Raport końcowy PKBWL: "Ku zdziwieniu świadka szybowiec dokończył zakręt o 180 stopni..."

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z wypadku szybowca szybowiec  DG-1000 (znaki rejestracyjne D-KSOE) do którego doszło 6 sierpnia 2018 r., na lotnisku Zielona Góra Przylep (EPZP). W wyniku tego zdarzenia statek powietrzny został uszkodzony, ale dwie osoby przebywające na jego pokładzie nie odniosły obrażeń.

W raporcie 2434/18 czytamy:

W dniu 06.08.2018 r. około godziny 16:02 z lotniska Przylep(EPZP)do lotu treningowego wystartował szybowiec DG-1000 holowany przez samolot JAK-12 A. Start odbywał się z południowej części pasa startowego na kierunku 24. W kabinie szybowca znajdował się pilot i podróżny. Po oderwaniu się od ziemi na wysokości 3 –4 m szybowiec utracił kierunek lotu i pilot zaczął go korygować z pomocą lotek.

W wyniku takiego postępowania szybowiec został„rozkołysany”, a lina holownicza zluzowała się. Aby opanować sytuację pilot szybowca otworzył hamulce aerodynamiczne. Otwarte hamulce aerodynamiczne w połączeniu z dużą rozpiętością skrzydeł i masą szybowca nie dawały szansy na wznoszenie się zespołu.

Od tego momentu zespół kontynuował lot na wysokości 5 –10 m(poniżej koron drzew).Pilot holujący stwierdził, że samolot nie rozpędza się i utrzymuje prędkość około 100 km/h. Przed końcem lotniska uznał, że zespół nie przeleci nad drzewami i podjął decyzję o wyczepieniu szybowca. W pełni zdawał sobie sprawę z tego, że pilot szybowca znajdzie się w trudnej sytuacji.


Po wyczepieniu, samolot przeszedł na szybkie wznoszenie, przeleciał nad drzewami i po wykonaniu małego kręgu nadlotniskowego wykonał lądowanie przy kwadracie szybowcowym. Po wyczepieniu pilot szybowca zamknął hamulce aerodynamiczne, przez chwilę kontynuował lot po prostej a następnie aby nie wlecieć do lasu znajdującego się na kierunku lotu podjął decyzję o lądowaniu na lotnisku z zakrętu o 180°.

Według świadka zdarzenia szybowiec DG po minięciu końca pasa i stojącej tam wyciągarki, rozpoczął łagodny płaski zakręt w prawo (W jego ocenie wysokość nie pozwalała na większe przechylenie). Świadek sądził iż pilot szybowca planuje lądowanie na polu znajdującym się zaraz za krawędzią pasa, a którego wielkość i uprawa (skoszone ściernisko) w zupełności wystarczała do bezpiecznego lądowania.


Po wykonaniu zakrętu o ok 90°szybowiec nieco wypłaszczył zakręt (świadek był przekonany, że w celu wyprostowania lotu i lądowania), po czym ponownie zwiększył nieco przechylenie i dalej kontynuował zakręt. W ocenie świadka obserwowana wysokość nie dawała szansy na bezpieczne dokończenie zakrętu do lotniska, a bliskość ziemi drastycznie zwiększała ryzyko przeciągnięcia w "podciąganym zakręcie" na minimalnej wysokości.

Ku zdziwieniu świadka szybowiec dokończył zakręt o 180°, a końcówka skrzydła była bardzo blisko ziemi (z odległości w jakiej obserwował lot1, 5–3m).Pilot wyprowadził szybowiec z zakrętu na wysokości 3 –5 m. Szybowiec przyziemił przed lotniskiem lecąc na dużych kątach natarcia i na zwiększonym opadaniu.

W trakcie dobiegu szybowiec uderzył w płot ogradzający lotnisko. W wyniku zderzenia poważnie uszkodzone zostało prawe i lewe skrzydło szybowca oraz płot ogrodzenia lotniska.

Przyczyna zdarzenia:

• „Rozkołysanie” szybowca na boki i zluzowanie liny holowniczej.
• Pozostawienie otwartych hamulców aerodynamicznych po naprężeniu liny holowniczej –lot na holu z otwartymi hamulcami
• Błędna decyzja pilota podjęta na bardzo małej wysokości o wykonaniu zakrętu o 180°i lądowaniu awaryjnym na lotnisku.

Okoliczności sprzyjające zaistnieniu zdarzenia:

Kierujący lotami nie wydał drogą radiową polecenia aby pilot szybowca zamknął hamulce aerodynamiczne.

Wydane zalecenia bezpieczeństwa:

Nie wydano.

Propozycje zmian systemowych i/lub inne uwagi i komentarze

Komisja przypomina, że pilot powinien przed startem przemyśleć sposób postępowania w sytuacji awaryjnej, która może mieć miejsce w trakcie startu, czy też wznoszenia po starcie.

Pełny Raport Końcowy 2434/18 dostępny jest tutaj (LINK)