Frank Piasecki i inni...

Dla fanów lotnictwa postać i dorobek inżynierski Franka Nikolasa Piaseckiego są powszechnie znane. Lecz kim byli ci "Inni"? Byli wybitnymi specjalistami w swych dziedzinach, lecz ze względu na warunki jakie stworzyła im historia mało kto kojarzy Ich nazwiska z maszynami takimi jak DH-106 Comet, Westland Lynx, Caravelle, czy ikoną lotnictwa pasażerskiego Concorde.

Owi "Inni" to zapominani polscy inżynierowie, którym poświęcona jest wystawa "Frank Piasecki i inni...". Ich talent i umiejętności rozkwitły przed wybuchem II wojny światowej, w czasie gdy dynamiczny rozwój branży lotniczej w międzywojennej Polsce kształtowała celowa polityka oparcia się na krajowym zapleczu. Dzięki temu nasz przemysł lotniczy dysponował kadrą wykwalifikowanych inżynierów, tworzących konstrukcje na najwyższym światowym poziomie. Byli absolwentami Politechnik: Warszawskiej i Lwowskiej. Zatrudnieni byli w polskich wytwórniach lotniczych, przede wszystkim w: Państwowych Zakładach Lotniczych (PZL), Podlaskiej Wytwórni Samolotów (PWS) oraz Lubelskiej Wytwórni Samolotów (LWS). Nie można nie wspomnieć także o pracownikach naukowych zatrudnionych w Instytucie Technicznym Lotnictwa (ITL). II Rzeczpospolita była w latach trzydziestych ubiegłego wieku jednym z ośmiu eksporterów sprzętu lotniczego na świecie.

Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających w Muzeum Lotnictwa Polskiego od 31 maja do końca roku z przerwami, kiedy będzie prezentowana na różnych lotniskach w Polsce.


(...)

Po cofnięciu uznania rządowi RP na uchodźstwie w lipcu 1945 r. i rozwiązaniu Polskich Sił Zbrojnych rozpoczął się dla nich nowy rozdział w życiu. Walka o niepodległość ojczyzny - czy z bronią w ręku czy za deską kreślarską - zakończyła się niepowodzeniem. Kto inny, według innych planów przystąpił do tworzenia zupełnie nowego lotnictwa w Polsce. Kiedy rozwiały się marzenia o triumfalnym powrocie do kraju, stanęli przed dylematem "co dalej?". Brytyjczycy niechętnie przyjmowali ich do pracy w swych biurach projektowych - często słane pod adresem Polaków "go home" dotyczyło także inżynierów. z innego założenia wychodzili Kanadyjczycy i Amerykanie. Poszukiwali oni wybitnych umysłów - wszak zaczęła się nowa - "Zimna Wojna".

Wizjoner, Frank N. Piasecki chętnie przyjmował ich do siebie, znał ich i im ufał. Gdy dyskutuje się o tzw. cechach narodowych Polaków zwykło się wyliczać: fantazję, śmiałość, skłonność do ryzyka, niechęć do drobnych, mało efektownych działań, skłonność do zajmowania się zadaniami ambitnymi. i oto ciekawe, że wśród wybitnych inżynierów polskich dominują twórcy wielkich dzieł realizowanych w trudnych warunkach, wymagających sięgania po nietypowe rozwiązania. Frank N. Piasecki, mimo że urodzony na amerykańskiej ziemi posiadał wszystkie te cechy. w zakładach Franka N. Piaseckiego przewinęło się wiele słynnych polskich nazwisk, z których należałoby wymienić m.in. nieżyjących już profesora Wiesława Stepniewskiego, inż. Piotra Kubickiego, Bogdana Trockiego, Tadeusza Tarczyńskiego.

(...)

Przedsięwzięcie, którego celem jest prezentacja sylwetek i dorobku konstrukcyjnego działających na obczyźnie polskich inżynierów, zostało wsparte merytorycznie przez inż. Andrzeja Glassa i inż. pil. Ryszarda Witkowskiego, materialnie zaś - przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwo Małopolskie i Boeing Central & Eastern Europe. Honorowy patronat nad wystawą objął Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa.

Frank Nicholas Piasecki (1919–2008), konstruktor lotniczy, inżynier aeromechaniki, pilot, przemysłowiec i filantrop.

Urodził się w Filadelfii. Ukończył Guggenheim School of Aeronautics of New York University. w 1940 r. utworzył grupę badawczą PV-Engineering Forum. Trzy lata później zaprezentował jednoosobowy helikopter PV-2. Była to druga w historii amerykańskiego lotnictwa udana konstrukcja śmigłowcowa. w 1945 r. skonstruował pierwszy ma świecie udany dwuwirnikowy helikopter w układzie podłużnym (tandem), odpowiedni do transportu ciężkich ładunków tzw. Flying Banana. Zapoczątkowało to serię śmigłowców (HRP-1, HRP-2 i HRP-3). Znalazły one zastosowanie również poza wojskiem – w transporcie i ratownictwie. w 1955 r. sprzedał swoje przedsiębiorstwo Piasecki Helicopter Corporation koncernowi Boeing Airplane Co., a następnie założył biuro konstrukcyjne Piasecki Aircraft Corporation, gdzie opracowano prototypy m. in. pierwszego bezpilotowego cztero-wirnikowego śmigłowca Sea-Bat, pionowzlotu Ring-Wing i latających łazików. w 1962 r. oblatany został Pathfinder – pierwszy wiropłat, łączący zalety helikoptera i samolotu. w 1986 r. Piasecki zaprojektował pojazd powietrzny Heliostat, kombinację sterowca z czterema śmigłowcami połączonymi wspólną konstrukcją nośną. Zarejestrował ogółem ponad 20 patentów, był autorem 40 publikacji specjalistycznych, a honorowymi doktoratami wyróżniły go trzy amerykańskie uczelnie. w 1986 r. otrzymał od prezydenta USA Ronalda Regana, najwyższą nagrodę w dziedzinie technologii National Medal of Technology, a U.S. Army wybrała go do Hall of Fame of U.S. Army Aviation (jako jedynego inżyniera polskiego pochodzenia). w 1993 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP przez prezydenta Lecha Wałęsę.

Piasecki był członkiem wielu stowarzyszeń technicznych, m. in.: Helicopter Council of Aerospace Industrial Association, Committee on Innovation of the National Foundation, The National Society of Professional Engineers, American Society for Testing Materials, Franklin Institute, American Institute of Aeronautics and Astronautics oraz American Helicopter Society. Aktywnie działał również we władzach organizacji polonijnych, m. in.: Fundacji Kościuszkowskiej i Kongresu Polonii Amerykańskiej.

Zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu o działalności Franka N. Piaseckiego.