Polska naukowczyni: nasz eksperyment „Space Volcanic Algae" czeka na odlot na orbitę w kapsule Dragon

Nasze mikroglony umieszczone w specjalnym pojemniku czekają na start na orbitę w kapsule Dragon – powiedziała PAP Ewa Borowska kierująca eksperymentem, który ma polecieć na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w ramach misji Ax-4. Dodała, że dotychczasowe opóźnienia startu nie zaszkodziły tym wyjątkowo odpornym organizmom.

„Space Volcanic Algae" to jeden z 13 eksperymentów w ramach polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Przeprowadzi je dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, polski astronauta projektowy Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).

Start misji Ax-4 już trzykrotnie przekładano (z 29 maja na 8, 10 i 11 czerwca). Obecnie NASA i Axiom Space nie podają kolejnej daty; okno startowe jest otwarte do 30 czerwca.

W ramach projektu „Space Volcanic Algae" naukowcy zbadają, jak mikroglony znoszą warunki kosmiczne. Do eksperymentu wybrano mikroglony podobne do tych występujących naturalnie na terenach wulkanicznych i w gejzerach, na przykład na Islandii albo w Yellowstone (USA). To organizmy ekstremofilne, co oznacza, że mają dużą odporność na warunki ekstremalne – na przykład ciśnienie, temperaturę, promieniowanie albo duże stężenia niektórych substancji.

Glony są umieszczone w aluminiowym, w pełni zautomatyzowanym pudełku zwanym "cube" (z ang. cube – kostka), które zostanie podłączone do zasilania na ISS w module europejskiego laboratorium kosmicznego Columbus. Pojemnik z mikroglonami ma wrócić na Ziemię razem z załogą misji. Badacze porównają wówczas wyniki z orbity z eksperymentem ziemskim, który przeprowadzą w takim samym cube.

Ewa Borowska, CTO (dyrektor ds. technologii) i naukowczyni z firmy Extremo Technologies, powiedziała w rozmowie z PAP, że cube z mikroglonami czeka na lot na orbitę w kapsule Dragon, którą polecą na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) astronauci misji Ax-4, w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski.

„Ponieważ glony są ekstremofilami, opóźnienie startu to też jest dla nas lekcja. Sprawdzimy, jak bardzo są wytrzymałe” - podkreśliła.

Dodała, że w środę jej zespół dostał do przeglądu pudełko z mikroglonami, które wcześniej umieszczono już w kapsule: „Okazało się, że były dobrej kondycji i po tych kilku dniach oczekiwania w kapsule nic szkodliwego się nie wydarzyło. Później mieliśmy tzw. handover, czyli ponowne przekazanie firmie Axiom Space naszego cube’a, żeby znów znalazł się w Dragonie”.

Kolejne przełożenie startu, tym razem na czas nieokreślony, może wpłynąć na przebieg eksperymentów, zwłaszcza biologicznych.

„Przez ostatnie długie miesiące skupialiśmy się nad tym, żeby wszystko dopiąć na ostatni guzik i wysłać nasze glony na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Opóźnienie to nie jest łatwa sytuacja, ale badania kosmiczne mają to do siebie, że powinniśmy wybierać organizmy bardzo odporne, bo nigdy nie wiadomo, co się wydarzy. Na przykład jak długo będą czekać, żeby dolecieć na orbitę, a potem na Księżyc lub Marsa” – zaznaczyła naukowczyni.

Dodała, że w razie gdyby glony źle zniosły oczekiwanie w pudełku, ma możliwość przygotowania świeżego eksperymentu w laboratoriach NASA. Poza tym w przypadku przeciągającego się opóźnienia startu oraz konieczności powrotu Ewy Borowskiej i jej zespołu do Polski, w USA mieszka osoba, która będzie doglądać mikroglonów do chwili startu.

Należąca do firmy SpaceX rakieta Falcon 9 ma wynieść kapsułę Dragon z członkami misji Ax-4 z kompleksu startowego 39A w Centrum Kosmicznym im. Kennedy'ego NASA na Przylądku Canaveral na Florydzie.

Załogę misji Ax-4 tworzą: Peggy Whitson (USA) – dowódczyni, Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista, Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot oraz Tibor Kapu (Węgry) – specjalista. Dr Uznański-Wiśniewski będzie drugim po Mirosławie Hermaszewskim Polakiem w kosmosie.

To czwarta komercyjna załogowa wyprawa realizowana przez amerykańską firmę Axiom Space. Udział w niej Polaka to rezultat umowy podpisanej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Europejską Agencję Kosmiczną na przygotowanie i przeprowadzenie polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS na ISS. W przygotowaniach bierze udział także Polska Agencja Kosmiczna (POLSA). Na ISS zabrane zostanie 13 eksperymentów i technologii polskich naukowców i firm.

Z Przylądka Canaveral Anna Bugajska (PAP)

abu/ bar/