Wiatrakowce - czyli latanie dla każdego – część 3

Ostatnia, trzecia część artykułu opisującego rynek wiatrakowców i przybliżającego produkty polskich firm oraz dystrybutorów działających w tym segmencie lotnictwa.

Polski rynek lotniczy oprócz kilku rodzimych producentów wiatrakowców jest tworzony także przez dystrybutorów zagranicznych produktów. Przykładem zagranicznych modeli, które z sukcesem odnalazły się na polskim niebie mogą być wiatrakowce hiszpańskiej firmy ELA Aviation. Przedstawicielstwo tej firmy prowadzi Kamil Antkowiak.

Firma Ela Aviation wiatrakowcami zajmuje się od 1996 r. Uważana jest za największego producenta ultralekkich statków powietrznych w Hiszpanii i jednego z większych w Europie. Do końca 2013 roku Ela wyprodukowała 650 wiatrakowców. Produkty firmy  ELA posiadają certyfikaty w kilkunastu krajach. W Polsce lata 12 wiatrakowców tej firmy, a kolejne dwa przebędą do kraju na wiosnę. Wiatrakowce Ela przeszły pozytywnie proces wpisania do polskiego rejestru, co umożliwiło rejestracje pod polskim nadzorem. Można na nich legalnie latać z polskim świadectwem kwalifikacji oraz legalnie wykorzystywać do szkoleń i działalności gospodarczej. Ela posiada polskie instrukcje użytkowania i instrukcje techniczną. Obie są zatwierdzone przez polski ULC  - zachwala swoje produkty Kamil Antkowiak.

  ELA 07s Źródło: wiatrakowce.org

Cechą odróżniającą wiatrakowce firmy Ela od innych produktów na rynku jest szczególna dbałość o stylistykę. Kabina i usterzenie wykonane są z włókna węglowego, co ma istotny wpływ na obniżenie masy wiatrakowca. Ela posiada bardzo obszerne laminatowe fotele, których wytrzymałość liczona jest na przeciążenia dochodzące do 9 g. Wirnik wykonany z kompozytów węglowych z rdzeniem duralowym wyważany jest z dokładnością do 2 gramów. „High energy rotor” znakomicie utrzymuje prędkość obrotów, a wszystko to sprawia, że w stanach lotu, w których wirnik jest narażony na spadek obrotów, lot wciąż jest bezpieczny.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca ELA 07s:


Rama wiatrakowców Ela, wykonana jest natomiast ze stali nierdzewnej, przycinanej na obrabiarkach CNC i spawanej na automatach spawalniczych, co ma wpływ na wytrzymałość i powtarzalność produkcji. Producent w swoich konstrukcjach oferuje dwa rodzaje silników: Rotax 912 (100 KM) i Rotax 914 (115 KM). Cechą charakterystyczną wiatrakowców Ela jest także trymer pneumatyczny, który potrafi w bardzo krótkim czasie skutecznie i precyzyjnie wytrymować wiatrakowiec. W pozycji postojowej trymer ustawia drążek w bezpiecznej pozycji i pełni funkcję hamulca wirnika. Wszystkie modele mają zdwojone sterowanie, co daje możliwość latania z fotela pasażera.
  ELA 07 Cougar Źródło: wiatrakowce.org

Potencjalni klienci mogą wybierać z pośród pięciu oferowanych modeli: ELA 07s, ELA 07 Cougar, ELA 09 Junior, ELA 07 Agro oraz Eclipse 10. 

Pierwszy z nich, ELA 07s charakteryzuje się bogatym wyposażeniem oraz kabiną, która jest wyższa niż w modelu Cougar i zapewnia komfort podczas podróży. ELA 07 Cougar natomiast jest tańszym i skromniej wyposażonym wiatrakowcem w porównaniu do modelu ELA 07.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca ELA 07 Cougar:


Model ELA 09 Junior został wprowadzony do sprzedaży w 2013 r. – To bardzo bogato wyposażony dwuosobowy wiatrakowiec, który charakteryzuje się kompaktowymi rozmiarami i bardzo niską ceną oscylującą w granicach 35000 euro z silnikiem Rotax 912 uls. Junior może być dobrą propozycją dla mniej zamożnych klientów chcących rozpocząć swoją przygodę z lataniem na wiatrakowcach.

ELA 09 Junior Źródło: wiatrakowce.org

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca ELA 09 Junior:


ECLIPSE 10 to najnowszy model hiszpańskiego producenta. Jest pierwszym w ofercie zamkniętym wiatrakowcem. Został zaprojektowany do długich i komfortowych podróży z dużą szybkością. 100 litrowe zbiorniki umożliwiają wykonywanie sześciogodzinnych lotów. Jego cechą charakterystyczną jest bogate wyposarzenie standardowe obejmujące radio i ogrzewanie kabiny w cenie 68 000 euro. Ela 10-Eclipse po raz pierwszy zaprezentowana została na tegorocznych targach AERO we Friedrichshafen w Niemczech.

 
Podstawowe dane techniczne wiatrakowca ECLIPSE 10:


Ostatnim modelem, który może być wykorzystywany w specjalistycznych misjach, jest ELA 07 AGRO. To profesjonalny wiatrakowiec przeznaczony dla sektora rolniczego (zaprojektowany do oprysków). Ramię do oprysków posiada szerokość 8,25 m, a skuteczna szerokość pasa oprysków wynosi 15 m.

Konstrukcja może być bardzo szybko i łatwo złożona, przez co zajmuje bardzo mało miejsca w hangarze. Autogyro wyposażony jest w zbiornik na chemikalia o pojemności 130 litrów.

  ELA 07 AGRO Źródło: wiatrakowce.org

ELA 07 AGRO w wersji dwumiejscowej może być również wykorzystywany do lotów patrolowych, oceny stanu upraw z powietrza przy pomocy zdjęć w podczerwieni, czy też ewentualnej oceny zniszczeń upraw.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca ELA 07 AGRO:


Omawiając rynek maszyn tego typu w Polsce, nie można zapomnieć o firmie, która go zrewolucjonizowała. Mowa o wiatrakowcach Xenon produkowanych przez firmę Celier Aviation. Linia wiatrakowców została stworzona przez Raphaela Celier, francuskiego pilota z ponad 20 letnim stażem w konstruowaniu statków powietrznych.

Początkowo, pierwsze egzemplarze wiatrakowców XENON wytwarzane były we Francji. W 2006 roku cała produkcja została przeniesiona do Polski. Pierwotnie maszyny produkowane były pod szyldem Celier Aviation Artur Trendak założonej w miejscowości Jaktorów Kolonia, nieopodal Grodziska Mazowieckiego.  Kabiny tych wiatrakowców produkowane były w firmie Kompol s.c. Niestety, współpraca pomiędzy konstruktorem, a firmą Celier Aviation Artur Trendak zakończyła się niezbyt optymistycznie. Aktualnie firmy prowadzą między sobą spór, który swój finał odnalazł w sądzie. Motywem przewodnim potyczek pomiędzy tymi producentami stanowią  prawa autorskie, a wynik tych batalii być może niedługo zostanie rozwiązany. W wyniku braku porozumienia od 2011  roku Raphaela Celier prowadzi własną działalność pod nazwą Celier Aviation i produkuje znane na całym świecie Xenony.

Xenon Źródło: celieraviation.pl

Jak przekazuje Krzysztof Wronowski z firmy Celier Aviation - Aktualnie zajmujemy się sprzedażą Xenona czwartej generacji. W naszej firmie dostępna jest także konstrukcja cztero osobowa, pod  nazwą T-44. Została ona stworzona na potrzeby hiszpańskiej firmy Bellcomm, która docelowo ma trafić do struktur NATO. To nowa maszyna, skierowana na rynek profesjonalny. Można śmiało nazwać go lekkim ambulansem, który ma sprawdzić się na polu bitwy. Jak zapewnia Krzysztof Wronowski - Już niedługo czekają nas obloty T-44.

Dla zwykłych użytkowników Celier Aviation  oferuje jednakże wspominanego wcześniej Xenona Generacji IV. Wiatrakowiec ten to konstrukcja oparta o sprawdzonej i docenionej na świecie konstrukcji Xenona zaprojektowanego oczywiście przez Raphaela Celier. To owoc jedenastu lat doświadczeń, niezliczonych prób i sugestii klientów. Jak zapewnia producent, Xenon Generacji IV to obecnie absolutny numer 1 w świecie gyro. Firma zachwala sobie nowy design wiatrakowca, jego smukły i aerodynamiczny kształt, harmonijne linie, ergonomię, prędkość i stabilizację oraz łatwe prowadzenie. Wszystkie maszyny są napędzane silnikiem ROTAX 912 ULS-T.


Xenon, Źródło: www.celieraviation.pl

W najnowszej generacji tego wiatrakowca przyszły właściciel może cieszyć się wieloma możliwościami. Stanowią je m.in. drzwi otwierane z przodu ze sprężyną gazową, łatwiejszy dostęp do siedzenia, węższa oraz bardziej aerodynamiczna sylwetkę z przodu. W czwartej generacji została udoskonalona także kabina. Jest ona szersza w porównaniu do wcześniejszych modeli. Zamontowano w niej większe szyby pod stopami oraz zaprojektowano bardziej komfortowe siedzenia. W Xenonie wprowadzono także nowe, dodatkowe opcje. Stanowią je światła pozycyjne i lądowania AVEO, LED-owe stroboskopy, nowoczesne włączniki AVEO, wentylacja dachowa oraz odmrażane owiewki.

Zastosowano także nową osłonkę silnika z odwróconym systemem zasysania powietrza, zmodernizowano prerotator dający więcej obrotów podczas startu, czy wmontowano nową awionikę od firmy DYNON  wraz z technologią GARMIN VHS TX. Najnowszy Xenon to bez wątpienia maszyna dla najbardziej wymagających pilotów, którzy cenią sobie nowinki technologiczne. Zainteresowani mogą zdecydować się na kilka opcji tej maszyny: Sport, Executive i XL.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca Xenon:


Ciekawą propozycją dla pasjonatów wiatrakowców są także maszyny BrakoGyro włoskiej firmy Carpenterie Pagotto, które w Polsce są dostępne dzięki firmie Uni-Pack Dariusza Jankowskiego. Produkty te cieszą się dyżum zainteresowaniem w Europie i nie tylko. Podzespoły użyte do produkcji wiatrakowców BrakoGyro są produktami renomowanych firm (ROTAX, AVERSO). 

Jak większość tego rodzaju konstrukcji, BrakoGyro napędzany jest silnikiem Rotaxa w dwóch wersjach 100 i 120 konnej. Dwuosobowy kadłub wyposażony jest w podwójne stery, dzięki czemu zarówno pilot, jak i pasażer mogą podczas lotu sterować. Pilotowany przez właściciela firmy BrakoGyro, Claudio Pagotto wiatrakowiec, swój pierwszy lot w Polsce odbył 3-go grudnia 2010 r.



BrakoGyro Źródło: brakogyro.pl

Wartym podkreślenia jest też fakt, iż w całym “życiu” BrakoGyro jego rama nie podlega wymianie. Atutem jest też wyważenie całej konstrukcji, które korzystnie wpływa na właściwości pilotażowe wiatrakowca, a znikome w locie siły na drążku sterowniczym umożliwiają lot z prędkością ekonomiczną bez użycia trymera. Potencjalni nabywcy BrakoGyro mogą przed zakupem wybrać jego kolor z palety RAL.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca BrakoGyro:


Zaufaniem cieszą się także niemieckie maszyny od lat utożsamiane z zachodnią perfekcją. Tej materii szansę dał Mirosław Zalewski, który do naszego kraju sprowadził najbardziej popularny model wiatrakowca niemieckiej firmy AutoGyro - Calidus. To dzięki temu pilotowi inni miłośnicy tego rodzaju latania mogą cieszyć się niemiecką precyzją tych maszyn.

AutoGyro - Calidus Źródło: auto-gyro.com

Calidus 09 to wiatrakowiec z zamkniętą, bądź otwartą kabiną przeznaczoną dla dwóch osób.  Od daty swojej premiery w 2009 roku wciąż cieszy się popularnością. Napędzany silnikiem Rotax 912ULS o mocy 100KM lub Rotax 114UL o mocy 115KM, potrafi latać z prędkościami dochodzącymi do ok. 185km/h. Wiatrakowiec dzięki mocnej i trwałej kabinie idealnie sprawdza się w ciężkich warunkach atmosferycznych oraz z łatwością operuje przy nawet bardzo niskich temperaturach zapewniając komfort załodze.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca AutoGyro - Calidus:


Ostatnią firmą, która zyskała duże zainteresowanie polskich pilotów jest GYRO-TECH. Wszystko za sprawą oblotu nowego, jednoosobowego wiatrakowca tej firmy, który odbył się w lutym 2014 r. Jego konstrukcja oparta jest na bazie ramy MT 03, a jako napęd zastosowano mocny, 126 konny silnik Subaru EJ20.

GYRO-TECH Źródło: gyrotech.eu

Jedyną modyfikacją z konieczności, którą zastosowali inżynierowie był montaż przekładni na śmigło. Wirnik natomiast jest wynikiem autorskiej produkcji firmy. Głowica z elektrycznym bendixem napędzana jest hydraulicznie. Owiewki firma GYRO-TECH wykonała natomiast samodzielnie. Nowy wiatrakowiec na polskim rynku oraz zainteresowanie wokół prac nad jego produkcją, pokazuje duży potencjał jaki stanowią te statki powietrzne.

Podstawowe dane techniczne wiatrakowca GYRO-TECH:

Ilość producentów i dystrybutorów wiatrakowców na polskim rynku jest dosyć pokaźna, jednak są to kontrukcje, które wciąż zdobywają serca polskich lotników. Świadczyć mogą o tym rejestry cywilnych statków powietrznych prowadzone przez ULC, w których wiatrakowce nadal zajmują ostatnie pozycje w rankingach. Przykładowo, w całym 2013 roku do ewidencji zostały wpisane 134 konstrukcje: 77 samoloty, 25 śmigłowce, 24 szybowce i 8 balonów. Do ewidencji wpisano także 40 statków ultralekkich: 18 samolotów ultralekkich, 16 motolotni, 2 motoparalotnie, 2 paralotnie i tylko 2 wiatrakowce.

Jedną z przyczyn tego stanu rzeczu jest z pewnością fakt, iż wiatrakowce na polskim niebie goszczą stosunkowo od niedawna. Jednakże dopiero co tworzący się rynek zbytu tych statków powietrznych stwarza niesamowite szanse dla rodzimych producentów oraz dystrybutorów. Firmy małymi krokami z coraz większym sukcesem zdobywają uznanie środowiska lotniczego. Warto zatem z zainteresowaniem przyglądać się tej skromnej rodzinie lotniczej. Z pewnością bowiem wraz z upływem lat stworzy ona sobie większe grono zwolenników.


Źródło: mazuryairshow.pl