Handling dla General Aviation w Polsce

Punkt szesnasty Dyrektywy Rady 96/67/WE z dnia 15 października 1996 r. w sprawie dostępu do rynku usług obsługi naziemnej w portach lotniczych wspólnoty określa jednoznacznie:

"Dla utrzymania efektywnej i uczciwej konkurencji, w przypadku gdy liczba podmiotów świadczących usługi obsługi naziemnej jest ograniczona, podmioty takie powinny być wybrane zgodnie z przejrzystą i bezstronną procedurą (...) przy wzięciu pod uwagę szczególnego zainteresowania jakością i ceną usług obsługi naziemnej..."

Pomimo powszechnego spowolnienia gospodarczego, polski rynek lotnictwa ogólnego wydaje się nadal posiadać potencjał rozwojowy (PLAR 04/2009). Liczba osób korzystających z małych samolotów w stosunku do lat poprzednich utrzymuje się na stale wysokim poziomie. Niepokoją jednak wysokie koszty jakie trzeba ponosić za korzystanie z głównych lotnisk komunikacyjnych naszego kraju, co jest niezbędne w cyklu szkolenia, a także normalnego podróżowania. Można wręcz odnieść wrażenie, że firmy handlingowe nastawione na zyski z obsługi regularnych przewozów, celowo spychają ,,małe lotnictwo" na margines.

Na większości polskich lotnisk (wyjątek to Warszawa Okęcie i Kraków Balice) działa tylko jeden agent, monopolizujący lokalny rynek. Zasady dostępu do tego rynku usług określa wspomniana wyżej Dyrektywa Rady i według wytycznych w niej zawartych, poziom konkurencji musi zostać zachowany w portach lotniczych gdzie ilość odprawianych pasażerów wynosi ponad 2 mln rocznie.

Poniżej prezentujemy zestawienie kosztów operowania samolotem Piper 28-() z czterema osobami na pokładzie (MTOW 1315 kg) na polskich i kilku wybranych lotniskach europejskich. 

*stawki Warsaw Airport Services za obsługę w portach w Warszawie, Krakowie i Rzeszowie są  orientacyjne - celem skalkulowania dokładnej opłaty należy złożyć oficjalne zapytanie do działu handlowego firmy.

Za co płacimy?

W zakres standardowej obsługi wchodzi:  asysta agenta handlingowego od momentu lądowania do opuszczenia budynku dworca lotniczego, transport do i z terminala pasażerów i załogi, załadunek i rozładunek ewentualnego bagażu, uproszczona odprawa pasażerska, a także dostarczenie dokumentacji meteorologicznej i notamów. Oddzielne terminale dla załóg GA znajdują się tylko na Okęciu i Ławicy. W pozostałych portach możemy spodziewać się udostępnienia pomieszczeń gdzie będziemy mogli przygotować się do lotu, ale niestety w niektórych z nich (BZG, IEG, KRK, LCJ, RZE) brak jest dostępu do internetu. W takim przypadku jedynym wyjściem jest prośba o skorzystanie z komputerów służb handlingowych. Płatności na wszystkich lotniskach możemy realizować zarówno gotówką jak i kartą płatniczą. 

Na uwagę zasługuje sytuacja jaka ma miejsce na lotnisku w Krakowie gdzie Warsaw Airport Services (oddział Kraków) korzysta z usług firmy KRK Airport Services.

Dla osób latających po naszym kraju bez wątpienia istotny będzie fakt, iż są jeszcze miejsca (Gdańsk, Rzeszów, Zielona Góra) gdzie nie jest wymagane korzystanie z obsługi handlingowej.  Jest to możliwe tylko w przypadku zaparkowania naszego samolotu w pobliżu terminala i braku zapotrzebowania na jakąkolwiek usługę. Podobne zasady stosowano do niedawna również w Poznaniu i we Wrocławiu, ale ze względu na zwiększoną liczbę operacji lotnictwa komunikacyjnego miejsca dla małych samolotów zostały tam przeniesione na odległe płyty postojowe. Działanie to niewątpliwie ułatwiło pozycjonowanie maszyn pasażerskich, ale dla General Aviation oznacza brak możliwości przemieszczenia się do budynku portu i przymusową opłatę na rzecz agenta organizującego transport.  W tym wypadku najbardziej narażone na koszty wydają się być szkoły lotnicze i co za tym idzie uczniowie pokrywający te wydatki z własnej kieszeni. Wydaje się że dobrym wyjściem byłoby podpisanie z danym agentem umowy na obsługę, co przy sprawnych negocjacjach pozwoli na obniżenie kosztów takich operacji.

Wymóg transportu osób przylatujących pomiędzy samolotem, a terminalem może być zrozumiały (ma na celu wyeliminowanie samodzielnego poruszania się po zastrzeżonej strefie płyty lotniska), ale z drugiej strony pobieranie za tę jedną usługę pełnej stawki (wyjątek Katowice) jest rzeczą co najmniej kontrowersyjną. Niestety nie obowiązują tutaj żadne przepisy regulujące w/w kwestie co zasadniczo wpływa na to, iż agenci handlingowi kalkulują stawki całkowicie według własnego uznania, co potwierdził rzecznik Państwowych Portów Lotniczych Jakub Mielniczuk. Przy okazji wszechobecna tajemnica handlowa nie pozwala na dokładne poznanie zasad działania tego mechanizmu. Zastanawiający jest jeszcze fakt braku publikacji wysokości opłat za obsługę w internecie (tutaj uznanie dla Szczecina, który jako jedyny posiada taki cennik). A przecież każdy pilot w czasie przygotowań do lotu musi wziąć pod uwagę również kwestie ekonomiczne, które jak wiadomo w przypadku realizowania zadań lotniczych nie są niemałe.

W tym miejscu chcielibyśmy zaprosić Państwa do wyrażenia osobistych doświadczeń na temat funkcjonowania firm handlingowych, w komentarzach pod artykułem.

Marcin Ziółek