcji drewnianej. IS-4 Jastrząb został zaprojektowany w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej. Był pierwszym szybowcem akrobacyjnym zaprojektowanym w powojennej Polsce.

Projekt "Jastrzębia" opracował w latach 1948–1949 inżynier Józef Niespał w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej. Przygotowanie dokumentacji warsztatowej trwało około pół roku. Prototyp został oblatany 21 grudnia 1949 roku. Okazało się, że szybowiec dobrze się pilotuje – poprawienia wymagały hamulce aerodynamiczne i osłona kabiny pilota. Dzięki dobrym właściwościom lotnym oraz wytrzymałej konstrukcji "Jastrząb" został dopuszczony do wykonywania pełnej akrobacji. Do jej wykonania musiał być rozpędzany lotem nurkowym. W czasie lotów doświadczalnych przekraczano w nurkowaniu 500 km/h, co umożliwiała mocna konstrukcja i dobra aerodynamika.

W kwietniu 1952 roku rozpoczęto produkcję serii 10 szybowców Jastrząb w Szybowcowych Zakładach Doświadczalnych (były Instytut Szybownictwa) w Bielsku-Białej. Drugą serię, 25 szybowców, wyprodukowano w 1953 roku w Krośnie. Trzy Jastrzębie wyeksportowano do Chin i Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Dzięki swym zaletom szybowce IS-4 przetrwały w aeroklubach przez długi czas – do końca lat sześćdziesiątych. Podczas organizowanych wówczas pokazów lotniczych pojawienie się Jastrzębia gwarantowało niezapomniany spektakl akrobacji powietrznej.

W zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie znajdują się dwa zachowane eksponaty IS-4 Jastrząb.

IS-4 Jastrząb o numerze fabrycznym 17 i znakach SP-1391 został zbudowany w 1953 roku. Eksploatowany w Aeroklubie Podkarpackim w Krośnie. W sierpniu 1964 roku szybowiec został przekazany na wystawę XX-lecia PRL zorganizowaną w powstającym Muzeum Lotnictwa. Szybowiec po wystawie został przekazany krakowskiemu Muzeum.

IS-4 Jastrząb o numerze seryjnym 09 i znakach SP-1383 został zbudowany w ZSLS nr 5 w Krośnie w 1953 roku. Eksploatowany w Aeroklubie Krakowskim od 29 III 1954 do 12 XII 1969, został przekazany do Muzeum w 1970 r.