Kombucza i nasiona polecą rakietą Perun w przestrzeń kosmiczną

Jesienią z Centralnego Poligonu Sił Powietrznych w Ustce ma zostać wystrzelona rakieta suborbitalna Perun, która podczas testowego lotu wyniesie w przestrzeń kosmiczną ładunki badawcze z całej Polski. Na jej pokładzie znajdą się m.in. mikroorganizmy wyizolowane z kombuczy oraz nasiona na kiełki.

Rakieta, opracowana przez gdyńską firmę SpaceForest, przeszła już testy kwalifikacyjne silnika i jest gotowa do lotu. Będzie to pierwszy suborbitalny start naukowy zrealizowany z terytorium Polski.

Misja realizowana jest we współpracy z wieloma partnerami. Wśród ładunków badawczych, które polecą w kosmos, znajdzie się m.in. projekt mikroSCO firmy AstroFarms z Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Gdynia. Będą to kultury mikroorganizmów kombuczy (SCOBY), które zostaną poddane testom w warunkach mikrograwitacji.

SCOBY (skrót od wyrażenia Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast), potocznie nazywany grzybkiem do kombuczy, to symbiotyczna kultura bakterii i grzybów, która odgrywa dużą rolę w procesie fermentacji napojów.

Jak poinformowali w komunikacie prasowym przedstawiciele PPNT, projekt mikroSCO powstał przy współpracy ze studentami programu InnovaBio Pomorze, którzy przeprowadzili badania nad mikrobiomem kombuczy.

„Naszą misją jest tworzenie biotechnologii, które wspierają przyszłe misje kosmiczne, w tym zdrowie i bezpieczeństwo astronautów. Dlatego zleciliśmy studentom badania nad mikroorganizmami kombuczy. W efekcie mamy kolekcję szczepów pełniących kluczowe funkcje – od produkcji celulozy po wytwarzanie związków terpenowych. Teraz chcemy sprawdzić, jak ich potencjał można wykorzystać w kosmosie” – wyjaśnił cytowany w komunikacie prasowym Łukasz Szydłowski z AstroFarms.

Przedsiębiorstwo tworzy m.in. napój probiotyczny AstroBucha oraz prowadzi badania nad roślinami i mikrobiomem w symulowanym regolicie, by w przyszłości opracować systemy podtrzymywania życia w kosmosie. Wyniesienie mikroSCO na pokładzie ma na celu obserwację, w jaki sposób warunki mikrograwitacji oddziałują na naturalne procesy biologiczne zachodzące w kulturach mikroorganizmów.

Na pokładzie polskiej rakiety suborbitalnej znajdą się też nasiona firmy TORAF z Maciejowa (woj. opolskie), w tym rzodkiewki odmiany Flamboyant 3 i specjalna mieszanka nasion na kiełki, zawierająca m.in. lucernę, brokuł raab oraz czerwoną koniczynę inkarnatkę. Eksperyment pozwoli sprawdzić, jak ekstremalne warunki panujące na krawędzi atmosfery - obniżone ciśnienie, podwyższone promieniowanie, wibracje i przeciążenia - wpływają na żywotność, kiełkowanie i wzrost roślin.

Po powrocie kapsuły na Ziemię rozpoczną się szczegółowe analizy laboratoryjne, pozwalające porównać nasiona po locie z grupą kontrolną, niepoddawaną ekspozycji kosmicznej. Badania obejmą m.in. procent wykiełkowanych nasion, tempo kiełkowania oraz szybkość wzrostu pierwszych liści.

Wiedza o tym, jak nasiona reagują na ekstremalne warunki w kosmosie, ma pomóc w opracowywaniu odmian bardziej odpornych na trudne warunki uprawy na Ziemi, np. susze czy degradację gleb. Badania mogą mieć też znaczenie w kontekście przyszłych upraw poza Ziemią, na stacjach kosmicznych.

Perun to rakieta suborbitalna przeznaczona do badań naukowych, eksperymentów i walidacji technologii w warunkach mikrograwitacji i lotów kosmicznych. Ma 11 metrów długości, średnicę 45 cm i jest napędzana hybrydowym silnikiem SF-1000, wykorzystującym podtlenek azotu jako utleniacz i parafinę jako paliwo stałe. Jej głównym celem jest wynoszenie ładunku o masie do 50 kg na wysokość do 150 km.(PAP)

anm/ bar/