Nowe radary Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej

Urządzenia CNS (Communication, Navigation, Surveillance) to łączne określenie dla infrastruktury i systemów łączności, nawigacji i dozorowania ruchu lotniczego. Podnoszą one świadomość sytuacyjną pracowników operacyjnych służb żeglugi powietrznej oraz załóg statków powietrznych i pozwalają na zachowanie bezpiecznych odległości pomiędzy samolotami komunikacyjnymi poruszającymi się w gęstym ruchu lotniczym. Prawidłowe funkcjonowanie tych urządzeń zapewnia Polska Agencja Żeglugi Powietrznej.

PAŻP stale modernizuje istniejące już obiekty, a także buduje i instaluje nowe urządzenia, podążając za rozwojem technologicznym i potrzebami zarządzania operacjami lotniczymi. Część inwestycji Agencji w zakresie CNS objętych jest wsparciem Unii Europejskiej ze środków Funduszu Spójności. Wśród nich jest projekt „Rozwój infrastruktury państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym - etap II”, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020 i będący kontynuacją I etapu, współfinansowanego ze środków UE w ramach POIiŚ 2007-2013. Ma on na  celu wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów, przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności terytorialnej i społecznej. Na jego realizację przyznano dofinansowanie ze środków UE w wysokości 114,75 mln PLN. 

Projekt obejmuje łącznie kilkadziesiąt przedsięwzięć inwestycyjnych zlokalizowanych na obszarze całego kraju i dotyczących polskiej przestrzeni powietrznej. Przewiduje między innymi budowę i uruchomienie ośrodków radiokomunikacyjnych, radiolokacyjnych i pomocy radionawigacyjnych oraz systemów podejścia ILS/DME, a także wieży kontroli ruchu lotniczego w Porcie Lotniczym Katowice.

W ramach projektu powstają cztery radary: radar w Stobiernej koło Rzeszowa, radar wtórny południe – wschód w Dąbrowicy, system radiolokacyjny północ – wschód w Mściwujach i radar wtórny MSSR (Monopulse Secondary Surveillance Radar) północ – zachód w Skotnikach. Ich budowa zakończyła się i zostały one odebrane od wykonawcy 28.12.2018 roku. Łączny koszt realizacji tych czterech inwestycji wynosi 37,55 mln PLN netto, z czego dofinansowanie UE to 26,1 mln PLN.

Głównym zadaniem radarów wtórnych jest uzyskiwanie informacji o pozycji samolotu i jego wysokości, jak również, dzięki funkcjonalności Mode S, dodatkowych danych przydatnych służbom operacyjnym. Nowo powstałe obiekty będą służyć przede wszystkim do prowadzenia radarowej kontroli obszaru polskiej przestrzeni powietrznej. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jest zobowiązana do zapewnienia pokrycia radiolokacyjnego od poziomu lotu FL095 wzwyż w całym FIR EPWW, toteż lokalizacje urządzeń dobrano tak, by ich łączny zasięg wykraczał nieznacznie poza granice Polski.

Od strony technicznej, nowe urządzenia są już gotowe do użytku. Zakończony został etap testów, trwa proces szkolenia personelu, przygotowywanie procedur postępowania służb technicznych, instrukcji przeglądów, dzienników eksploatacji, wprowadzanie zmian do instrukcji operacyjnych, dokumentacji AIP itp. Po skompletowaniu dokumentacji kolejnym krokiem będzie złożenie stosownego wniosku do Urzędu Lotnictwa Cywilnego w celu uzyskania wpisu do Rejestru Lotniczych Urządzeń Naziemnych. Uruchomienie operacyjne czterech nowych radarów planowane jest w I kwartale 2019 roku.