Specjalna komisja zbada przyczyny nieudanego startu rakiety Vega

Przyczyny nieudanego startu rakiety Vega, na pokładzie której znajdowały się dwa satelity, w tym jeden współtworzony przez Polaków, zbada specjalna komisja powołana przez Europejską Agencję Kosmiczną oraz Arianespace – informuje Centrum Badań Kosmicznych PAN.

30-metrowa rakieta nośna Vega wystartowała z kosmodromu w Gujanie Francuskiej w nocy z 16 na 17 listopada. Na jej pokładzie znajdowały się dwa satelity: hiszpański SEOSat – Ingenio do badania powierzchni Ziemi oraz francuski badawczy Taranis, współtworzony przez Centrum Badań Kosmicznych PAN. Dokładnie osiem minut po starcie rakiety, tuż po zainicjowaniu zapłonu silnika czwartego stopnia, doszło do utraty prędkości i zmiany trajektorii lotu rakiety.

Przyczyny nieudanego startu zbada specjalna komisja powołana przez Europejską Agencję Kosmiczną oraz Arianespace. W jej skład weszli m.in. Daniel Neuenschwander, dyrektor sekcji Transportu Kosmicznego ESA oraz Stéphane Israël, dyrektor generalny Arianespace – informuje w prasowym komunikacie Centrum Badań Kosmicznych PAN. Komisja rozpoczęła działanie 18 listopada.

W wypadku utracono nie tylko rakietę, ale przede wszystkim cenny ładunek. "Jestem myślami z wszystkimi zespołami, które pracowały przy obu utraconych satelitach, ze wszystkimi ludźmi, którzy włożyli wiele trudu w powstanie SeoSat - Ingenio i Taranisa" – powiedział dyrektor generalny ESA Jan Wörner, cytowany w prasowym komunikacie. Zapewnił, że osobiście zaangażuje się w wyjaśnienie przyczyn wypadku.

Roland Lagier, szef zespołu technicznego Arianespace zaznacza, iż wiele wskazuje na to, że była to seria ludzkich błędów, a nie problemy techniczne.

Wstępna analiza telemetrii lotu w połączeniu z danymi technicznymi rakiety doprowadziła zespół Arianespace badający przyczynę katastrofy do wniosku, że mogło dojść do pomyłki w podłączeniu sterowania uruchamiającego silnik w module AVUM. Są to wciąż wstępne wnioski.

Był to drugi tegoroczny start rakiety Vega, która weszła do użycia w 2012 roku. W ubiegłym roku, w wyniku problemów z drugim stopniem rakiety, doszło do katastrofy i utraty Vegi wraz z ładunkiem. Usterkę udało się ustalić i naprawić, a Vega powróciła do użytku jako jedna z kluczowych rakiet Grupy Ariane.

"Ta sytuacja przypomina nam po raz kolejny, że obszar naszej działalności jest skomplikowany i że sukces od porażki dzieli bardzo cienka linia. Nasi specjaliści już zajęli się analizą danych ze startu, by zrozumieć powód, dla którego misja się nie powiodła oraz pomóc naprawić usterkę tak szybko, jak to tylko możliwe" – powiedział Jean-Yves Le Gall, dyrektor francuskiego Narodowego Centrum Badań Kosmicznych CNES.

To właśnie CNES był pomysłodawcą i głównym koordynatorem prac nad mikrosatelitą Taranis, którego celem było zbadanie wysokoenergetycznych wyładowań w górnych warstwach atmosfery, tzw. zjawisk TLE (Transient Luminous Events) oraz krótkotrwałych rozbłysków promieniowania gamma w ziemskiej atmosferze (Terrestial Gamma-ray Flashes, TGF). W Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk powstał zasilacz będący częścią kompleksu MEXIC (Multi Experiment Interface Controller), mózgu całego skomplikowanego kompleksu instrumentów naukowych.

"W przygotowanie instrumentów dla misji Taranis włożyliśmy dużo czasu i jeszcze więcej pracy. Przykro mi, że zespół naukowy nie uzyska oczekiwanych danych, że satelita nie dokona pomiarów. To wielka strata dla nauki. Jednak z punktu widzenia inżynierskiego możemy mimo wszystko mówić o sukcesie. Współpraca ze znakomitymi inżynierami z CNES otworzyła CBK PAN na nowoczesne trendy w projektowaniu elektroniki wykorzystywanej do eksploracji kosmosu. Doświadczenie, nowe umiejętności i kontakty, jakie nawiązaliśmy przy okazji pracy nad Taranisem są bezcenne" – mówi dr inż. Roman Wawrzaszek z CBK PAN, cytowany w prasowym komunikacie.

"Wciąż nie uzyskaliśmy informacji, czy CNES zdecyduje się na drugie podejście do projektu i ponowne skonstruowanie satelity. Jeśli tak, to może liczyć na naszą współpracę" – mówi profesor Jan Błęcki z CBK PAN, Co-Leading Investigator misji Taranis.

Przeczytaj również:
PAN: nieudany start rakiety Vega; na pokładzie satelita współtworzony przez Polaków
W sobotę startuje kosmiczna misja Taranis z udziałem Polaków