O pierwszych polskich szybowcach – konkursach z 1923 i 1925 r. na kolejnej Glassówce

Pierwsze polskie szybowce – konkursy z 1923 i 1925 r. będą tematem najbliższej „Glassówki” – spotkania poświęconego polskim konstrukcjom lotniczym, które od wiosny 2004 roku współorganizowane jest przez Klub Miłośników Historii Polskiej Techniki Lotniczej i Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa (SMIL). Spotkanie odbędzie się 3.06.2017 r., o godzinie 10:15 w Klubie Absolwenta na Politechnice Warszawskiej (gmach główny; wejście z auli w lewy narożnik).

O pierwszych polskich szybowcach – konkursach z 1923 i 1925 r. opowie dr inż. Andrzej Glass.

W czasach pionierskich do I wojny światowej budowa szybowców była tylko szczeblem w drabinie powstawania samolotu. Największy czas lotu na szybowcu uzyskany wówczas wynosił 9 min.

Szybownictwo narodziło się w Niemczech po I wojnie światowej w wyniku traktatu Wersalskiego, który zabronił Niemcom używania samolotów, jako sprzętu wojennego. Tysiące pilotów wojskowych zarażonych chęcią latania oraz młodzi entuzjaści tej fascynującej dziedziny – znaleźli jednak furtkę. Budowanie szybowców i loty szybowcowe nie były zakazane. Już w 1920 roku Niemcy urządzili I zawody szybowcowe w Rhön. Były to obloty prototypów szybowców i nauka latania oraz pierwsze próby lotów wyczynowych.

W 1923 r. ukazała się pierwsza polska książka na temat szybowców, inż. Piotra Tułacz „Lot żaglowy i aparaty żaglowe”, która stała się impulsem do rozbudzenia zainteresowania szybownictwem. Autor w niej napisał „Nie chcemy snuć fantazji, chociaż są one tak pociągające; obawiamy się, żeby rzeczywistość nie skompromitowała nas, realizując więcej, aniżeli nawet geniusz Vernégo mógł wyobraźnia pojąć. Pod względem technicznym, lot żaglowy doprowadzi do nadzwyczaj ekonomicznych płatowców, o niebywałej doskonałości formy.”

W Polsce dopiero w 1923 r. poznański Związek Lotników Polskich zorganizował I Konkurs Ślizgowców w Białce k. Bukowiny. Konstruktorzy i piloci przyjechali z nie oblatanymi szybowcami, gdyż tam gdzie je zbudowali nie było wzgórz, a nie znano metod startu z terenu płaskiego.

Na zawody przybyło 9 szybowców. 6 rozbito w pierwszym locie, bezogonową Dziabę wiatr przewrócił i rozbił przed pierwszym lotem. Dwa wykonały po kolka lotów. Akar Sekcji Lotniczej Studentów Politechniki Warszawskiej uzyskał czas lotu 3’6”. Latał też Ikub. W 1924 r. na Akarze na Babiej Górze uzyskano czas lotu 4’5’.

II Wszechpolski Konkurs Szybowców odbył się w 1925 r. na Oksywiu k. Gdyni. Uczestniczyło w nim 15 szybowców, oczywiście nie oblatanych przed zawodami. Na 7 szybowcach wykonano kilka lotów. Najlepszy czas lotu uzyskał Miś – 65 sek. Większość szybowców rozbito.

Szybowiec ”Miś” w locie
(fot. z opracowania "II Konkurs Szybowców - Oksywie 1925" dr inż. Andrzeja Glassa)

Latanie w tym okresie trudno jest nazwać sportem szybowcowym, gdyż było to tylko oblatywanie prototypów i nauka pilotażu. Loty na szybowcach na ogół wykonywali piloci wojskowi – szybowiec, to było dla nich coś nowego.

Słabe wyniki uzyskane w zawodach i błędna opinia francuskiego rekordzisty szybowcowego Thoreta, że w Polsce nie ma terenów do uprawiania lotów szybowcowych – spowodowały zaniechanie dalszych prób.

W latach 1923-1932 polskie opóźnienie w rekordach czasu lotu, wysokości lotu i odległości przelotu wynosiło 6-8 lat w porównaniu z rekordami międzynarodowymi. Sporo było do nadrobienia, jeśli mieliśmy dorównać czołówce światowej.
(Źródło: dr inż. Andrzej Glass  „Pierwsze polskie szybowce sportowe 1923-1933”)

Materiały ze spotkań dostępne są na stronie: www.smil.org.pl

Nagrania ze spotkań są dostępne na serwisie youtube po wpisaniu hasła: glassowka.

Tradycyjnie w miesiącach wakacyjnych spotkań nie będzie. Kolejne spotkanie planowane jest na 16 września br.