Chcę latać w rajdach samolotowych! Część trzecia

Niby to „tylko” zawody - a podkręcają emocje na maksa, wyciskając z zawodników wszystkie soki po to, by zdobyć ten upragniony wynik! Nagrodą jest przede wszystkim pełna satysfakcja z każdego sukcesu! Latanie rajdowo-nawigacyjne to nie pasja dla wygodnickich, którzy nie znają się na podstawowych obliczeniach potrzebnych do wyznaczenia trasy lotu, bo robi to za nich nowoczesny sprzęt - to jest lotniczy survival dla najlepszych.

W części pierwszej zprezentowaliśmy odrobinę historii rajdów nawigacyjnych, w drugiej zasady rozgrywania zawodów rajdowo-nawigacyjnych, co decyduje o zwycięstwie, a za co nadawane są punkty karne. Przeczytaj w czym tkwi smaczek tego sportu:

Zgodnie z przepisami, zawody rajdowo-nawigacyjne mogą być rozgrywane jedynie gdy panują warunki meteorologiczne pozwalające na wykonywanie lotów VFR (Visual Flight Rules). Dla kategorii junior minimalny pułap chmur to 300m AGL (Above Ground Level – powyżej poziomu gruntu), a widzialność co najmniej 3km; dla seniorów odpowiednio: 300 m i 2 km. Jeżeli w czasie rozgrywania konkurencji warunki pogodowe zdecydowanie się pogorszą, pilot musi indywidualnie podjąć decyzję o kontynuowaniu bądź zaniechaniu dalszego lotu. W drugim przypadku zawodnik wycofujący się z konkurencji musi obowiązkowo poinformować przez radio innych pilotów o występujących warunkach atmosferycznych, a także o przerwanym locie, aby uniknąć kolizji w drodze powrotnej.

Ponieważ zawody tego typu rozgrywane są według zasad ustanowionych kilkadziesiąt lat temu i bazują na ówczesnej technologii, to zawodnicy nie mogą używać współczesnych nowinek technicznych (w tym środków łączności), które w znacznym stopniu mogłyby wpłynąć na przebieg i klasyfikację zawodów.

W czasie lotu możliwe jest korzystanie jedynie z map (latanie klasyczne) i podstawowego wyposażenia kokpitu tj. prędkościomierza, wysokościomierza, wariometru, busoli, itp.

Mapa z naniesionymi notatkami

Radio pokładowe jest zaplombowane i ustawione na częstotliwość zawodów. W przypadkach, które tego wymagają pilot może zmienić częstotliwość, jednakże wtedy musi się liczyć z prawdopodobieństwem dyskwalifikacji. Dokonując obliczeń nie można używać jakiegokolwiek elektronicznego wyposażenia nawigacyjnego lub autopilota. Kategorycznie zabronione jest korzystanie z odbiorników GPS. Samolot przed lotem jest każdorazowo kontrolowany przez komisję sędziowską, a pozostające na wyposażeniu odbiorniki tego typu zostają zaplombowane. Dozwolony jest jedynie kalkulator logarytmiczny oraz rejestrujące parametry lotu urządzenie (tzw. logger), które nie może jednak dawać zawodnikowi jakichkolwiek wskazówek o pozycji samolotu, ale może za to sygnalizować wykonanie nieprawidłowej operacji.

Loggerem używanym przez polskich zawodników jest południowoafrykański Air Observer mini logger, który jest jednym z kilku urządzeń tego typu zatwierdzonych przez FAI. Urządzenia te rejestrują pozycję względem odbiorników satelitarnych GPS i w każdej sekundzie wskazują gdzie znajduje się dana maszyna, jaka jest jej wysokość, prędkość, a przede wszystkim czas przekroczenia punktów kontrolnych (których na trasie jest zwykle 25). Po lądowaniu, dane z loggerów przetwarzane są przez specjalne oprogramowanie komputerowe (zatwierdzone przez Komisję Lotnictwa Ogólnego - GAC), którego zadaniem jest obliczenie wyniku uzyskanego przez daną załogę.

Mini Air Observer

 Zawody lotnicze podlegają Międzynarodowej Federacji Lotniczej (FAI) oraz GAC, które wyznaczają głównego sędziego i skład jury, natomiast poszczególni sędziowie wyłaniani są z każdej ekipy. Dodatkowo wyznaczana jest Komisja Sportowa Zawodów, w skład której wchodzą sędzia główny, kierownik sportowy i kierownik zawodów. Ten ostatni rozmieszcza sędziów na punktach kontrolnych, by prowadzili pomiar czasów i obserwowali zawodników, ale tylko w przypadku rozgrywania zawodów bez rejestratorów GPS.

W Samolotowych Nawigacyjnych Mistrzostwach Polski Seniorów mogą brać udział piloci posiadający licencję pilota samolotowego i uprawnienia do lotów VFR, a także piloci zagraniczni oraz zaproszeni przez organizatora poza konkursem. Natomiast do zawodów kategorii junior kwalifikowani są piloci w wieku do 25 roku życia, posiadający licencję pilota samolotowego i uprawnienia do lotów VFR, zagraniczni oraz zaproszeni poza konkursem. Najczęściej wykorzystywanym przez startujących typem samolotu jest Cessna 152, która jest również masowo używana do nauki latania w większości ośrodków szkoleniowych na terenie naszego kraju. Jej popularność z pewnością jest podyktowana dostępnością, prostotą obsługi i co być może najważniejsze, ceną za godzinę lotu.

Start w zawodach rajdowo-nawigacyjnych dla osób posiadających licencję turystyczną, może być wspaniałą przygodą, która może pomóc nie tylko w rozwinięciu umiejętności uzyskanych w trakcie dotychczasowego doświadczenia, ale także zmobilizować do uzyskania kolejnych, wyższych uprawnień lotniczych. Loty nawigacyjne to co innego niż latanie precyzyjne, ponieważ wykonuje się je w załodze dwuosobowej, gdzie nawigator jest dla pilota wsparciem i tym członkiem załogi, który wykreśla trasę z instrukcji podanej przed lotem. Wymaga to dużej sprawności i wiedzy, podobnie jak ciągła kontrola czasu i prędkości, które często trzeba nadrabiać lub wytracać, by w odpowiednim czasie znaleźć się w odpowiednim punkcie.

Konkurencja rajdowa składa się z 4 testów: nawigacyjnego (wykreślanie trasy), "czasowego", obserwacyjnego i lądowania. Na stronie Polish Flying Team, znajduje się dokładny opis w jaki sposób należy przygotować się do zawodów, oraz opis procedury postępowania w trakcie ich trwania.

Dzięki udziałowi w nawigacyjnych rajdach samolotowych, pilot w praktyce wykorzystuje i pogłębia zdobytą wcześniej wiedzę nawigacyjną, musi dokładnie opanować właściwą technikę pilotażu oraz nauczyć się współpracy w załodze na pokładzie małego samolotu sportowego, co w przyszłości może zaprocentować przy rozwijaniu kariery w lotnictwie komercyjnym. Oczywiście wszystko kosztuje – ogólne koszty zawodów to ok. 1500 zł (wpisowe, zakwaterowanie, koszty samolotu i paliwa), ale możliwość sprawdzenia się, nawiązania wyjątkowych znajomości i poczucia adrenaliny jest bezcenna. Dodatkowo, należy wykupić licencję sportową w Aeroklubie Polskim. Dla osób poniżej 25 lat to koszt 40 zł, powyżej, tego wieku 70zł. Zawody rajdowo-nawigacyjne są generalnie naturalnym rozwinięciem umiejętności nabytych w trakcie szkolenia do licencji PPL(A). Są również wspaniałym uzupełnieniem latania według przyrządów.

Koniec części trzeciej - ostatniej

Czytaj również:
Chcę latać w rajdach samolotowych! Część druga
Chcę latać w rajdach samolotowych! Część pierwsza

Dla naszych czytelników przygotowaliśmy wyjątkową propozycję. Już w kwietniu, zapraszamy na II edycję Forum Bezpiecznego Latania organizowanego wspólnie przez portal dlapilota.pl i ośrodek szkolenia lotniczego Unitedsky. Forum poprowadzi Mistrz polskich instruktorów Andrzej Osowski. Informacja na temat agendy i formularz rejestracyjny już we wtorek na naszej stronie.