Komentarz do ankiety: Zakręt 80°/260°...

Pytanie z tej ankiety było skierowane do osób posiadających lub ubiegających się o uprawnienie IR. Podstawowym dokumentem opisującym sposób manewrowania statkiem powietrznym jest jak słusznie zauważył jeden z komentatorów Doc8168 w szczególności jego tom I. Polskojęzyczna wersja tego dokumentu (PL8168) została wprowadzona do stosowania w Polsce zarządzeniem nr 1 prezesa ULC z dnia 16 stycznia 2006 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania wymagań ICAO w zakresie ruchu lotniczego (Dz. Urz. ULC Nr 1 z 2006 r.). Bez trudu znajdziemy tam punkt 3.3.2.1. „Procedura z nawrotem - Procedura z nawrotem może być opracowana z zastosowaniem zakrętu proceduralnego lub zakrętu podstawowego. Wejście (wlot) jest ograniczone do określonego kierunku lub sektora. W tych przypadkach jest stosowany szczególny układ, w którym normalnie występuje zakręt podstawowy lub zakręt proceduralny, a utrzymanie się wewnątrz rozporządzalnej przestrzeni powietrznej wymaga ścisłego przestrzegania określonych kierunków i czasów.

Należy zwrócić uwagę, że przestrzeń powietrzna zapewniona dla tych procedur nie pozwala na wykonanie procedury z dwoma zakrętami po 180° lub manewru oczekiwania, jeżeli tak nie określono. Istnieją trzy ogólnie uznane manewry związane z procedurą z nawrotem, każdy z nich o własnych charakterystykach przestrzeni powietrznej:

a) zakręt proceduralny o 45/180° (…) Zakręt proceduralny o 45°/180° jest alternatywą zakrętu proceduralnego o 80°/260° (patrz lit. b) poniżej), o ile nie zostało to specjalnie wykluczone;
b) zakręt proceduralny o 80°/260° (…) Zakręt proceduralny o 80°/260° jest alternatywą zakrętu proceduralnego o 45°/180° (patrz lit. a) powyżej), o ile nie zostało to specjalnie wykluczone;
c) zakręt podstawowy (…)”.

Jak widać na to proste pytanie odpowiedź jest oczywista. Jednak tylko 34 osoby poprawnie. Po części wynika to z małej popularności zakrętu proceduralnego w Europie (najbliżej nas np. LZZI, i w pewnym wariancie LZTT, jeszcze niedawno lotniska wojskowe w Niemczech np. ETUR, ETUD dysponowały takimi procedurami).

Posiadacz licencji pilota wraz z uprawnieniem IR lub licencji liniowej ma prawo wykonywać loty według IFR z zachowaniem przepisów obowiązujących w konkretnej przestrzeni powietrznej. Ustawa prawo lotnicze w artykule 212 ust. 1. podkreśla konieczność wykonywania lotów zgodnie z przepisami ustalając sankcję karę pozbawienia wolności do lat 5 dla osób, które wykonując lot przy użyciu statku powietrznego naruszają przepisy dotyczące ruchu lotniczego obowiązujące w obszarze, w którym lot się odbywa.

Fakt, że w FIR Warszawa nie ma procedur instrumentalnych wykorzystujących zakręt proceduralny nie zwalnia pilota z wiedzy w tym zakresie. Należy zauważyć, że coraz popularniejsze stają się procedury bazujące na sensorze RNAV (GNSS) wykorzystujące bezwzględną wysokość dolotu w rejon lotniska (TAA). Punkt 12.2.4 dokumentu PL8168 określa sposób manewrowania w celu wejścia w procedurę, dodatkowo punkt 12.2.5. doprecyzowuje „Procedura z nawrotem – W przypadku, gdy nie można rozpocząć procedury z zakrętem mniejszym niż 110º w IAF, wykonuje się procedurę z nawrotem.” Co w przypadku braku ograniczeń pozwala pilotowi zastosować jeden ze znanych mu manewrów w celu wyprowadzenia na nakazaną linię drogi w obszarze chronionym.

Instrumentalne procedury podejścia opierające się na RNAV (GNSS) występują w sąsiednich FIR-ach tak więc warto od czasu do czasu odświeżyć swoje wiadomości tym bardziej, że być może prędzej czy później zakręt proceduralny może się nam przytrafić… A sama znajomość zakrętu 80/260 może się przydać w wielu sytuacjach niekoniecznie w lataniu IFR-em....