Kolejny etap pojednania lotników września 1939 roku

Na dwa dni przed rocznicą wybuchu II Wojny Światowej w gnieźnieńskim Starym Ratuszu odbyło się wręczenie Komandorii Pojednania Missio Reconciliationis rodzinom lotników z Września 1939 - płk pil. Władysława Gnysia i płk. pil. Franka Neuberta.

Z inicjatywy płk pil. Franka Neuberta dawni wrogowie nawiązali ze sobą kontakt i po wymianie korespondencji oraz wcześniejszej wizycie niemieckiego pilota w Kanadzie (gdzie mieszkał Władysałw Gnyś) spotkali się 1 września 1989 r. - 50 lat  po wydarzeniach, które odcisnęły znak na ich całym życiu. Frank Neubert był pilotem bombowca nurkującego Ju-87. 1 września 1939 roku stoczył krótką walkę powietrzną nad Balicami zestrzeliwując polski myśliwiec PZL P-11c kapitana Mieczysława Medweckiego i odnosząc pierwsze zwycięstwo dla hitlerowskiej Luftwaffe. Władysław Gnyś wystartował do lotu bojowego w parze razem z kapitanem Medweckim. Po stracie kolegi oderwał się od przeważającego liczebnie wroga. Kilka minut później w rejonie Olkusza zaatakował dwa niemieckie bombowce Dornier Do-17E i oba zestrzelił. Były to pierwsze samoloty niemieckie strącone przez polskiego pilota w II Wojnie Światowej.

Obaj piloci szczęśliwie przeżyli wojnę walcząc po różnych stronach konfliktu. Niemal 50 lat później postanowili wzajemnie sobie wybaczyć i pojednać. Dziś, kiedy lotnicy już nie żyją, wzajemne kontakty kontynuują ich dzieci.

Tą postawę doceniła kapituła Komandorii Misja Pojednania przyznając obu lotnikom pośmiertnie odznaczenia Missio Reconciliationis. Na uroczystość wręczenia przybyli z Kanady synowie polskiego pilota -  Stefan Gnyś z małżonką Janet Taylor-Gnyś oraz Ashley Gnyś z małżonką Valerie Gnyś. Dzieci Franka Neuberta - Ingo Neuberta i Petrę Schulz - reprezentował pełnomocnik Ambasadora Niemiec w Polsce, asystent Konsula Honorowego RFN w Poznaniu Adam Muszka.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w Kościele Garnizonowym w Gnieźnie, koncelebrowaną przez reprezentującego Prymasa Polski, ks. kan. Andrzeja Grzelaka. W mszy udział wzięli przedstawiciele 3. Skrzydła i 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu. Po mszy, pod tablicą upamiętniającą pojednanie obu pilotów, w obecności sztandaru i kompanii honorowej 33. Bazy krótkie przemówienie wygłosił Pan Ashley Gnyś, po czym złożono okolicznościowe wiązanki kwiatów. Następnie zebrani udali się w asyście Reprezentacyjnej Orkiestry Sił Powietrznych z Poznania do budynku Starego Ratusza, gdzie odbyła się druga część uroczystości. Tam rodzina Władysława Gnysia i reprezentujący rodzinę Franka Neuberta Pan Adam Muszka otrzymali z rąk członka kapituły Komandorii Misja Pojednania Kazimierza Bałęcznego odznaczenia Missio Reconciliationis. Pilotów i członków ich rodzin odznaczono także medalami nadanymi przez Związek Żołnierzy Wojska Polskiego, które wręczył Wiceprezes Zarządu Głównego do spraw Obronności gen. dyw. Bolesław Izydorczyk. Pamiątkowe medale 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego wręczył bohaterom uroczystości płk. pil. Michał Erdmański, zastępca dowódcy 3. Skrzydła.

Waldemar Serocki, prezes Koła Ziemi Gnieźnieńskiej Związku Żołnierzy Wojska Polskiego i kuzyn Władysława Gnysia, główny inicjator uroczystości powiedział: „Jest to już zwieńczenie testamentu, który zostawili Ci lotnicy, który mam do spełnienia. Symbolika – nawet w tytule „Misja Pojednania”  tego odznaczenia mówi sama za siebie. Obydwu znałem osobiście i zarówno jeden jak i drugi prosili mnie wręcz o to, żebym zrobił wszystko, co tylko będzie w mojej mocy, żebym choć na jednej półce muzealnej ich postawił obok siebie, nawet w dokumencie. I myślę, ze  tam z góry Oni wiedzą o tym co tutaj dzisiaj się działo i dzieje. Ta uroczystość niesie jakieś przesłanie i symbolikę dla młodych pokoleń, czego Gnyś - jak pamiętam – życzył by sobie…”.

Więcej zdjęć na stronie: www.3sltr.wp.mil.pl

Tekst: kpt. Włodzimierz Baran, foto: Ramzes Temczuk