Z serii "Spotkania przy samolocie": SAAB J29 Tunnan

imprezy

W dniu 31 października 2021 r. (niedziela), o godzinie 12.00 Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza na kolejne spotkanie prowadzone przez Jana Hoffmanna.

Zaproszenie na opowieść o historii lotnictwa kierowane jest zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Prowadzone będą rozmowy o szwedzkim myśliwcu odrzutowym J29 opracowanym w 2 połowie lat 40-tych i potem rozwijanym do połowy lat 50-tych. Samolot był bardzo udaną konstrukcją wprowadzoną do produkcji w 1951 roku, w wersjach: myśliwskiej, myśliwsko-szturmowej i rozpoznawczej. W latach 1954-58 znaczna cześć tych maszyn była poddana dużej modernizacji, poprawiającej osiągi i walory użytkowe. J-29 był najliczniej wyprodukowanym samolotem w dotychczasowej historii firmy SAAB. Uczestnicy spotkania poznają historię i konstrukcję tego oryginalnego odrzutowca.

Projekt samolotu oznaczony jako JxR rozpoczął się w grudniu 1945 roku. Przedstawiono dwie propozycje inżynierów wytwórni SAAB z których pierwsza, oznaczona nazwą kodową R101 zakładała zbudowanie samolotu podobnego kształtem do cygara, tak jak amerykański Lockheed F-80 Shooting Star. Jednak drugi projekt oznaczony jako R1001 o roboczej nazwie beczka, posiadał znacznie lepsze parametry. Na początku R1001 miał prawie proste skrzydła, ale po pozyskaniu przez szwedzkich inżynierów danych z badań nad samolotami niemieckimi zmieniono je na ukośne, zamocowane pod kątem 25°.

Pierwszy prototyp, który wzbił się w powietrze 1 września 1948 roku, był małym samolotem o dość krępej sylwetce z centralnym wlotem powietrza i kroplową osłoną kabiny, oraz bardzo cienkimi skośnymi skrzydłami. Ze względu na tę dość charakterystyczną sylwetkę ochrzczono go jako Flygande Tunnan – latająca beczka. Oficjalnie oznaczony jako J 29, był pierwszym produkowanym seryjnie samolotem ze skośnymi skrzydłami. Był to jeden z najlepszych myśliwców swoich czasów, wykazując się dużą prędkością i doskonałą zwrotnością.

Myśliwce UN J-29 w Kongo (fot. unknown, Swedish Air Force/Domena publiczna/Wikimedia Commons)

Tunnan jest jak do tej pory jedynym szwedzkim myśliwcem użytym bojowo. W 1961 roku pięć myśliwców J 29B będących częścią kontyngentu ONZ pełniącego misję pokojową, stacjonowało w Kongu podczas secesji Katangi. Wykonywały one ataki na cele naziemne. Atakowały też samoloty lotnictwa Katangi na lotniskach, przy pomocy działek i niekierowanych pocisków rakietowych. Pomimo silnej obrony przeciwlotniczej, żaden z samolotów nie ucierpiał (ciekawostką jest, że lotnictwo Katangi było organizowane przez polskiego asa myśliwskiego Jana Zumbacha).

Łącznie zbudowano 661 egzemplarzy myśliwca Tunnan w latach 1950–1956.

W 1954 roku ustanowiono na myśliwcu Tunnan rekord prędkości wynoszący 977 km/h, który został pobity przez amerykański F-86 Sabre.

Saab J-29 Tunnan, Szwedzkie Siły Powietrzne, RAF Waddington Airshow 2013
(fot. John5199/CC BY 2.0/Wikimedia Commons)