Roboczy panel dyskusyjny PKL nt. Stanu i Perspektyw Polskiego Przemysłu Lotniczego

14 września br., w auli konferencyjnej Uczelni Łazarskiego w Warszawie, Polski Klub Lotniczy zorganizował roboczy panel dyskusyjny na temat stanu i perspektyw polskiego przemysłu lotniczego w świetle potrzeb rozwoju lotnictwa ogólnego.

Przedstawiciel Polskiego Klubu Lotniczego i pomysłodawca panelu dyskusyjnego Grzegorz Brychczyński przybliżył zebranym przesłanki do zorganizowania tego spotkania. Poinformował o odbytych rozmowach z Ministerstwem Gospodarki i konstruktywnej wymianie poglądów na temat stanu polskiego przemysłu lotniczego w świetle potrzeb lotnictwa General Aviation i gospodarczego, które zaowocowały wnioskiem o pilne przygotowanie przez środowisko lotnicze stosownego dokumentu - raportu o  stanie i perspektywach polskiego przemysłu lotniczego w kontekście rozwoju General Aviation (GA).

Wobec braku skonsolidowanej reprezentacji polskich producentów statków powietrznych i wyposażenia, Ministerstwo ma trudności w zapoznawaniu się z aktualnymi problemami dotyczącymi tego środowiska, borykającego się z trudnościami z rozwijaniem produkcji i ekspansją rynkową swoich produktów. Znaczącym jest fakt, iż sektora lotniczego - wobec jego braku skonsolidowanej reprezentacji - nie było w prowadzonych pracach przez Polski Rząd w ramach konsultacji społecznych w sprawie strategii „Europa 2020”. Strategia „Europa 2020” to średniookresowy program rozwoju społeczno-gospodarczego UE. Jej rolą jest wyznaczenie wspólnych, nadrzędnych priorytetów na poziomie UE oraz mierzalnych celów, które przełożą się na ukierunkowanie działań na poziomie państw członkowskich.

Opracowany przez „Zjednoczone Środowisko GA” raport dla Ministerstwa Gospodarki powinien zawierać diagnozę stanu istniejącego, określenie potencjału polskiego przemysłu lotniczego w aspekcie wykorzystania dla GA i perspektyw rozwoju, identyfikację ograniczeń, rekomendacje sprzętowe statków powietrznych z uwzględnieniem lotnictwa ultralekkiego produkcji polskiej oraz określenie wpływu potencjału GA na wzrost krajowego produktu i rynek pracy.

PKL zaprosił na to spotkanie przedstawicieli organów administracji państwowej oraz polskich przedsiębiorstw produkujących samoloty i sprzęt lotniczy według Part 21, a także prowadzących działalność techniczną w lotnictwie ultralekkim. Działania te miały na celu wyłonienie reprezentacji Zjednoczonego Środowiska GA i wykorzystanie dyskusji oraz wniosków z tej debaty do przygotowania przez PKL raportu dla Ministerstwa Gospodarki.

W specjalnie przygotowanej, jako wstęp do dyskusji prezentacji, G. Brychczyński omówił, jakie wsparcie od władz państwa i organów państwowych otrzymuje polski przemysł lotniczy, lotnictwo GA i  gospodarcze. Pomimo licznych deklaracji ze strony administracji państwowej pomoc jest niewielka: nie ma odpowiednich przepisów prawnych, następuje wręcz „psucie prawa”,  nieprawidłowo przeprowadzane są szkolenia zwłaszcza instruktorów lotniczych, a uwaga urzędników skupia się na dużych przedsięwzięciach i przedsiębiorstwach. Organy państwowe pozwalają na pomijanie polskiego przemysłu lotniczego i zakupy obcych samolotów z Włoch, USA czy Niemiec.

Brak strategii rozwoju dla lotnictwa GA i gospodarczego oraz zamówień rządowych doprowadził do sytuacji, w której polskie samoloty Orka, AT-3, czy PZL M-18 Dromader są już własnością ChRL. Pozbawiliśmy się w ten sposób produktów polskiej myśli technicznej i konstrukcyjnej. W Polsce istnieje duża rozbieżność między oczekiwaniami środowiska lotniczego, a faktycznymi działaniami wspierającymi ze strony władz. Potrzebne jest dużo większe wsparcie ze strony administracji państwowej dla polskich producentów lotniczych. G. Brychczyński stwierdził, że organy państwowe  powinny usprawnić swoje działanie i lepiej komunikować się ze środowiskiem „małego lotnictwa” w myśl zasady - ” W czym mogę pomoc”.

Bank Światowy ocenił ponadto, że w Polsce źle wydawane są środki unijne, gdyż lokuje się je głównie w badania, a pomija rozwój i produkcję. Zauważył, że trudno polskim producentom pozyskać fundusze unijne, a instytucje badawcze są w tym sprawniejsze. Na bazie dotychczasowych doświadczeń w absorbcji środków unijnych daje się zauważyć niedokończone równanie matematyczne zapisane w formule B+R . Dokończone równanie powinno się wyrażać zapisem R+B = W  (wdrożenie).   

Przedstawiciel PKL negatywnie ocenił park techniczny na lotniskach i starzejący się sprzęt lotniczy, co w bliskiej przyszłości może się odbić na bezpieczeństwie operacji lotniczych. Może temu zaradzić system zamówień publicznych. Polski Klub Lotniczy przyjął jako niepokojącą wypowiedź ministra gospodarki na Forum Lotniczym 2015, stwierdzającą, że nie ma dokumentu rządowego dotyczącego strategii dla polskiego lotnictwa. Na bazie zebranych uwag i sugestii płynących ze spotkania i przekazanych przez Polskich Producentów raport PKL będzie niewątpliwym wkładem do tej przyszłej Strategii dla Polskiego Lotnictwa.

W swojej prezentacji PKL odniósł się również do Raportu PAN i Instytutu Nauk Ekonomicznych z 2010 r. na temat innowacyjności sektora lotniczego, pod redakcją naukową  prof. Tadeusz Baczko z PAN.

W swoim raporcie sprzed 5 lat prof. Baczko wskazywał już na brak wsparcia prawnego i finansowego ze strony organów państwa i niewykorzystanie ogromnej dynamiki wynalazczości i innowacyjności w małych i średnich przedsiębiorstwach w krajowym sektorze przemysłu lotniczego. Zauważył również problem braku konsolidacji w tym sektorze. Wiele problemów wciąż pozostaje nierozwiązanych pomimo dopływu bezprecedensowych funduszy. Zgodził się, że należy przesunąć wsparcie finansowe z zakresu badań na etap rozwoju i wdrażania, ale jego zdaniem edukacja na wszystkich poziomach pozostaje kluczowa.

Pogratulował PKL podjęcia tego tematu, bo po 5 latach od raportu PAN sytuacja nie poprawiła się i zadeklarował  gotowość współpracy z PKL przy opracowaniu raportu dla Ministerstwa Gospodarki.

Wiceprezes Aeroklubu RP Marek Sudomirski także podziękował PKL za podjęcie kolejnej próby rozwiązania problemów w tym zakresie. Ubolewał nad tym, że dynamizm lotnictwa amatorskiego nie jest naszym udziałem, a przejęli go Czesi, którzy są obecnie liderami rozwoju lotnictwa GA i ultralekkiego – mają 2,5 tys. samolotów tego typu, podczas gdy w rejestrze ULC widnieje tylko 218 maszyn. Podkreślił konieczność stworzenia reprezentacji środowiska, gdyż pomogłoby to w stworzeniu panelu ułatwiającego dostęp do funduszy UE. Ocenił kondycję drobnego producenta lotniczego w naszym kraju jako słabą i zadeklarował pomoc Aeroklubu.

Sekretarz Rady Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego Pan Andrzej Chmura w swym wystąpieniu podkreślił pilną potrzebę zanalizowania i zdiagnozowania przyczyn słabego rozwoju polskiego przemysłu lotniczego. Zaapelował o wyłączenie lotnictwa GA i gospodarczego spod nadzoru ULC. Przygotowany przez jego kancelarię adwokacką projekt rozporządzenia w tej sprawie nie spotkał się niestety z zainteresowaniem ze strony MIiR. Poparł wniosek o stworzenie reprezentacji zjednoczonego środowiska, jako warunku swobodnego i szybkiego rozwoju tego sektora w kraju.

Prezes PKL Tomasz Balcerzak podziękował uczestnikom za udział w roboczym panelu dyskusyjnym i współpracę przy opracowaniu raportu PKL dla Ministerstwa Gospodarki.