"Do zderzenia szybowców doszło na wysokości 1100 m..." - raport końcowy PKBWL

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy nr 2019/2918 ze zderzenia szybowców SZD-30 PIRAT (znaki rejestracyjne SP-3914) oraz SZD-30 PIRAT (SP-3652) do którego doszło 18 lipca 2019 r. w miejscowości Palikije k/Radawca.

W wyniku tego zdarzenia jeden z szybowców spadł i uległ zniszczeniu, ale jego pilot wykonała skok ratowniczy i z obrażeniami przeżyła wypadek. Pilot drugiego statku powietrznego zdołał wylądować na lotnisku i nie odniósł obrażeń.

W raporcie 2019/2918 czytamy:

W dniu 18 lipca 2019 r. na lotnisku Aeroklubu Lubelskiego w Radawcu odbywały się loty szybowcowe. Do lotów termicznych szybowce startowały z wykorzystaniem wyciągarki, z pasa 29. Uczeń-1 wystartował na szybowcu Pirat-14 o godz. 12:03 LMT1 i wyczepił linę wyciągarkową na wysokości 550 m nad ziemią. Bezpośrednio po tym nawiązał kontakt z termiką w rejonie lotniska. Następna w kolejności, Uczeń-2, startując o godz. 12:11 na szybowcu Pirat-52 wyczepiła linę wyciągarki na wysokości 680 m nad lotniskiem.

Po kilkudziesięciu minutach obydwa szybowce spotkały się w kominie termicznym po południowej stronie lotniska, na wysokości około 800 m. Początkowo krążyły na podobnej wysokości, po przeciwległych stronach komina. Z relacji uczniów wynika, że prędkość wznoszenia w tym kominie sięgała wartości 3 m/s. W trakcie wykonywania krążenia w kominie termicznym zgodnie z oświadczeniem Ucznia-2, szybowiec Pirat-14 przeciął tor lotu szybowca Pirat-52.


Uczeń-2 próbowała nawiązać kontakt z drugim szybowcem przez telefon komórkowy, ale pilot drugiego szybowca nie odebrał telefonu. W związku z powyższym Uczeń-2 postanowiła oddalić się i opuściła komin termiczny. Strefa ruchu lotniska Radawiec (ATZ) znajduje się w rejonie kontrolowanym (TMA) lotniska komunikacyjnego Lublin (EPLB). Z tego względu, podczas niektórych operacji lotniczych na lotnisku Lublin EPLB, loty szybowcowe nad Radawcem są ograniczone do ATZ EPLR (2500 ft AMSL), czyli około 500 m nad powierzchnią lotniska), lub w udostępnionych przez kontrolera TWR LUBLIN segmentach AREA.

Około godziny 13:00 w ATZ EPLR i segmentach AREA RADAWIEC znajdowało się 7 szybowców. Po informacji kontrolera ruchu lotniczego lotniska EPLB o startującym samolocie komunikacyjnym, kierujący lotami na lotnisku EPLR polecił wszystkim szybowcom przemieścić się do segmentu D. Do tego segmentu skierowały się też obydwa szybowce Pirat będące przedmiotem Raportu. Po drodze występowały noszenia, pozwalające na utrzymywanie wysokości zapewniającej dolot do lotniska w Radawcu.


Uczeń-2 oświadczyła, że przed zderzeniem leciała ze stałym kursem do strefy D z prędkością około 100 km/h. Uczeń-1 początkowo zeznał, że oboje krążyli w kominie, lecz w swym późniejszym oświadczeniu tego nie potwierdza, pisząc, że „(...) w pewnym momencie zauważył z lewej strony szybowiec, który zbliżał się w jego kierunku”. W protokole przesłuchania przez policję znajduje się zapis, że krążąc w kominie leciał za Piratem-52, lecz „(...) na skutek wiatru zbliżył się do niego”.

Do zderzenia szybowców doszło na wysokości 1100 m nad miejscowością Palikije, w odległości około 6 km na zachód od lotniska Radawiec. Po zderzeniu Uczeń-2 miała trudności ze zrzutem awaryjnym limuzyny. Po odblokowaniu zamków limuzyna trzymała się na zawiasach z prawej strony kabiny. Przy zmiennym opływie powietrza limuzyna cyklicznie się otwierała i zamykała. Opuszczając kabinę Uczeń-2 odniosła obrażenia na skutek zderzenia z limuzyną a następnie z kadłubem szybowca.

Spadochron otworzyła (wg jej oceny) w przedziale wysokości 300-400 m nad ziemią. Wylądowała na polu po skoszonym rzepaku. Pomocy medycznej udzieliła jej załoga śmigłowca LPR wracającego do Radawca z misji HEMS. Uczeń-1 upewnił się, że jego szybowiec jest sterowny. Poinformował kierującego lotami w Radawcu o zderzeniu i miejscu wypadku. Następnie na jego polecenie wylądował na lotnisku.

Ustalenia komisji:

1) Szybowce były prawidłowo przygotowane do lotu.
2) Stan techniczny szybowców nie miał wpływu na wypadek.
3) Masa i wyważenie szybowców były prawidłowe.
4) Warunki meteorologiczne w dniu wypadku były dobre i nie miały wpływu na zdarzenie.
5) Uczniowie-piloci byli prawidłowo przygotowani do lotów.
6) Uczniowie-piloci mieli ważne badania lotniczo-lekarskie.
7) Instruktor nadzorujący loty posiadał wymagane uprawnienia i kwalifikacje.
8) Uczniowie-piloci nie byli pod działaniem alkoholu.

Przyczyna wypadku:

Najbardziej prawdopodobną przyczyną wypadku było niezachowanie przez Ucznia-1 (na Piracie SP-2914) dostatecznej ostrożności i określonej przepisami minimalnej odległości od znajdującego się przed nim drugiego szybowca.

Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa:

Komisja nie sformułowała zaleceń dotyczących bezpieczeństwa.

Pełny Raport Końcowy 2019/2918 dostępny jest tutaj (LINK)