Wykorzystanie dronów w kryminalistyce

Celem kryminalistyki jest identyfikacja osób, przedmiotów, śladów oraz wykrywanie przestępstw. Dron jako środek techniczny doskonale może wspomóc identyfikację, oraz działania służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Kryminalistyka chętnie korzysta z osiągnięć technologicznych, by usprawnić zwalczanie przestępczości. Drony, czyli bezzałogowe statki powietrzne, mogą być przydatne do poprowadzenia zarówno kryminalistycznych czynności procesowych, jak i czynności operacyjnych. Mogą także usprawnić działania poszukiwawcze i pościgowe.

Czynności operacyjne to legalne, ale zazwyczaj tajne, działania Policji i innych uprawnionych do tego służb, np. Straży Granicznej czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Choć prowadzone są najczęściej poza procesem karnym, to służą zwalczaniu przestępczości. Przykładem czynności operacyjnej jest obserwacja. Najlepszym „urządzeniem” jest ludzkie oko, ale z pewnością uzbrojenie go w mobilnego drona poprawi zakres widoczności i jakość widzenia, a także umożliwi nagranie przebiegu zdarzenia. Pozwoli także na zastosowanie innej perspektywy. Często mózg zniekształca interpretację obrazu, przyjmuje określoną wersję tego, co widzieliśmy, więc może zdarzyć się, że pamiętamy coś, czego nie było. A dron po prostu nagrywa i jest w tym zakresie obiektywny.

W przypadku czynności operacyjnych dron może być nośnikiem także dla kamery termowizyjnej oraz noktowizyjnej. Może wspomagać prowadzenie działań w trudnym terenie, kiedy zaistnieje potrzeba szybkiego sprawdzenia informacji (np. jak wygląda teren oddalony o 100 metrów w lesie lub za zabudowaniami) lub przeniesienia określonego przedmiotu, albo namierzenia osoby lub rzeczy. Na pewno ułatwi prowadzenie pościgu za sprawcą przestęsptwa.

Drony mogą także wesprzeć prowadzenie czynności procesowych. Jedną z najważniejszych czynności kryminalistycznych są oględziny miejsca zdarzenia. Dron może być wykorzystany do wykonania dokumentacji fotograficznej, do wykonania zdjęć z powietrza,  sfotografowania całego miejsca PRZED wejściem ekipy oględzinowej. Z jednej strony umożliwi to lepsze zabezpieczenie śladów i uniknięcie kontaminacji, z drugiej zaś poprawi bezpieczeństwo funkcjonariuszy, ponieważ mogą sprawdzić teren przed wejściem. Przykładem takiego zastosowania może być umieszczenie na dronie urządzenia badającego skażenie danego miejsca, temperaturę lub obecność szkodliwych substancji czy też owadów.

Dron może także być pomocny w poszukiwaniach ludzi. W tym zakresie brakuje unormowań prawnych – czy można wykonać zdjęcia z powietrza, by sprawdzić, czy osoba na ulicy jest osobą poszukiwaną lub której zaginięcie ktoś zgłosił? Co z prawem do prywatności i wolności? Z drugiej strony, celem takich działań jest zwiększenie bezpieczeństwa.  Dron może być także sposobem na inteligentne prowadzenie monitoringu w mieście, by ograniczyć przestępczość, a także podnieść poczucie bezpieczeństwa.

Dron może być także wykorzystany jako jedna z metod do poszukiwania zwłok ludzkich. Zdarzają się zaginięcia w trudno dostępnych partiach gór lub lasów, gdzie można wykorzystać dron do prowadzenia akcji poszukiwawczej z powietrza. Można zmniejszyć ryzyko wejścia ekipy poszukiwawczej w określone miejsce, jak niedostępne partie skał, oraz wykluczyć wersje śledcze lub je potwierdzić poprzez stwierdzenie obecności szczątków ludzkich lub ich braku.

Drony były już stosowane w działaniach poszukiwawczych w sprawie zaginięcia polskiego turysty w 2014 roku na terenie Chorwacji. Decyzja o wykorzystaniu dronów została podjęta po przeprowadzeniu działań poszukiwawczych, w których wykorzystano wszystkie standardowe  środki, takie jak penetracja terenu przez ratowników górskich, użycie psów ratowniczych i psów do wyszukiwania i lokalizacji zapachu zwłok ludzkich, oraz dokonano weryfikacja terenu z pokładu śmigłowca. Zastosowany dron pozwolił na zarejestrowanie obrazu powierzchni miejsc trudno dostępnych. Zarejestrowany obraz może zostać przesłany drogą internetową do osób mogących z dala od miejsca prowadzonych działań brać czynny udział w prowadzonych poszukiwaniach. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwala na ograniczenie kosztów i liczby osób biorących czynny udział w działaniach.

Dr Joanna Stojer-Polańska, kryminalistyk,
Marek Lisowicz, biegły z zakresu poszukiwania zwłok ludzkich