Zmiana prawa w zakresie wymagań technicznych dla lotnisk

Urząd Lotnictwa Cywilnego przekazał do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla lotnisk użytku publicznego podlegających obowiązkowi certyfikacji.

Projekt rozporządzenia implementuje do polskiego systemu prawnego Załącznik 14 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, składający się z tomu I „Projektowanie i eksploatacja lotnisk” zawierającego regulacje odnośnie lotnisk dla samolotów, oraz tomu II „Lotniska dla śmigłowców” określającego wymogi dla lotnisk dla śmigłowców.

W zakresie wymogów dla lotnisk dla samolotów projekt rozporządzenia przewiduje przejęcie z załącznika 14 dość obszernej listy wymagań dotyczących aspektów techniczno-eksploatacyjnych niezbędnych do projektowania i budowy lotnisk, tj. m.in. danych lotniczych zgłaszanych do publikacji w zbiorze informacji lotniczych AIP – Polska, charakterystyk fizycznych infrastruktury lotniskowej, w tym dróg startowych, dróg kołowania i płyt postojowych, oznakowania poziomego i pionowego, świateł, wzrokowych pomocy nawigacyjnych oraz systemów zasilania. Tak duży zakres wprowadzanych przepisów wynika z faktu, iż tom I przewiduje dużo więcej szczegółowych warunków, jakie musi spełnić lotnisko dla samolotów, niż tom II odnoszący się do lotnisk dla śmigłowców. Powodem takiego stanu rzeczy są przede wszystkim istotne różnice w sposobie eksploatacji tych dwóch typów statków powietrznych oraz wszystko, co się z tym wiąże, tj. zróżnicowane wymogi odnośnie wielkości lotnisk, zasad ich projektowania, oświetlenia oraz całej infrastruktury lotniskowej.

Schemat projektowanego rozporządzenia przedstawia się następująco:

Przepisy § 1 - 3 określają zakres regulacji i stanowią, że wymagania dla lotnisk certyfikowanych określają normy i zalecane metody postępowania (SARPs) Załącznika 14 ICAO, w tym tom I dla lotnisk dla samolotów i tom II dla lotnisk dla śmigłowców.

W § 4 wyszczególnia się wszystkie części Załącznika 14 tom I, tj. rozdziały, dodatki i załączniki, które będą obowiązywały i wskazuje normy i zalecane metody postępowania (SARPs), które nie mają zastosowania dla lotnisk w Polsce.

Przepisy zawarte w § 5 - 11 określają dodatkowe warunki dla niektórych wymagań wdrażanych w § 4.

Przepis § 5 ogranicza stosowanie zalecania Załącznika 14 tom I, dotyczącego oznakowania linii centralnej (osi) drogi kołowania do lotnisk, na których wykonywane są operacje lotnicze przy widzialności wzdłuż drogi startowej poniżej 550 m.

Przepis § 6 ogranicza stosowanie zalecania Załącznika 14 tom I dotyczącego świateł osi drogi kołowania do lotnisk, na których wykonywane są operacji lotnicze przy widzialności wzdłuż drogi startowej poniżej 550 m.

Przepis § 7 precyzuje wymagania Załącznika 14 dotyczące pola sygnałowego, latarni lotniskowych i znaku tożsamości lotniska, które nie są stosowane obecnie w portach lotniczych, ze względów operacyjnych. Ze względu na bezpieczeństwo operacji lotniczych wymagania te powinny mieć jednak zastosowanie dla lotnisk, na których nie ma służby kontroli lotniska TWR, co zostało określone w tym przepisie.

Przepis § 8 dotyczy wprowadzonych w Załączniku 14 wymagań w zakresie dokonywania pomiarów współczynnika tarcia nawierzchni sztucznych drogi startowej okresowo i w warunkach, gdy jest mokra, aby ustalić czy nie jest zbyt śliska i nie stwarza zagrożenia dla lądujących statków powietrznych. Informacja taka musi być jednoznacznie określona i przekazywana pilotom (NOTAM). Zgodnie z Załącznikiem 14, obowiązkiem władz lotniczych jest ustalenie minimalnych poziomów tarcia, przy których podejmuje się określone czynności. Ze względu na dużą wagę tych pomiarów dla bezpieczeństwa operacji lotniczych w przedmiotowym przepisie jednoznacznie określono minimalne poziomy tarcia nawierzchni dla trzech wariantów - nowa nawierzchnia, wymagająca działań naprawczych, uznana jako śliska.

Przepis § 9 odnosi się do wprowadzonych w Załączniku 14 wymagań w zakresie rezerwowych źródeł zasilania, zgodnie z którymi zarządzający lotniskiem w przypadku awarii podstawowego źródła zasilania, zobowiązany jest określonym urządzeniom na lotnisku zapewnić rezerwowe źródło zasilania. Przepis nakłada ponadto na władze lotnicze obowiązek określenia, dla których świateł oznakowania przeszkód lotniczych należy zapewnić zasilanie awaryjne. W projektowanym przepisie uznano, że są to pomoce radionawigacyjne instalowane na polu wzlotów, ponieważ zasilanie awaryjne jest szczególnie ważne dla operacji lotniczych w warunkach ograniczonej widzialności (LVO).

Przepis § 10 ogranicza stosowanie zalecenia Załącznika 14 tom I, dotyczącego systemu monitoringu do lotnisk, na których wykonywane są operacje lotnicze przy widzialności wzdłuż drogi startowej poniżej 550 m. Ponadto określa minimalne poziomy niezawodności dla poszczególnych elementów systemów świetlnych, poniżej których operacje lotnicze nie mogą być kontynuowane. Przyjęte wartości dla minimalnych poziomów niezawodności odpowiadają dokładnie wartościom zalecanym w Załączniku 14 tom I.

Przepis § 11 precyzuje wymagania określone w pkt 9.10 rozdziału 9 Załącznika 14 tom I w odniesieniu do ogrodzeń portów lotniczych. Proponowane regulacje odzwierciedlają wymogi określone dotychczas w § 17 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji lotnisk i rejestru lotnisk cywilnych (Dz. U. Nr 122 poz. 1273 z późn. zm.), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych do ustawy Prawo lotnicze ustawą z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 170 poz. 1015).

W projekcie zmieniono – w porównaniu do aktualnie obowiązujących przepisów – przepis o odległościach w jakich na ogrodzeniu powinny być umieszczone tablice informacyjne, zwiększając je z 30 m do odległości nie większej niż 100 m. Nowe przepisy pozwolą na zwiększenie obecnie stosowanych odległości, które w praktyce wielokrotnie okazywały się być zbyt małe, natomiast tablice były wystarczająco widoczne i czytelne z większej odległości. Sytuacja taka niepotrzebnie generowała dodatkowe koszty dla zarządzającego lotniskiem. Nowy przepis pozwoli jednocześnie na uniknięcie sytuacji braku zgodności z wymogiem, z powodu odległości innej niż dokładnie określona w przepisach (np. 98 m zamiast 100 m), a ponadto pozwoli na pozostawienie zarządzającemu obecnych tablic na ich dotychczasowych miejscach w aktualnie obowiązujących odległościach.

Przepis § 12 wyszczególnia wszystkie części Załącznika 14 tom II, tj. rozdziały oraz dodatek, które będą obowiązujące i wskazuje przepisy, które nie mają zastosowania dla lotnisk dla śmigłowców.

Przepis § 13 wskazuje rozporządzenia wdrażające pozostałe normy i zalecane metody postępowania Załącznika 14, które nie mieszczą się w delegacji do wydania przedmiotowego rozporządzenia, ale wymagania w nich zawarte stanowią podstawę do wydania certyfikatu lotniska.

W § 14 określono sposób zgłaszania odstępstw od Załącznika 14 do ICAO i publikowania ich treści.

W § 15 - 17 określone zostały przepisy przejściowe i końcowe. Mając na uwadze fakt, że na niektórych lotniskach zalecenia Załącznika 14, które nie były dotąd obligatoryjnymi normami, oraz że proces przygotowania lotniska do certyfikacji jest długotrwały i wprowadzenie nowych przepisów w tym zakresie mogłoby spowodować komplikacje i straty dla podmiotów, które już ubiegają się o certyfikat, przyjmuje się, że wymagania techniczne i eksploatacyjne określone w przepisach dotychczasowych stosuje się do postępowań dotyczących certyfikacji lotnisk wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

W związku z niedawną nowelizacją ustawy – Prawo lotnicze zmieniającą brzmienie delegacji do wydania rozporządzenia z art. 63 tej ustawy (na podstawie której wydano rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji lotnisk i rejestru lotnisk cywilnych (Dz. U. Nr 122, poz. 1273, z 2005 r. Nr 197, poz. 1633 oraz z 2010 r. Nr 169, poz. 1140) poprzez uchylenie punktu dotyczącego wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla lotnisk - projekt wymaga także wprowadzenia przepisu o utracie mocy § 17 tego rozporządzenia, który określa wymogi odnośnie ogrodzeń portów lotniczych, tj. materię uregulowaną w § 11 niniejszego projektu.