Krajowa Konferencja Bezpieczeństwa Lotów (relacja)

Choć postęp technologiczny czyni lotnictwo coraz bardziej przyjaznym i godnym zaufania środkiem transportu, to problem bezpieczeństwa wciąż pozostaje aktualny. Dlatego, jak co roku, w Auli Akademii Obrony Narodowej w Rembertowie odbyła się Krajowa Konferencja Bezpieczeństwa Lotów. Podobnie jak w poprzednich latach zorganizowane przez Urząd Lotnictwa Cywilnego spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem. Przybyło na nie kilkadziesiąt osób ze świata lotniczego w tym przedstawiciele ULC, PAŻP, PKBWL, aeroklubów, ośrodków szkolenia lotniczego, instytucji lotniczych oraz mediów.

Po oficjalnym rozpoczęciu konferencji przez prezesa ULC Grzegorza Kruszyńskiego, jako pierwszy głos zabrał Maciej Lasek, v-ce przewodniczący PKBWL. Przedstawił on istotę funkcjonowania PKBWL, jej zadania oraz problemy z jakimi boryka się na co dzień, jak: braki kadrowe, zbyt długi czas dotarcia na miejsce wypadku, czy brak systemu nadzoru wdrażania zaleceń profilaktycznych. Omówił także statystyki dotyczące wypadków z poprzedniego roku. Wynika z nich, że liczba wypadków i incydentów lotniczych w stosunku do natężenia ruchu lotniczego na przełomie ostatnich lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Nadal jednak sytuacja pozostawia wiele do życzenia, o czym świadczyły studia przypadków. Okazuje się, że mimo publikacji raportów, wdrażania zaleceń profilaktycznych oraz ciągłej edukacji - wciąż mamy do czynienia z wypadkami, które w sposób oczywisty świadczą o braku wyobraźni, lekkomyślności i braku szacunku dla podstawowych zasad sztuki lotniczej.

W trakcie prezentacji zostało poruszone bardzo ważne zagadnienie, kluczowe dla działalności PKBWL. Mowa o nowych przepisach Unijnych, które będą wymagać od Komisji przekazania wszystkich ustaleń raportu do wykorzystania jako materiał dowodowy w postępowaniu prokuratorskim i sądowym jako dowodu w sprawie przeciwko potencjalnemu sprawcy wypadku lotniczego.

Zdaniem v-ce przewodniczącego Laska, taki stan rzeczy doprowadzi do sytuacji, w której sprawcy, czy też uczestnicy wypadku nie będą w sposób uczciwy relacjonować faktów ze zdarzenia w obawie przed odpowiedzialnością karną. To zaś w sposób oczywisty obniży znaczenie i możliwości działań PKBWL, która kształtuje świadomość pilotów poprzez publikację zaleceń profilaktycznych.

Jako następny, wystąpił Jacek Dragić, który zobrazował cele i sposób funkcjonowania Zespołu Identyfikacji Zagrożeń w Lotnictwie Cywilnym. Przedstawił w skrócie zasady jego działania, oczekiwania z nim związane i cele działania zespołu. W jego ocenie instytucja jest swego rodzaju filtrem pomiędzy środowiskiem lotniczym, a instytucjami odpowiedzialnymi za kwestie bezpieczeństwa. Dotyczy to w szczególności systemu dobrowolnego raportowania, czyli zagadnień, które nie podlegają obowiązkowi zgłaszania, a mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo. Ideą przedsięwzięcia jest także informowanie poprzez publikację biuletynów, organizowanie warsztatów dla instruktorów oraz zacieśnianie współpracy z organizacjami lotniczymi.

Koncepcję bezpieczeństwa poruszył także przedstawiciel ULC, Piotr Łaciński, który mówił o ciągłości zagrożeń, weryfikowaniu czynników zewnętrznych i ocenie ryzyka. Chodzi tu głównie o analizę zagrożeń z przeszłości, teraźniejszości oraz tego, co może zdarzyć się w przyszłości. W proces tworzenia nowych standardów dotyczących bezpieczeństwa coraz częściej włączają się przedstawiciele całego środowiska lotniczego. Przykładem jest opracowanie przez instruktorów okólnika dotyczącego kręgu nadlotniskowego dla uczniów-pilotów i tych, którzy dysponują niewielkim doświadczeniem lotniczym.

Konsultacje środowiskowe dowiodły, że obecnie proces szkolenia wygląda nieco inaczej niż jeszcze kilka lat temu. Piloci uczniowie działają zazwyczaj w deficycie czasu, stąd ogromne zapotrzebowanie na okólniki, czyli instrukcję użytkowania w skróconej, prostej formie, którą łatwo i szybko można przyswoić. Tych zagadnień dotyczyła prezentacja Małgorzaty Rutkowskiej, pilota instruktora Aeroklubu Warszawskiego.

W trakcie spotkania głos zabrało jeszcze kilku prelegentów, a wśród nich: Zdzisław Dziewit z IMGW, który przedstawił zasady działania i zasięg meteorologicznego systemu radarowego w Polsce oraz jego możliwości i znaczenie dla meteorologicznej osłony lotniczej; Zdzisław Jabłoński, który mówił o szkoleniu instruktorów ich uprawnieniach i konieczności ciągłego podnoszenia kwalifikacji; dr hab. med. Krzysztof Mazurek, naczelny lekarz lotnictwa cywilnego, który omawiał kwestie badań okolicznościowych personelu lotniczego.

Poruszano także ważne, ale często lekceważone, kwestie oblodzenia, łącznie z mechanizmami jego powstawania, zapobieganiu i niebezpieczeństwach jakie ze sobą niesie. Jak co roku, konferencja przebiegała w atmosferze miłej, merytorycznej dyskusji dotyczącej najważniejszych kwestii związanych z bezpieczeństwem.

Wszyscy uczestnicy zgodzili się z opinią prezesa Kruszyńskiego, że w tym temacie środowisko powinno mówić jednym głosem, a wszystkie strony powinny być otwarte na sugestie i argumenty innych. Podsumowaniem dzisiejszej konferencji będzie spotkanie przyszłoroczne, które pokaże w jakim stopniu przyswojona została wiedza prezentowana dziś przez prelegentów.
 

Paweł Kralewski