Wymogi zdrowotne dla posiadaczy świadectwa kwalifikacji - zmiana prawa

Urząd Lotnictwa Cywilnego przesłał do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia w sprawie wymagań w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego lub posiadających świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego.

Projekt jest następstwem zmian w obrębie art. 95 ust. 2 ustawy - Prawo lotnicze, które dokonane zostały ustawą nowelizującą z dnia 30 czerwca 2011 r. W szczególności uwzględnia świadectwo kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej, informatora lotniskowej służby informacji powietrznej oraz świadectwo kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne lub sportowe - których przed nowelizacją nie było.

W odróżnieniu od obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. projektowane rozporządzenie nie odsyła w § 1 ust. 1 do wymagań zdrowotnych dla klasy 3, określonych w załączniku 1 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. Nr 35, poz. 212 i 214, z późn. zm.). Regulacja wspomnianego Załącznika określa bowiem wymagania zdrowotne dla 3 klasy zdrowia rezerwując ją dla licencjonowanego personelu lotniczego, a konkretnie dla kontrolerów ruchu lotniczego (por. pkt 6.1 lit. c tiret pierwsze). Co prawda, możliwe byłoby w projektowanym rozporządzeniu techniczne odesłanie do Załącznika nr 1 do Konwencji i zapożyczenie przyjętego w nim rozwiązania - tak jak ma to miejsce w obecnym stanie prawnym - jednak pamiętać należy, że  załącznik ten nie reguluje kwestii świadectw kwalifikacji, oraz iż wymagania w zakresie 3 klasy zdrowia projektowanej regulacji nie pokrywają się z tymi, na które wskazuje Załącznik. Tym samym wymagania zdrowotne klasy 3 dla osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego lub posiadających świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego dla specjalności, o których mowa w niniejszym projekcie nie są wymaganiami tożsamymi z wymaganiami definiowanymi przez Załącznik 1 do Konwencji. W założeniu projektodawcy mają one stanowić „krajową” klasą zdrowia, dla której wymagania określa § 2 projektu. Są to również wymagania inne niż określone dla 3 klasy zdrowia przez wymieniony Załącznik dla kontrolerów ruchu lotniczego. Z uwagi na powyższe dotychczasowe odesłanie w rozporządzeniu do Konwencji nie znajduje uzasadnienia i wymaga zmiany.

Projektowane rozporządzenie uwzględnia wśród kategorii członków personelu lotniczego, do których stosuje się wymagania zdrowotne dla klasy 3 pilota wiatrakowca o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 560 kg. W aktualnym stanie prawnym dla tej specjalności personelu lotniczego ustawa – Prawo lotnicze przewiduje obowiązek posiadania licencji (por. art. 94 ust. 6 lit. h) i i)). Przepis art. 94 ust. 8 ustawy daje jednak możliwość wprowadzenia w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 104 wymogu posiadania świadectwa kwalifikacji dla specjalności niewymienionych w art. 94 ust. 6 – w tym pilota wiatrakowca o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 560 kg. Trwają intensywne prace nad projektem rozporządzenia wydawanym na podstawie upoważnienia ustawowego z art. 104 ust. 1 ww. ustawy, który określał będzie wymóg posiadania świadectwa kwalifikacji dla wspomnianych specjalności. W przypadku jednak gdyby projekt rozporządzenia z art. 104 ust. 1 zaczął obowiązywać w późniejszym okresie niż projektowana regulacja, to wymienienie w przedmiotowym projekcie tej specjalności członka personelu lotniczego, która dopiero zostanie wprowadzona do systemu prawnego uzasadniona jest uniknięciem ewentualnej luki w prawie, która może powstać w sytuacji, gdy rozporządzenie wydane na podstawie art. 104 ust. 1 wejdzie w życie, a nowelizacja projektowanego rozporządzenia w zakresie dodania specjalności pilota wiatrakowca o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 560 kg nie zdąży się dokonać.