Lotnictwo Policji: To bardzo nieliczna służba, 108 etatów w skali kraju...

O bieżących zadaniach wykonywanych przez Lotnictwo Policji, użytkowanych statkach powietrznych, ciekawostkach i wyzwaniach codziennej służby, a także o tym jak zostać pilotem policyjnym, z jednym z nich (anonimowym na prośbę Komendy Głównej Policji), rozmawia redaktor portalu dlapilota.pl

Dlapilota.pl: Na początku naszej rozmowy proszę scharakteryzować strukturę Lotnictwa Policji i przybliżyć naszym Czytelnikom specyfikę lotów na śmigłowcach policyjnych...

Pilot Lotnictwa Policji: Lotnictwo Policji w ogólnie pojętej strukturze państwa jest istotnym elementem systemu bezpieczeństwa i porządku publicznego. W Polsce, oprócz lotnictwa wojskowego, tylko dwie formacje tj. Policja i Straż Graniczna posiadają zdolność prowadzenia operacji lotniczych w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego. W ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze, określono status Lotnictwa Policji jako lotnictwa państwowego, a dokładniej, jako część lotnictwa służb porządku publicznego. W praktyce oznacza to, że służba Lotnictwo Policji poza realizacją zadań ustawowych, wynikających z ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r., zabezpiecza i wspiera lotniczo działania innych służb z obszaru bezpieczeństwa i porządku publicznego państwa. Lotnictwo Policji zapewnia wsparcie operacji policyjnych wspomagając inne służby Policji oraz jednostki podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Na przestrzeni lat wykonało wiele ważnych i zarazem trudnych zadań, których realizacja była możliwa tylko dzięki ogromnemu zaangażowaniu, wyszkoleniu i kwalifikacjom personelu lotniczego oraz ciężkiej pracy całego stanu osobowego. Ta nieliczna służba (etatowo 108 osób w skali kraju), stanowiąc integralną część Policji, ma istotne znaczenie – w wielu przypadkach zapewnione przez nią wsparcie przyczynia się do znacznego przyspieszenia i ułatwienia przeprowadzanych akcji policyjnych, a także zmniejszenia ich kosztów.

Obiektywnym kryterium efektywności służby Lotnictwo Policji jest zawsze gotowość do działań w sytuacjach nadzwyczajnych, tzw. kryzysowych.


Przykładem wystąpienia sytuacji kryzysowej w czerwcu 2010 roku była powódź. Podczas której Lotnictwo Policji wykonało 304 loty w czasie 326 godzin 50 minut. Ewakuowano wówczas 166 osób w tym:  Lotnictwo Policji ewakuowało 116 osób załogi wojskowe ewakuowały 50 osób. W czasie działań wykonywano: loty ratowniczo-ewakuacyjne; loty patrolowe w tym: oświetlanie wałów, monitorowanie miejscowości w celu zapobiegania kradzieżom („szabrownictwo”) współdziałanie z jednostkami naziemnymi PSP; loty rozpoznawcze w tym: monitoring wałów grożących pęknięciem; loty transportowe związane z usypywaniem wałów.

Kolejną sytuacją kryzysową była np. katastrofa kolejowa w Babach k. Piotrkowa w 2011 roku. W krótkim czasie do akcji wprowadzono cztery śmigłowce policyjne realizując w sposób pełny, zapotrzebowanie służb ratunkowych na policyjne statki powietrzne. To tylko nieliczne przykłady tego, jak ważną rolę odgrywa, ta niewielka służba na rzecz bezpieczeństwa obywateli.

Innym przykładem działalności Lotnictwa Policji na rzecz bezpieczeństwa obywateli były loty ewakuacyjno-ratownicze realizowane na rzecz Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratowniczego w 2014 i 2015 roku.  Podczas całej operacji zabezpieczenia dyżuru lotniczego dla TOPR, śmigłowiec W-3 Sokół brał udział w 322 akcjach ratowniczych, podczas których udzielono pomocy 125 osobom, w tym  przetransportowano zwłoki 3 osób odnalezionych podczas akcji poszukiwawczych. Ogółem wykonano 421 lotów w czasie 133 godzin i 32 minut.

Oprócz zadań operacyjnych, Lotnictwo Policji jak każda złożona organizacja lotnicza, część nalotu musi wykonać na potrzeby szkoleniowo-treningowe i techniczne. Jest to niezbędny element utrzymania aktualności kwalifikacji personelu i sprawności technicznej sprzętu.

Oprócz wykonywania standardowych zadań lotniczych, załogi lotnicze brały udział w wielu trudnych i wymagających przedsięwzięciach. Pomimo przestarzałej floty śmigłowcowej, Lotnictwo Policji  dobrze wywiązało się z postawionych zadań z zachowaniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Załogi śmigłowców Lotnictwa Policji wykonywały również zadania w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego podczas zabezpieczania imprez masowych, zgromadzeń publicznych, rozgrywek piłki nożnej. Dzięki elektronicznym systemom obserwacji lotniczej i przekazowi obrazu do stanowiska kierowania w czasie rzeczywistym, lotnictwo Policji prowadziło działania mające na celu identyfikację zdarzeń i zagrożeń, obserwację natężenia ruchu, koordynację działań policyjnych oraz rozpoznanie ewentualnego nieuprawnionego ruchu statków powietrznych w wydzielonej przestrzeni o ograniczonym ruchu lotniczym.

Załoga śmigłowców policyjnych to nie tylko piloci, ale także technicy pokładowi i obserwatorzy...

Lotnictwo Policji eksploatuje kilka typów śmigłowców. W śmigłowcach typu Mi-8 załoga składa się z dowódcy załogi, drugiego pilota i technika pokładowego. Śmigłowiec Bell-206 zabiera na pokład pilota i operatora systemu obserwacji lotniczej lub obserwatora. Na śmigłowcu Bell-412 jak i W-3 Sokół załoga składa się z dwóch pilotów. Dodatkowo w zależności od rodzaju wykonywanej operacji lotniczej skład załogi może być  zwiększony np. podczas lotów ratowniczo-ewakuacyjnych o operatora dźwigu pokładowego, operatora systemu obserwacji lotniczej lub obserwatora.

Jak wygląda dzień załogi będącej na dużurze i ruszającej do akcji?

Dla przykładu zaprezentuję jak wyglądała akcja z użyciem śmigłowca na ratunek. Załoga dyżurna jak zwykle rozpoczęła dyżur o godzinie 8.15. Technik dokonał przeglądu śmigłowca W-3, dowódca załogi sprawdził aktualną sytuację meteorologiczną, przeprowadził odprawę z podległym personelem, oraz zgłosił gotowość operacyjną dyżurnemu KGP. Około godziny 14:30 otrzymano od Dyżurnego KGP zgłoszenie o konieczności użycia śmigłowca do poszukiwań osoby zaginionej w okolicy m. Łaszczów.

Dowódca załogi wykonał telefon do wnioskodawcy celem doprecyzowania warunków realizacji zadania oraz uzgodnienia kanału łączności radiowej, który w przypadku łączności z lotnictwem Policji to KSLP. Dysponent dokładnie opisał poszukiwaną kobietę oraz wskazał rejon działań, w którym prawdopodobnie może znajdować się zaginiona. Znając miejsce poszukiwań piloci, jak zawsze bardzo dokładnie przeanalizowali warunki pogodowe, przygotowali mapy i wykonali wszelkie niezbędne obliczenia nawigacyjne, jak również zaplanowali możliwość tankowania śmigłowca w rejonie działań. Wszystkie czynności podjęte przez pilotów przed rozpoczęciem lotu są standardowym działaniem mającym na celu bezpieczne i skuteczne wykonanie zadania.

Po wykonaniu wszystkich niezbędnych czynności dotyczących przygotowania do lotu i uzyskaniu zgody Dyżurnego KGP śmigłowiec wystartował w rejon poszukiwań. Załoga podczas lotu do miejscowości Łaszczów zgodnie z planem zatankowała śmigłowiec na lotnisku komunikacyjnym w Świdniku, przez co wydłużono możliwość prowadzenia poszukiwań zaginionej. Po wylądowaniu we wcześniej uzgodnionym i zabezpieczonym przez dysponenta miejscu, podjęto na pokład dwóch wcześniej wyznaczonych obserwatorów. Następnie rozpoczęto poszukiwania zaginionej osoby we wskazanym przez wnioskodawcę rejonie. Po kilkudziesięciu minutach lotu jeden z członków załogi zauważył starszą kobietę poruszającą się wśród łanów zbóż. Śmigłowiec zaczął krążyć nad miejscem gdzie znajdowała się kobieta. Pilot zapisał współrzędne tego miejsca i podał na kanale KSLP informacje o prawdopodobnym odnalezieniu poszukiwanej. Po identyfikacji okazało się, że jest to ta sama osoba do której został wezwany na poszukiwania policyjny śmigłowiec. Na miejsce naprowadzono służby ratownicze, które niezwłocznie udzieliły poszukiwanej kobiecie pomocy.

Po zakończeniu działań i pozostawieniu obserwatorów piloci ponownie wykonali lot do Świdnika   gdzie zatankowali śmigłowiec, a następnie powrócili na lotnisko Babice.

Zadania załogi nie skończyły się wraz z lądowaniem na lotnisku bazowania. Po powrocie  dowódca zameldował zakończenie zadania Dyżurnemu KGP, sporządził dokumentację z wykonanego lotu, natomiast  technik pokładowy sprawdził i zatankował śmigłowiec przygotowując go w ten sposób do kolejnego wezwania.


Większość lotów odbywa się z głównej bazy Lotnictwa Policji zlokalizowanej na warszawskich Babicach, a gdzie stacjonują pozostałe maszyny?

Zarząd Lotnictwa Policji Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji usytuowany jest na lotnisku Warszawa-Babice. Sprawuje merytoryczny nadzór nad Sekcjami Lotnictwa Policji usytuowanymi przy Komendach Wojewódzkich Policji w: Łodzi, Krakowie, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu.

Wcześniej podał Pan przykłady kilku akcji z wykorzystaniem policyjnych śmigłowców. Do jakich głównie zadań są one jeszcze wykorzystywane?

Zadania operacyjne Lotnictwo Policji wykonuje wyłącznie na wniosek podmiotów policyjnych oraz innych służb porządku i bezpieczeństwa publicznego. Odbiorcami wsparcia lotniczego są wszystkie służby Policji. Zapotrzebowanie jednostek i komórek organizacyjnych Policji na dane rodzaje operacji powoduje, że Lotnictwo Policji przygotowuje sprzęt i załogi lotnicze do wykonywania zadań o każdej porze doby, w trudnych warunkach atmosferycznych, na całym terytorium kraju, nad lądem w górach oraz morzem. Ogólnie zadania operacyjne realizowane przez załogi lotnicze Policji można podzielić na:

• pościgowo-blokadowe za sprawcami przestępstw,
• transportowe,
• desantowe w ramach wsparcia grup realizacyjnych AT.
• obserwacyjno-rozpoznawcze, działania na rzecz  ruchu drogowego, służby kryminalnej, CBŚ oraz innych komórek organizacyjnych Policji,
• poszukiwania osób zaginionych,
• monitoring z teletransmisją, udział w akcjach, operacjach z wykorzystaniem termowizji i pasma TV do transmisji obrazu na stanowiska kierowania,
• współdziałanie z innymi rodzajami lotnictwa,
• ratowniczo-ewakuacyjne, udział w zabezpieczeniach policyjnych prowadzonych akcji ratowniczych w związku z zaistniałymi katastrofami i klęskami żywiołowymi, w tym możliwość wykonania akcji ratowniczej wobec ofiar na terenach trudno dostępnych (użycie lin desantowych do przetransportowania ofiar w miejsca bezpieczne),
• zadania szkoleniowo-treningowe dla podmiotów współpracujących między innymi np. CBŚP, BOR, PSP, czy też jednostkami Wojska Polskiego
• szkolenie i doskonalenie pododdziałów specjalnych,
• prowadzenie szkoleń lotniczych.

W ostatnich miesiącach coraz częściej słychać o wykorzystywaniu policyjnych śmigłowców w ramach patrolowania ruchu drogowego i rejestrowania wykroczeń z powietrza. Czy takie loty przynoszą wymierne efekty?

Bezpieczeństwa obywateli, ich życia i zdrowia nie sposób wycenić a tym, bardziej oszacować kosztów. Życie ludzkie jest bezcenne. Przykładem może być, chociażby akcja z 31 sierpnia 2018 r. na wnioski: KWP w Katowicach i KWP w Krakowie załoga Zarządu Lotnictwa Policji realizowała loty patrolowe związane z monitoringiem głównych ciągów komunikacyjnych woj. śląskiego i małopolskiego w ramach policyjnych działań „TIR” oraz związane z bezpieczeństwem ruchu drogowego podczas powrotów z wakacji. Wykonując lot w rejonie drogi DK-81 w m. Warszowice (Żory-Skoczów) ok. godz. 13:20 na skrzyżowaniu ulic załoga dostrzegła zdarzenie drogowe i leżącego na drodze człowieka. Dowódca załogi podjął decyzję o lądowaniu i udzieleniu pomocy poszkodowanym.

Przy zachowaniu wszelkich zasad bezpieczeństwa załoga wybrała miejsce do lądowania. Jednocześnie na polecenie dowódcy załogi obserwator (członek personelu specjalnego załogi śmigłowca) zgłosił zdarzenie i wezwał służby ratownicze za pośrednictwem dyżurnego KWP w Krakowie.  Drugi pilot wraz z mechanikiem opuścili pokład śmigłowca i po zapoznaniu się z zaistniałą sytuacją przystąpili do udzielenia pomocy poszkodowanemu motocykliście. Podjęta resuscytacja krążeniowo-oddechowa trwała do czasu przyjazdu karetki pogotowia ratunkowego. Tym razem, mimo udzielonej pomocy nie udało się uratować życia mężczyźnie ze względu na zbyt duże obrażenia wewnętrzne. Pozostałych poszkodowanych w wypadku odwieziono do szpitala. Ponadto pilot podjął działania mające na celu koordynację kolejno przyjeżdżających służb celem zabezpieczeniem miejsca wypadku, aby nie dopuścić do kolejnego zdarzenia. Następnie załoga przystąpiła do kontynuacji postawionego zadania.


Czy w takim przypadku można mówić o kosztach? Można drogi obstawić radiowozami. Tylko pytanie, ile trzeba zaangażować pojazdów, aby obstawić 300 km – 500 km dróg. 

Innym przykładem może być poszukiwanie zaginionej osoby. W dniu 26 lutego 2018 r na wniosek Dyżurnego Komendy Stołecznej Policji realizowali lot poszukiwawczy zaginionej osoby w rejonie odpowiedzialności KP Jadów. Po otrzymaniu zadania i uzgodnieniu szczegółów z Zastępcą Komendanta KPP Wołomin podjęto decyzję o zabraniu na pokład obserwatora. Załoga przystąpiła do przeszukiwania terenu w rejonie poszukiwań. W czasie penetracji terenu odnaleziono poszukiwaną osobę i za pomocą reflektora SX16 naprowadzono służby naziemne. Udział śmigłowca w akcji poszukiwawczej skrócił czas poszukiwań, co znacznie obniżyło koszty działań zaangażowanych sił i środków. Uratowano jeszcze jedno życie.

Patrolując drogi śmigłowce oddziaływają prewencyjnie powodując, że kierowcy zwalniają. Z powietrza można koordynować działania służb naziemnych. Wkroczyć do akcji jak widać na powyższym przykładzie w celu ratowania życia i zdrowia. 

W jakiej wysokości nalot roczny realizują piloci w policji?

Średnio w Lotnictwie Policji realizowany jest nalot rzędu 2000 godzin rocznie na wszystkich typach statków powietrznych.

Koniec części pierwszej. W części drugiej m.in. o najbardziej brawurowych akcjach z wykorzystaniem policyjnych śmigłowców, aktualnie użytkowanych w policji typach statków powietrznych oraz tych, na których piloci chcieliby latać, a także poradnik jak zostać pilotem tej formacji. Zapraszamy do lektury.