Interpelacja w sprawie nieprawidłowości w nadzorze nad funkcjonowaniem Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, w zakresie realizacji inwestycji w ramach realizacji KPO

12 sierpnia 2025 r., na stronie Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, została opublikowana Interpelacja nr 11714 do prezesa Rady Ministrów w sprawie nieprawidłowości w nadzorze nad funkcjonowaniem Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, w zakresie realizacji inwestycji "Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji" (nr KPOD.01.15-IW.02-0001/24-00), w ramach realizacji Krajowego Programu Odbudowy. Interpelację zgłosili Posłowie: Jarosław Krajewski (Prawo i Sprawiedliwość), Piotr Król (Prawo i Sprawiedliwość), Paulina Matysiak (Razem), Jerzy Polaczek (Prawo i Sprawiedliwość), Michał Połuboczek (Nowa Nadzieja), Grzegorz Puda (Prawo i Sprawiedliwość).

Pełny tekst interpelacji:

Szanowny Panie Premierze,

w związku z informacjami, jakie przekazywane są do grupy posłów przez wieloletnich byłych i obecnych pracowników Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, w sprawie nieprawidłowości w realizacji inwestycji „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” (nr KPOD.01.15-IW.02-0001/24-00), prosimy o odpowiedź na pytania zawarte w niniejszej interpelacji.

Jak zapewne Pan Premier wie, bezzałogowe statki powietrzne czyli drony są technologią, która rozwija się w sposób wykładniczy i stają się motorem napędowym wielu dziedzin nowoczesnych technologii i rynkowych. W latach 2020-2021 w polskiej przestrzeni powietrznej odbyło się odpowiednio ponad 300 tys. i 542 tys. legalnie zarejestrowanych operacji lotniczych bezzałogowych statków powietrznych, a w 2024 roku odbyło się już ponad 740 tys. takich operacji. Ten obszar rozwoju technologicznego jest nie tylko bardzo obiecujący dla rozwoju polskiej gospodarki ale jest także integralną częścią wojskowych operacji lotniczych oraz obrony powietrznej Państwa Polskiego.

Wojna w Ukrainie udowodniła, że drony stały się podstawowym narzędziem walki taktycznej zarówno po stronie ukraińskiej ale także ze strony Federacji Rosyjskiej. Każdego dnia, z doniesień prasowych uzyskujemy informacje jak wielka liczba bezzałogowców jest wykorzystywana do ataków przez stronę rosyjską na cele cywilne i wojskowe na terytorium Ukrainy.

Polska od 2018 roku była liderem w rozwoju systemów zarządzania ruchem bezzałogowych statków powietrznych w Europie, czego dowodem była operacyjna implementacja pierwszego certyfikowanego systemu o nazwie PansaUTM (w 2021 roku system ten uzyskał główną nagrodę podczas światowych targów, najlepszego systemu zarządzania ruchem lotniczym na świecie). Tym bardziej niepokojące są informacje o potencjalnych nieprawidłowościach w nadzorze i realizacji inwestycji pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” (nr KPOD.01.15-IW.02-0001/24-00).

Panie Premierze,

zgodnie z informacją zawartą na stronie PAŻP (https://www.pansa.pl/kpo/), umowa na realizację przedsięwzięcia pn. „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji (nr KPOD.01.15-IW.02-0001/24-00)”, została zawarta w dniu 10.03.2025 r., z terminem realizacji inwestycji do dnia 30.06.2026 r. na kwotę wydatków kwalifikowanych w wysokości 173 605 464,00 PLN. Jak również zgodnie z kolejnymi informacjami zamieszczonymi na stronie https://drony.gov.pl/nrp/competition, do dnia 27.08.2025 r. rozstrzygnięty ma zostać ogłoszony przez PAŻP konkurs na wybór 9 lokalizacji „Centrów Kompetencji”, na terenie, których utworzone zostaną co najmniej 4 Ośrodki Szkoleniowe (Załącznik nr 8 - Informacja dodatkowa dot. organizacji Ośrodków w ramach CK, pkt „13. PAŻP przewiduje utworzenie Ośrodków co najmniej w czterech lokalizacjach, które zdobyły najwięcej punktów z zastrzeżeniem punktów 15, 16 oraz 21”).

W związku z powyższym prosimy jako Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej o odpowiedź na następują pytania:

Czy prawdą jest, że PAŻP planuje odstąpić od realizacji 5 centrów kompetencji, przez co nie zrealizuje wymogów Decyzji Wykonawczej Rady Unii Europejskiej z dnia 17 czerwca 2025 r. (dalej „Decyzja Rady”)? Jeśli tak, to z jakich dokumentów i analiz wynika ww. zmiana i w jaki sposób zostanie zrealizowany cel inwestycji oraz kamienie milowe w postaci utworzenia 9 Centrów Kompetencji wskazany w treści Decyzji Rady?
Proszę o przedstawienie informacji na temat postępu prac w zakresie przedmiotowej inwestycji, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji kamieni milowych A36G, A34G, A35G. Czy kamień milowy A36G został osiągnięty w terminie określonym w Decyzji Rady?
Czy przedmiotowa inwestycja jest realizowana przy wykorzystaniu zewnętrznych wykonawców?
1. Jakie kluczowe postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zostały zaplanowane do realizacji przedmiotowej inwestycji?
2. Które postępowania ujęte w Planie postępowań o udzielenie zamówień publicznych opublikowanym w dniu 26.05.2025 r. dotyczą inwestycji KPO (https://bip.pansa.pl/plan-postepowan-o-udzielenie-zamowien-na-rok-2025/)? Czy są to postępowania:
  1. Poz. 2.2.43 „Zakup i instalacja infrastruktury trackingowej w uzgodnionych lokalizacjach – antena mobilna” (wartość 1 260 000 PLN);
  2. Poz. 2.2.44 „Zakup i instalacja infrastruktury trackingowej w uzgodnionych lokalizacjach (wartość 20 720 000 000 PLN);
  3. Poz. 2.2.45 „Organizacja infrastruktury poligonowej – Ośrodek Szkoleniowy” (wartość 9 700 000 PLN)?
3. Jeśli tak, kiedy nastąpi ogłoszenie i rozstrzygnięcie ww. postępowań? Wg przedstawionego Planu zamówień, ogłoszenie miało nastąpić w II kw. 2025 r. Wg stanu na dzień 05.08.2025 ww. ogłoszenia nie zostały opublikowane na Platformie zakupowej PAŻP (https://pansa.ezamawiajacy.pl/)
4. W jaki sposób PAŻP planuje zmitygować obserwowane opóźnienie w kontekście:
  1. terminu rozstrzygnięcia konkursu na wybór partnerów do realizacji 9 lokalnych centrów wyznaczonego na dzień 27.08.2025 r.
  2. braku ogłoszenia postępowań na zakup i instalację infrastruktury trackingowej oraz postępowania na organizację infrastruktury poligonowej
  3. terminu osiągnięcia kamienia milowego nr A34G (Lokalne centra w 2 lokalizacjach) wyznaczonego na III kw. 2025 r.
  4. terminu osiągnięcia kamienia milowego nr A35G (Lokalne centra w 7 lokalizacjach) wyznaczonego na II kw. 2026 r.
Czy przedmiotowa inwestycja jest realizowana przy wykorzystaniu zasobów własnych PAŻP?
1. Czy PAŻP dysponuje wystarczającymi zasobami kadrowymi do realizacji tak dużego przedsięwzięcia?
2. Jeśli niezbędne było pozyskanie dodatkowego personelu, czy PAŻP przeprowadziła otwarte nabory specjalistów do realizacji projektu KPO? Proszę o wskazanie/ potwierdzenie przeprowadzenia ww. naborów.
3. Czy prawdą jest, że PAŻP zleciła przeprowadzenie rekrutacji części personelu zewnętrznemu podmiotowi? Jeśli tak, w jakim trybie zostało zlecone przedmiotowe zamówienie?

Panie Premierze,

uwzględniając wagę KPO oraz zawartych w nim projektów, w tym projektów rozwojowych dotyczących nowoczesnych technologii, prosimy o odpowiedź na kolejne pytania w zakresie realizacji zadań PAŻP w obszarze bezzałogowych statków powietrznych.

Mając na uwadze niezaprzeczalne fakty:
a) zaangażowania PAŻP w realizację inwestycji „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji”,
b) obowiązku ustawowego wykonywania zadań publicznych w obszarze bezzałogowych statków powietrznych określonych w art. 3a ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej
c) obowiązku ustawowego utrzymania, prowadzenia i rozwoju systemów teleinformatycznych określonych w art. 3b. ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej;

Czy prawdą jest, że PAŻP planuje znacząco ograniczyć działalność lub całkowicie zlikwidować Ośrodek Rozwoju Systemów UTM (systemów do zarządzania i integracji ruchem bezzałogowych statków powietrznych) i Operacji Bezzałogowych Statków Powietrznych PAŻP, który odpowiada za realizację ww. zadań? Jeśli tak, to jakie jest merytoryczne uzasadnienie decyzji w tej sprawie? W jaki sposób zrealizowane zostaną obowiązki nałożone na PAŻP ustawą prawo lotnicze i finansowane ze środków publicznych?
Czy prawdą jest, że na stanowisku kierownika projektu realizacji projektu oraz zadania inwestycyjnego pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” w ramach środków z KPO, został powołany Pan Michał Caban, który jest bezpośrednio skoligacony z Panem Jakubem Cabanem, byłym wiceprzewodniczącym Związku Zawodowego Kontrolerów Ruchu Lotniczego, który w latach 2020 i 2021 upubliczniał w stacji TVN24, programie „Czarno na białym” informacje operacyjne z funkcjonowania PAŻP? Jeśli tak, to prosimy o informacje i odpowiedź na pytanie na jakiej podstawie i zgodnie z jaką procedurą został zatrudniony Pan Michał Caban? Czy Pan Michał Caban został zatrudniony na podstawie otwartego konkursu? Jeśli tak, prosimy o przedstawienie kopii ogłoszenia i warunków tam zawartych.
Czy PAŻP w ramach realizacji projektu pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” planował lub planuje nawiązać współpracę z Ministerstwem Obrony Narodowej?
Czy PAŻP w ramach realizacji projektu pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” planował lub planuje nawiązać współpracę z Dowództwem Operacyjnym Rodzaju Sił Zbrojnych? Jeśli tak, to prosimy o opisanie zakresu potencjalnej współpracy.
Czy PAŻP w ramach realizacji projektu pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” planował lub planuje nawiązać współpracę z Dowództwem Generalnym Rodzaju Sił Zbrojnych? Jeśli tak, to prosimy o opisanie zakresu potencjalnej współpracy.
Czy PAŻP w ramach realizacji projektu pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” planował lub planuje nawiązać współpracę ze Sztabem Generalnym? Jeśli tak, to prosimy o opisanie zakresu potencjalnej współpracy.
W jakim zakresie, mając na uwadze pozyskane i zagwarantowane, a także zatwierdzone przez ministra infrastruktury Pana Dariusza Klimczaka środki finansowe w wysokości 173 605 464,00 PLN, przeznaczyć na realizację zadań oraz usług zawartych i opisanych w rozporządzeniu unijnym UE 2021/664?
Czy PAŻP planuje ustanowić przestrzenie U-space w Polskiej Przestrzeni Powietrznej lub Rejonie Informacji Powietrznej Warszawa, zgodnie z rozporządzeniem unijnym UE 2021/664? Jeśli tak, to ile takich przestrzeni ma być ustanowionych i certyfikowanych? I do którego roku PAŻP zamierza ustanowić takie przestrzenie?
Czy PAŻP w ramach realizacji projektu pod nazwą „Rozbudowa i wyposażenie centrów kompetencji (specjalistyczne ośrodki szkoleniowe, wsparcie wdrożeń, centra monitorowania) oraz infrastruktura do zarządzania ruchem pojazdów bezzałogowych, jako Ekosystem Innowacji” planuje ustanowić przestrzenie U-space w Polskiej Przestrzeni Powietrznej lub Rejonie Informacji Powietrznej Warszawa, zgodnie z rozporządzeniem unijnym UE 2021/664? Jeśli tak, to ile takich przestrzeni ma być ustanowionych i certyfikowanych? I do którego roku PAŻP zamierza ustanowić takie przestrzenie?

Interpelacja nr 11714 dostępna jest tutaj (LINK)