O Szczepanie Grzeszczyku i jego szybowcach na pierwszej powakacyjnej Glassówce

Szczepan Grzeszczyk i jego szybowce będą tematem najbliższej „Glassówki” – spotkania poświęconego polskim konstrukcjom lotniczym, które od wiosny 2004 roku współorganizowane jest przez Klub Miłośników Historii Polskiej Techniki Lotniczej i Stowarzyszenie Młodych Inżynierów Lotnictwa (SMIL). Spotkanie odbędzie się 16.09.2017 r., o godzinie 10:15 w Klubie Absolwenta na Politechnice Warszawskiej (gmach główny; wejście z auli w lewy narożnik).

O Szczepanie Grzeszczyku i jego szybowcach opowie dr inż. Andrzej Glass.

Szczepan Grzeszczyk urodził się 25.12.1901 r. w Warszawie. Od najmłodszych lat ciekawiły go zagadnienia techniczne, problemy konstrukcyjne, a przede wszystkim maszyny latające. W 1921 r. uzyskał świadectwo dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej.

W 1925 r. zaczął latać na samolotach w Centralnej Eskadrze Treningowej l Pułku Lotniczego w Warszawie. Był jednym z trzech cywilów, obok Jerzego Drzewieckiego i Jerzego Dąbrowskiego, którym ówczesne władze wojsk lotniczych zezwoliły na szkolenie samolotowe. Początko­wo latał na samolocie Hanriot, następnie pilotował Breguety, Morany, Potezy i Spady. Niejednokrotnie powierzano mu w 1926 r. odprowadzanie samolotów z warsztatów naprawczych do pułków lotniczych. W okresie 1925-1926 wykonał 460 lotów w czasie 61 h 39 min. Ukończył też pełny kurs pilotażu wojskowego, łącznie z akrobacją, na samolocie myśliw­skim Spad S-61.

Podczas studiów na Politechnice Warszawskiej w latach 1925-1926 pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa (IBTL) w charakterze konstruktora.

Jesienią 1926 roku przeniósł się na Politechnikę Lwowską, nadal propagując latanie i zostając tam wiceprezesem Związku Awiatycznego Studentów. Stał się głównym organizatorem i pierwszym prezesem utworzonego w 1928 lwowskiego Aeroklubu Akademickiego. 13 marca 1928 oblatał amatorski szybowiec CW-I, a 26 maja podczas organizowanej przez siebie I Wyprawy Szybowcowej ZASPL na Łysą Górę koło Złoczowa, ustanowił na nim dwa krajowe rekordy (długotrwałości lotu 4 min 13 s i wysokości 40 m); został jednak ranny w wypadku przy starcie do kolejnego lotu. Osiągnięcie to stało się znaczące dla rozwoju szybownictwa w Polsce, udowadniając, że istnieją w Polsce warunki do jego uprawiania.

Po zorganizowaniu szybowiska na górze Bezmiechowej, Grzeszczyk organizował tam wyprawy i szkolił pilotów szybowcowych, stając się pierwszym w Polsce instruktorem szybowcowym. Jako pierwszy w Polsce wykonywał dłuższe loty żaglowe i termiczne oraz zdobył kategorię C pilota szybowcowego, zainicjował też loty wleczone za samolotem, loty nocne i przeloty otwarte. Zainicjował wstępne szkolenie kandydatów na pilotów wojskowych na szybowcach. W latach 1928-1931 ustanowił razem 9 szybowcowych rekordów krajowych długotrwałości i wysokości lotu (szybowce CW-I, CW-II, CW-IV, SG-21), a dziesiąty rekord długości przelotu w 1935 (CW-5 bis/35). Był inicjatorem oraz kierownikiem pierwszego kursu akrobacji szybowcowej przeprowadzonego w czerwcu 1935 w Warszawie.

W 1930 roku uzyskał dyplom inżyniera na Politechnice Lwowskiej i powrócił do Warszawy, pracując do 1935 jako kierownik wydziału prób w locie IBTL. Zajął się też samodzielnie konstruowaniem szybowców wyczynowych, oznaczonych jego inicjałami.

Szybowiec wyczynowy SG-28 w locie. (Źródło: Górski R., Puchalski R. ”Powiat leski- kraina szybowisk”. Liga Popierania Turystyki, Wydawnictwo Ministerstwa Komunikacji. Warszawa 1936/ samolotypolskie.pl)

Skonstruował w 1931 pierwszy szybowiec tej klasy w Polsce – SG-21, a następnie dalsze konstrukcje: SG-28, SG-3 (szybowiec) z 1933 (rozwijany w kilku odmianach i zbudowany w ilości ok. 20 sztuk), SG-7 z 1937, oraz wspólnie z Antonim Kocjanem dwumiejscowy szybowiec wyczynowy Mewa z 1936. Na szybowcach Grzeszczyka ustanowiono wiele krajowych rekordów lotu. Grzeszczyk był też współpracownikiem Instytutu Techniki Szybownictwa we Lwowie.

Więcej o Szczepanie Grzeszczyku – polskim konstruktorze lotniczym, pilocie doświadczalnym, lotniku sportowym, szybowniku i instruktorze szybownictwa będzię można dowiedzieć się na pierwszej powakacyjnej Glassówce w dniu 16.09.2017 r. Zapraszamy!

Materiały ze spotkań dostępne są na stronie: www.smil.org.pl

Nagrania ze spotkań są dostępne na serwisie youtube po wpisaniu hasła: glassowka.