Krajowa Konferencja Bezpieczeństwa Lotów dla GA

21 marca 2012 roku, w auli Uczelni Łazarskiego odbyła się doroczna zainicjowana i organizowana przez Urząd Lotnictwa Cywilnego - Krajowa Konferencja Bezpieczeństwa Lotów. Tematem tej edycji było "Zarządzanie bezpieczeństwem – praktyka i prawo". W słowie przewodnim, pełniący obowiązki Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego Tomasz Kądziołka stwierdził że ze swojego punktu widzenia obserwuje zjawisko w którym prawo rozmija się z praktyką. Stwierdził: "Istotne jest, aby przepisy nie krępowały działalności gospodarczej, ale ważne jest również, by podmioty funkcjonujące w obszarze lotnictwa cywilnego zdawały sobie sprawę z faktu, że tworzenie norm prawnych i późniejsze dostosowywanie się do nich jest warunkiem utrzymania akceptowalnego poziomu bezpieczeństwa i koniecznością." Na koniec, Prezes Kądziołka zachęcał podmioty lotnicze do większej aktywności w procesie tworzenia aktów wykonawczych do znowelizowanej niedawno ustawy – Prawo lotnicze, tak, by uregulowania w nich zawarte były możliwe do spełnienia i adekwatne do obecnego poziomu rozwoju rynku (cyt. ULC).

Środowe spotkanie, przyciągnęło około 200 osób, przedstawicieli środowiska lotniczego.

Prezentacja Pana Macieja Laska – nowego Przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych, wzbudziła konsternacje wśród słuchaczy. Przedstawione przez niego statystyki PKBWL dotyczące ilości wypadków, incydentów i poważnych incydentów lotniczych w 2011 roku wykazały, że pod względem wypadków rok 2011 był rekordowy, w negatywnym znaczeniu. Wiąże się to zapewne ze wzrostem liczby statków powietrznych i ilości operacji lotniczych w ostatnich latach. W większości przypadków do tragedii wciąż doprowadzają: łamanie procedur lotniczych, niewłaściwe planowanie lotu lub zwykła brawura. Pocieszającym jest za to spadek ilości incydentów i poważnych incydentów, co przy ogólnym wzroście ilości przypadków raportowania o zdarzeniach może budzić optymizm. Kontynuacją tematu zawiadomień o zdarzeniach było wystąpienie Panów Wojciecha Nietkowskiego i Piotra Kaczmarczyka, którzy przybliżyli mechanizmy towarzyszące zgłaszaniu zdarzeń lotniczych oraz narzędzia decyzyjno – administracyjne jakimi dysponuje Prezes ULC w tym zakresie. Wyjaśnili oni także rolę i znaczenie systemu ECCAIRS (ang.: European Co-ordination Centre for Accidents and Incidents Reporting Systems), elektronicznego systemu monitorowania zgłoszeń o zdarzeniach w lotnictwie.

W pierwszym z trzech paneli Konferencji poruszone zostały kwestie prawne zwiane z bezpieczeństwem. Dotyczyły zagadnień związanych z licencjonowaniem, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozporządzenia Unii Europejskiej, które zastąpić mają w tym zakresie obowiązujące obecnie przepisy JAR, relacji pomiędzy prawem, a praktyką (na przykładzie służb AFIS, których działalność ze względu na złe regulacje prawne pozostawia wiele do życzenia), informacjami szczególnie chronionymi, a odpowiedzialnością za naruszenia przepisów oraz bezpieczeństwa lotniczego z perspektywy biegłego sądowego.

Naszą uwagę zwrócił trzeci temat przedstawiony przez Sekretarz PKBWL Panią Agatę Kaczyńską, traktujący o celowości badań Komisji w sytuacji gdy efekty jej prac MOGĄ BYĆ WYKORZYSTYWANE przez instytucje pociągające do odpowiedzialności sprawców wypadków lotniczych czyli sądy i prokuraturę. Według Pani Sekretarz, to problem, z którym nie poradził sobie jak dotychczas żaden kraj, a właściwa profilaktyka możliwa jest tylko w warunkach budowania pozytywnych relacji i zaufania do PKBWL. Pani Agata poruszyła problem otwartości w informowaniu PKBWL przez osoby związane z wypadkiem, incydentem, katastrofą a gwarancją ochrony jaką może zapewnić PKBWL. Ta gwarancja, niestety dzisiaj nie może zostać udzielona, ponieważ w szczególnych przypadkach wymiar sprawiedliwości może poprosić o udostępnienie materiałów zebranych przez Komisję.

Zakres tematyczny drugiego panelu obejmował zagadnienia związane z zarządzaniem bezpieczeństwem w Lotnictwie Ogólnym na różnych płaszczyznach, z punktu widzenia pilota, instruktora, mechanika, ośrodka szkolenia lotniczego, czy np. brokera ubezpieczeniowego. Każdy z nich w jednakowy sposób wpływa na bezpieczeństwo poprzez właściwe działanie. 

W tej części konferencji zaprezentowano uruchomiony w 2010 Portal Bezpieczeństwo Lotnicze, dostępny pod adresem: bezpieczenstwo.dlapilota.pl. Projekt jest bazą danych raportów opracowanych przez Państwową Komisję Badania Wypadków Lotniczych (PKBWL), dzięki której można uzyskać łatwy i szybki dostęp do informacji o wypadkach, incydentach i katastrofach lotniczych. Jest to portal całkowicie niezależny, w żaden sposób nie związanym z jakiejkolwiek instytucją państwową.

Według Krzysztofa Błaszkiewicza z firmy Consus – brokera ubezpieczeniowego, wysokość składek lotniczych jest dokładnym odzwierciedleniem ilości wypadków w lotnictwie, których weryfikacją zajmują się także firmy ubezpieczeniowe. Dlatego nie powinno nas pilotów zdziwić, jeśli w niedalekiej przyszłości to właśnie one zażądają od nas wylegitymowania się dodatkowymi uprawnieniami, odbytymi szkoleniami, czy też odpowiednim nalotem.

Trzecia i ostatnia część konferencji dotyczyła zarządzania bezpieczeństwem w podmiotach lotniczych. Podczas dwóch prezentacji, prelegenci analizowali statystyki ULC przebadanych zdarzeń pod kątem ich ilości, rodzajów statków powietrznych oraz przyczyn. Według najnowszych danych w roku ubiegłym najczęstszą przyczyną wypadków lotniczych, bo aż 32 razy było nieprzestrzeganie procedur, tuż za nią uplasowało się rozmyślne działanie (24 przypadki). Przedstawione zostały także plany na przyszłość związane z Krajowym Programem Bezpieczeństwa w lotnictwie cywilny. Prezentujący to zagadnienie Pan Piotr Michalak – doradca Prezesa ULC ds. bezpieczeństwa zwrócił szczególną uwagę na konieczność przyśpieszenia wprowadzenia przepisów dla Lotnictwa Ogólnego. Podkreślił jednak, że nie da się budować krajowego systemu bezpieczeństwa, bez uwzględnienia systemu bezpieczeństwa Europejskiego.

Niebawem, postaramy się udostępnić Państwu prezentacje z tej ciekawej i potrzebnej konferencji.